NSƯT Công Ninh: "Học trò tôi kiếm tiền khủng từ gameshow"
Nghệ sĩ Công Ninh bàn về bản chất của gameshow.
Nghệ sĩ nếu không bị áp lực tiền bạc thì không nên xuất hiện nhiều
- Những năm truyền hình thực tế, gameshow ở Việt Nam nở rộ, người ta không thấy bóng dáng của NSƯT Công Ninh. Vì sao anh lại đứng ngoài cuộc chơi?
- Tôi có tham gia một vài game cho vui nhưng không nhiều. Vừa rồi người ta mời tôi tham gia Sau ánh hào quang, Hát câu chuyện tình nhưng tôi thấy không phù hợp nên từ chối. Phần lớn, tôi dành thời gian đóng phim, khi nào rảnh mới chơi gameshow.
Báo chí phản ánh khá nhiều về tình trạng gameshow hiện nay nên tôi cũng tò mò xem và suy nghĩ. Nếu đánh giá khách quan, gameshow hấp dẫn khán giả vì kịch bản bất ngờ, nó không có tình huống cụ thể, mà do sự ngẫu hứng giữa giám khảo và thí sinh tạo ra tiếng cười.
Nhưng cái gì nhiều quá cũng không hay, sự sáng tạo của nghệ sĩ có giới hạn, khiến nó dễ bị bật lại. Những gameshow cũng là sự bắt chước lẫn nhau, tạo sự lặp lại nên khán giả bắt đầu đoán được. Một khi người xem đoán được thì mất tính hấp dẫn, nên dần không còn thích thú. Nếu muốn tồn tại, gaemshow buộc phải đổi mới.
NSƯT Công Ninh vừa giảng dạy, đóng phim và làm đạo diễn.
- Nhiều nhận định cho rằng nghệ sĩ nên có lòng tự trọng, không thể xuất hiền ồ ạt vì tài năng sẽ bị “bào mòn”. Anh nghĩ sao về vấn đề này?
- Tôi cho rằng việc này có 2 khuynh hướng. Thứ nhất, nghệ sĩ đúng là nên hạn chế thời lượng xuất hiện của mình vì nếu làm nhiều mà không có gì mới sẽ bị lặp lại, tạo ra sự nhàm chán trong lòng khán giả. Vô tình đánh mất hình ảnh chính mình.
Nhưng một nghệ sĩ đa năng, tài giỏi càng xuất hiện nhiều thì sự ngẫu hứng của họ càng bùng phát mạnh và vẫn làm người xem thích thú. Vấn đề là nghệ sĩ tài năng đến đâu, nếu còn hạn hẹp thì đừng xuất hiện nhiều quá. Còn nếu cảm thấy mình dư sức để tung chiêu, thì không bó buộc nghệ sĩ phải biết lượng sức.
Một khi nghệ sĩ đã tung hết chiêu và không biết dùng cách gì để gây cười, họ sẽ đưa cái trần tục. Đó là hạn chế của nghệ sĩ khi chưa tìm được cái gì mới, họ buộc phải sử dụng hạ sách để chinh phục đám đông và bắt đầu lộ ra những nhược điểm.
- Như vậy, vấn đề ở đây nằm ở việc nghệ sĩ có đủ dũng cảm từ chối cơ hội kiếm tiền?
- Tôi nghĩ tùy nghệ sĩ, họ thấy vấn đề đó không “ăn” được, họ không có cảm xúc và không bị áp lực kinh tế thì rút để bảo vệ cách nhìn của khán giả đối với mình. Nếu nghệ sĩ có tính toán cẩn thận, có suy nghĩ thấu đáo thì không phải cái nào có tiền sẽ làm. Cuối cùng họ có thể có rất nhiều tiền trong thời gian đó. Nhưng sau này sẽ trả giá rất đắt vì người ta đã chán anh và những nhà sản xuất không mời nữa, khi đó lại mất nhiều hơn được.
Nghệ sĩ Công Ninh vẫn đánh giá tích cực về gameshow.
- Song, có một thực tế không thể phủ nhận rằng gameshow tạo cơ hội, công ăn việc làm cho sinh viên trường Sân khấu Điện ảnh rất nhiều, nhất là trong bối cảnh phim ảnh không còn thịnh hành. Anh nói thế nào về điều này?
- Điều đó quá tốt, ví dụ như học sinh trường tôi đang dạy cũng có thể thi gameshow và khi thắng, ít nhiều các em cũng tạo dấu ấn trong lòng khán giả cũng như giới sản xuất. Đó là con đường để các em bước vào nghệ thuật, đồng thời cũng đem lại nguồn thu nhập nhất định cho các em.
