Chốt hộ nghèo trước khi bầu

Số hộ nghèo đã được “chốt” trước khi bình bầu khiến cho nhiều hộ nghèo không thể chen được vào danh sách. Phóng viên NTNN đã được dự một cuộc bình chọn như vậy ở thôn Sỏi Máng (xã Ngọc Lý, Tân Yên, Bắc Giang).

Người dân thôn Sỏi Máng tham dự cuộc bình chọn hộ nghèo.

Cãi nhau như… mổ bò

Cuộc họp này được tổ chức tại thôn Sỏi Máng ngày 19.11. Sự căng thẳng lên tới đỉnh điểm khi ngày càng có nhiều người muốn được… nghèo trong khi “chỉ tiêu” chỉ có 12 suất. Trong suốt 3 tiếng đồng hồ nghe người dân tranh luận, ông Vũ Văn Đệ - Trưởng thôn Sỏi Máng là người chủ trì bình xét đã phải thốt lên: “Không có cái thôn nào như thế này, cãi nhau cứ như mổ bò ấy!”.

Kế hoạch số 51 về rà soát hộ nghèo, cận nghèo 2011 của xã Ngọc Lý có ghi rõ bảng chỉ tiêu hộ nghèo và hộ cận nghèo năm 2011 cho cả 13 thôn, trong đó thôn Sỏi Máng được 12 chỉ tiêu, nhưng thôn bầu 11 hộ. Kế hoạch này cũng được căn cứ vào Công văn 284 của huyện Tân Yên ghi rõ, bám sát kế hoạch số 1040 của Ban Chỉ đạo rà soát, thống kê hộ nghèo huyện.

Sau khi trưởng thôn công bố 11 hộ đã được Ban rà soát lập danh sách, bà Vũ Thị Oanh không thấy có tên mình đã có ý kiến: “Chồng tôi bị bệnh thần kinh lại vừa bị ngã phải nằm ở nhà, nhiều ngày nay chỉ ăn được cháo, tôi còn phải nuôi con nhỏ đi học… gia đình rất túng bấn. Bao năm qua, tôi chưa từng xin vào diện hộ nghèo nhưng bây giờ gia đình quá khó khăn, nếu bà con thương thì cho tôi vào danh sách”. Vừa trình bày, bà Oanh vừa nghẹn ngào muốn khóc giữa hội trường.

Ngay sau khi bà Oanh phát biểu, cuộc họp trở nên căng thẳng hơn, mỗi người một ý kiến khác nhau. Có người ý kiến cả với danh sách 11 hộ nghèo mà Ban rà soát của thôn vừa công bố, nhiều người khác lại có ý kiến muốn đưa 5 trường hợp phát sinh mà Ban rà soát và cả người dân nêu tên thêm vì hoàn cảnh cũng rất khó khăn.

Trưởng thôn Vũ Văn Đệ cho biết, khi lập danh sách hộ nghèo, Ban rà soát của thôn căn cứ vào các tiêu chí như: Nhà đơn sơ, dột nát; hộ có nhiều người ăn theo; hộ không có nhà vệ sinh; hộ dùng đèn dầu vì không có tiền dùng điện; hộ có người tàn tật… là các tiêu chí được điểm cao để đưa vào danh sách. Cho tới 17 giờ 30 phút, cuộc họp mới hoàn tất khi bầu thêm được hộ bà Oanh và thống nhất 11 hộ trước đó đã có trong danh sách là vừa đủ 12 hộ theo chỉ tiêu xã giao. Nhiều người ra về vẫn cảm thấy ấm ức.

Rà soát theo chỉ tiêu

Bên lề cuộc họp, bà Dương Thị Lý - một hộ nghèo cho biết, khi được bình bầu hộ nghèo, rất nhiều người... ganh tỵ với bà. Làm mẹ đơn thân, bà lại bị bệnh thần kinh nên mỗi khi thời tiết thay đổi là ngã lăn ra đất. Dù con gái bà đã đi lấy chồng, có 3 con nhưng cô vẫn quyết định về chăm sóc bà, còn người con rể “năm thì mười họa” mới thấy xuất hiện.

Bao nhiêu năm nay, nhà của bà không có bếp, không có tiền để đào giếng. Để có được căn nhà cấp 4, bà phải bán diện tích đất ở đi mới xây được. Người như bà, đáng ra từ hàng chục năm nay đã được xét hộ nghèo, nhưng mỗi năm đến đợt bình xét thì “nhiều người vẫn còn ganh tị với tôi đấy”.

Thực tế cho thấy, việc rà soát theo tiêu chí hộ nghèo ở nông thôn là hộ có mức thu nhập trung bình từ 400.000 đồng/người/tháng là rất khó để đánh giá.

“Tôi thấy có gia đình con đi nước ngoài, kinh tế khá giả, có tháng gửi về 20 triệu đồng cũng vẫn được bầu hộ nghèo vì chủ hộ bị bệnh ung thư. Còn có hộ phải bán đất đi ra ở ngoài đất ruộng, có hộ đơn thân nuôi con… cũng không được đưa vào danh sách, có thể do chỉ tiêu có hạn chăng? Cho dù có đưa vào danh sách cũng chưa chắc đã được xét hộ nghèo, bởi khi bình xét, thường họ nào trong thôn đông sẽ bình xét cho người trong họ đó” - ông Nguyễn Văn H ở thôn Sỏi Máng cho biết.

Phương Vy