Trong chiến dịch Điện Biên Phủ 1954, Pháp đã đưa lên tập đoàn cứ điểm ở lòng chảo Điện Biên hàng trăm loại vũ khí tối tân, trong đó có 10 xe tăng M24 Chaffee.
Những chiếc này được tháo rời ở sân bay Cát Bi và chuyển bằng đường hàng không lên Điện Biên rồi lắp ráp lại. Trong ảnh là lắp ráp xe tăng ở Điện Biên.
10 chiếc xe được biên chế thành đại đội số 3 thuộc Trung đoàn kỵ binh hạng nhẹ số 1 trong đó có một xe chỉ huy mang tên Conti và 3 phân đội. Quân Pháp bố trí 2 phân đội với 6 xe ở Mường Thanh và 1 phân đội với 3 xe ở Hồng Cúm.
Đến ngày 7.5.1954, trong 10 chiếc đó thì 8 chiếc bị quân đội ta tiêu diệt còn 2 chiếc trở thành chiến lợi phẩm của ta. Ảnh: Xác xe tăng M24 tại Điện Biên Phủ.
Những chiếc xe tăng chiến lợi phẩm này đã tham gia vào đoàn quân Việt Minh duyệt binh mừng chiến thắng ở trên cánh đồng Mường Phăng ngày 13.5.1954. Trong ảnh, bộ đội ta ngồi trên xe tăng M24 với lá cờ Quyết chiến quyết thắng cùng ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Sau đó, để chuẩn bị cho cuộc duyệt binh mừng Bác Hồ và Chính phủ kháng chiến trở về Thủ đô trong năm 1955, các xe tăng này lại được đưa về Hà Nội để tham dự. Ảnh: Xe tăng M24 Chaffee diễu qua lễ đài trong cuộc duyệt binh đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam tại thủ đô Hà Nội.
M24 Chaffee là mẫu xe tăng hạng nhẹ do Mỹ chế tạo năm 1943 và đưa vào hoạt động trong giai đoạn cuối cuộc chiến tranh thế giới 2.Tổng cộng 4.731 chiếc M24 đã được sản xuất và sử dụng chủ yếu trong Lục quân Mỹ và nhiều quốc gia đồng minh, tham chiến ở khắp nơi trên thế giới cho tới tận năm 1971 trong cuộc chiến Ấn Độ - Pakistan.
M24 Chaffee có trọng lượng khoảng 18,4 tấn, dài 5,56m, rộng 3m, cao 2,77m, kíp xe 4-5 người. Với thân xe chỉ bọc giáp dày 9,5-38mm nên M24 rất dễ bị tiêu diệt, bù lại thì nó có tính cơ động cao hơn.
M24 được trang bị tháp pháo 75mm M6L/40 (với 48 viên đạn), 2 súng máy 7,62mm M1919A4 (với 3.750 viên đạn). Ảnh: Cận cảnh tháp pháo M24 Chaffee, có giá lắp thêm một súng máy nhưng xạ thủ buộc phải ngồi bên ngoài tháp pháo phơi mình trước hỏa lực của đối phương.
M24 trang bị 2 động cơ cho tốc độ tối đa 56km/h trên đường bằng hoặc 40km/h trên đường không bằng phẳng.
Tuy hỏa lực không quá mạnh cũng như vỏ thép mỏng nhưng ở Điện Biên Phủ, M24 vẫn được ví von là “pháo đài thép” đặc biệt nguy hiểm. Dù vậy, bằng tài trí, lòng dũng cảm, bộ đội Việt Nam vẫn phá tan nát những pháo đài này.