Điều đó tốt và đáng mừng, công bằng mà nói gameshow cũng giúp cho khán giả và nhà sản xuất phát hiện ra những tài năng trẻ đang tiềm ẩn. Nếu như không có gameshow, chắc gì những tài năng đó ló ra cho mình thấy, như Phương Mỹ Chi chẳng hạn. Xét ở mức độ giải trí, tôi nghĩ gameshow được nhiều hơn mất.
Bản chất gameshow chỉ là trò chơi, nghệ sĩ trẻ đừng ảo tưởng
- Nhưng nói đi cũng phải nói lại, giới trẻ giờ tìm đến gameshow như sự cứu cánh và không biết bao người phải ngậm đắng nuốt cay dù họ từng chiến thắng ở một vài cuộc thi. Ý kiến của NSƯT Công Ninh thế nào trước thực trạng này?
- Đó lại là bản lĩnh của nghệ sĩ trẻ. Tôi từng tham gia Hội đồng chấm gameshow, ở một góc độ nào đó các bạn phải hiểu game là trò chơi. Một khi đã mang nghĩa trò chơi, kết quả cuối cùng của cuộc thi cũng là dấu ba chấm, không bao giờ chính xác.
Tất nhiên, người chiến thắng đó vẫn là tài năng nhưng chỉ là tài năng chớm nở thôi. Đó không phải vĩnh cửu hoặc sẽ có một đường dài, nên nghệ sĩ trẻ sau khi đoạt giải phải hết sức bình tĩnh, cầu thị, học hỏi hơn nữa mới trở thành đúng nghĩa một ngôi sao. Đừng ảo tưởng mình đoạt giải như thế là bằng anh, bằng chị.
- Nói như vậy, người chấm gameshow có khi nào làm thí sinh bị ảo tưởng về tài năng, tương lai của mình?
- Kết quả gameshow chỉ là tương đối, và giám khảo khi chấm họ nâng đỡ thí sinh tối đa, tất nhiên đấy là thí sinh có tài năng tiềm ẩn. Họ bằng mọi cách tôn vinh, khích lệ để thí sinh thể hiện hết khả năng mình có. Đó là nguyên tắc trong những trò chơi, nhưng cuối cùng vẫn chấm ở mức tương đối và anh chưa phải là ngôi sao thực thụ.
Nhưng trong gameshow đó anh là ngôi sao. Nhiều nghệ sĩ trẻ họ nghĩ sai về kết quả. Chúng ta phải hết sức cẩn thận, đó chỉ là trò chơi không phải cuộc thi chính thức. Nếu các bạn tham gia cuộc thi chính thức mà có giải thì tôi mới công nhận, còn trò chơi chỉ là sự nâng đỡ giữa người chấm thi và người thi.
Mục đích cuối cùng của gameshow là tạo sự hấp dẫn cho khán giả, còn chúng ta chỉ là những nhân tố để hỗ trợ cho sự hấp dẫn đó. Đừng đòi hỏi đây là cuộc thi chính quy, bản thân người đòi hỏi đã sai lầm, bạn phải hiểu đúng bản chất của gameshow.
Anh cho rằng bản chất gameshow chỉ là trò chơi, nghệ sĩ trẻ phải có bản lĩnh để nhận ra thực tế.
- Chứng kiến đồng nghiệp, học trò nổi lên và kiếm nhiều tiền từ gameshow, có khi nào anh chạnh lòng vì mình quá cực đoan?
- Mỗi người một việc, công việc của tôi là quay phim truyền hình và dạy ở trường. Nó phù hợp với hoàn cảnh của tôi hiện giờ, vì vậy mà tôi có 2 công việc. Còn các bạn trẻ bây giờ làm gameshow nhiều, ở góc độ nào đó nhà sản xuất thấy họ là một nhân tố để đem đến quảng cáo hoặc hấp dẫn người xem.
Bây học trò tôi kiếm tiền kinh khủng, cũng mừng cho tụi nhỏ vì xã hội cần và trả công một cách xứng đáng. Mỗi người phù hợp với công việc của mình, tôi không thể cáng đáng công việc của tụi nhỏ và ngược lại. Xã hội đều có sự phân công.
- Thu nhập hiện tại từ việc dạy học và đóng phim có mang lại cuộc sống thoải mái cho gia đình của NSƯT Công Ninh?
- Thu nhập của tôi chỉ đủ sống vì một mình tôi phải nuôi gia đình. Nhiều người có thu nhập rất cao, gia đình lại giàu có thì lại khác. Tôi không chạnh lòng về vấn đề cát-xê, mình có việc làm là vui rồi.
Tất nhiên, người mời cũng không trả tôi tệ đến mức độ nhìn mà không muốn nhận. Họ hiểu nên tự trả, tôi không đòi hỏi cát-xê, chỉ thấy phù hợp thì tôi làm.
NSƯT Công Ninh thừa nhận vợ muốn sinh thêm con, nhưng anh lo sợ cuộc sống còn đang thiếu ổn định, không đủ điều kiện...