Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Thanh tra đặc biệt các dự án “đất vàng”
Sáng 28.5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2011-2016.
Giải trình trước Quốc hội về một số ý kiến của ĐBQH liên quan tới tình trạng thất thoát cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước trong quản lý đất đai, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thất thoát tài sản nhà nước là do các doanh nghiệp chưa được xem xét trước khi tiến hành cổ phần hóa, nguồn lực đất đai chưa được quản lý và có sự đánh giá đúng về giá trị. Đây cũng là lý do dẫn đến việc không thể tính toán được giá trị từ đất đai để đưa vào giá trị của doanh nghiệp.
Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà
Bộ trưởng ghi nhận ý kiến của các đại biểu về vấn đề nhiều khu vực đất đai đang bị sử dụng rất lãng phí, quản lý chưa tốt. Đối với các khu đất “vàng," khi cổ phần hóa xong thông thường các doanh nghiệp sẽ đề nghị chuyển đổi mục đích sử dụng đất không đúng theo các tiêu chí, mục đích mà các doanh nghiệp này cần phải thực hiện. Điều này gây ra những vướng mắc, khó khăn trong việc tính toán khi đưa ra đấu giá; khi áp dụng giá đất đai hiện hành có sự khác biệt rất lớn so với giá đất theo thị trường, “trên thực tế thì chúng ta chưa đánh giá được giá trị về mặt vị thế của đất đó," Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.
Bộ trưởng cho biết, trước tình hình này Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định số 01 từ tháng 1/2017, sửa đổi và quy định chi tiết về phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Doanh nghiệp cổ phần hóa phải có trách nhiệm rà soát toàn bộ quỹ đất đang quản lý, lập phương án xử lý theo pháp luật về đất đai và sắp xếp, xử lý đất thuộc sở hữu nhà nước, trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt trước khi cổ phần hóa.
Khẳng định đây là một trong những giải pháp quan trọng, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, thông qua việc rà soát này, có thể giúp thu hồi hoàn toàn những quỹ đất mà hiện nay các doanh nghiệp quản lý lỏng lẻo hoặc sử dụng không đạt hiệu quả; từ đó tạo quỹ đất để phục vụ các mục đích khác. Đồng thời, cần tính đến quy hoạch, vị trí, lợi thế khi xác định giá đất và công bố công khai, minh bạch để hạn chế tình trạng lợi dụng của các nhóm lợi ích làm thất thoát tài sản Nhà nước.
Về thực trạng thất thoát nguồn lực dẫn đến thiếu đất đai đưa vào sử dụng phục vụ phát triển kinh tế, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết đã đề nghị thanh tra, kiểm tra, đặc biệt đối với tất cả các dự án có đất “vàng”. Bộ trưởng khẳng định hiện nay các bộ, ngành đang tích cực thực hiện công việc này; nếu phát hiện vấn đề thiếu minh bạch, không đảm bảo sự phù hợp trong xác định giá đất sẽ xem xét để có những biện pháp xử lý thích hợp, qua đó cơ bản cải thiện những bất cập.
Liên quan đến đất đai của các nông, lâm trường, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng đây là vấn đề nhiều đại biểu, cử tri đang hết sức quan tâm, cần sớm giải quyết những tồn tại như vấn đề đất đai không được quản lý trên cơ sở các hồ sơ địa chính, không cắm mốc; vấn đề tranh chấp, lấn chiếm, chiếm dụng đất đai nông, lâm trường...
Bộ trưởng cho biết trên thực tế, nhiều nông, lâm trường hiện nay hoạt động trong tình trạng không có lợi nhuận và cũng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước. Nếu giải quyết được vấn đề đất đai tại những khu vực này thì có thể chuyển một phần quỹ đất hiện nay về địa phương để giải quyết vấn đề đất đai cho đồng bào dân tộc, cũng như nâng cao hiệu quả sử dụng đối với đất đai nông, lâm trường.