Tài xế đánh lái cứu 2 nữ sinh được miễn trừ mọi trách nhiệm?

Mới đây, video ghi lại cảnh lái xe tải vì tránh hai nữ sinh bị tai nạn đã bất ngờ đánh lái khiến 2 xe ô tô đỗ ven đường bị hư hỏng, xe tải lật nhào giữa đường đang nhận được sự chú ý.

Trong đó, có nhiều ý kiến tranh luận về trách nhiệm của tài xế xe tải trong trường hợp này.

Cụ thể, khoảng 16h ngày 29/3, trên tỉnh lộ 359C thuộc địa bàn xã Hòa Bình (huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng), anh Đỗ Văn Tiến (trú tại huyện Thuỷ Nguyên, TP. Hải Phòng) đang điều khiển xe tải chở đá thì bất ngờ chiếc xe máy chở 2 nữ sinh đi trước anh húc vào 1 chiếc xe khác. Cả 2 cô bé ngã lăn ra đường cách đầu xe anh chỉ khoảng 3 m.  

Chỉ trong giây lát, anh Tiến quyết định đánh lái sang bên trái, xe lao vào làn đường ngược chiều và va quệt vào 2 xe ô tô đang đỗ bên đường sau đó lật nghiêng khiến anh bị thương.

Nhiều câu hỏi về pháp lý được đặt ra trong tình huống này. Liệu tài xế xe tải có phải chịu trách nhiệm bồi thường cho 2 xe ô tô bị hư hỏng, nếu có, trách nhiệm thế nào?

Qua nghiên cứu tình huống của vụ tai nạn trên có thể thấy, hành vi đánh lái của tài xế đã tránh gây thương vong cho hai người nhưng đã gây thiệt hại cho phương tiện trên đường và bản thân xe tải của mình.

Trong trường hợp này, có thể xác định lái xe tải gây thiệt hại về tài sản cho phương tiện đi trên đường (kể cả trường hợp thương vong) thuộc trường hợp tình thế cấp thiết được quy định tại Điều 23 Bộ luật hình sự 2015.

Tình thế cấp thiết là tình thế của người đứng trước sự đe dọa đến lợi ích được pháp luật bảo vệ đồng thời muốn bảo vệ lợi ích này, người ta không còn cách nào khác là phải gây thiệt hại cho lợi ích khác cũng được pháp luật bảo vệ.

Trong luật hình sự, người được coi là đã hành động trong tình thế cấp thiết khi người đó đã biết hy sinh một cách hợp lý lợi ích nhỏ để bảo vệ lợi ích khác lớn hơn, cần thiết hơn. Chính vì tính hợp lý này mà về mặt xã hội, chúng ta coi việc hành động trong tình thế cấp thiết là hành động có ích. Còn về mặt hình sự, hành động này không bị coi là tội phạm, nên việc gây thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa không bị coi là tội phạm. Đồng thời, người có hành vi gây thiệt hại sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Xét hành vi của tài xế xe tải trong vụ việc này đã có hành vi gây thiệt hại về tải sản để không gây thiệt hại đến tính mạng người khác thuộc trường hợp tình thế cấp thiết và là việc làm đáng biểu dương về việc xử lý tình huống rất tốt.

Thông thường, nhiều lái xe bị bất ngờ khi gặp chướng ngại vật đã đánh xe và lao thẳng vào phía bên đường, có thể lao vào nhà dân. Nhưng trong trường hợp này, lái xe đã bẻ lái hạn chế thấp nhất việc va chạm trực tiếp với nhà dân, tránh gây hậu quả lớn là việc làm cần thiết, dù có gây hư hỏng tài sản cho phương tiện ngược chiều cũng là trường hợp thuộc tình thế cấp thiết. Do đó, việc gây thiệt hại về tài sản trong tình thế cấp thiết, theo quy định tại Điều 601 Bộ luật dân sự 2015, lái xe và chủ phương tiện cũng thuộc trường hợp miễn trừ trách nhiệm dân sự.