Ưu đãi trái luật
Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách pháp luật trong công tác quản lý, khai thác, chế biến khoáng sản tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2005 – 2015.
Được biết, chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Lào Cai giai đoạn này là các ông Nguyễn Hữu Vạn (2006 - 2010), ông Nguyễn Văn Vịnh (2010 -2013). Hiện ông Vịnh đang là Bí thư tỉnh ủy Lào Cai.
Theo nội dung kết luận, quá trình thanh tra, TTCP đã phát hiện hàng loạt sai phạm liên quan đến lĩnh vực khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Những vi phạm, tồn tại này được TTCP chỉ rõ với các cá nhân, tập thể của từng thời kỳ.
Cụ thể, UBND tỉnh Lào Cai chưa ban hành kịp thời một số văn bản quy định về phí bảo vệ môi trường và một số văn bản quy định về tính thuế tài nguyên chưa sát với giá khoáng sản thực tế của thị trường, dẫn đến có lợi cho doanh nghiệp và thất thu ngân sách Nhà nước.
Việc UBND tỉnh Lào Cai cho phép công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama tận thu, thu gom quặng apatit trên diện tích xây dựng dự án nhà hàng, khách sạn là trái luật. (Ảnh minh họa)
Đáng chú ý, trong việc cung cấp thông tin về quy hoạch và giới thiệu địa điểm dự án, có 13 dự án khoáng sản được giới thiệu địa điểm với diện tích vượt so với quy hoạch là 196,77ha vào đất rừng sản xuất, đất nông nghiệp và các loại đất khác; có 11 dự án khai thác khoáng sản nằm ngoài quy hoạch với diện tích 65,41ha.
Điều này chưa đúng với quy định của Luật Xây dựng và Nghị định của Chính phủ về quy hoạch xây dựng.
Ngoài ra, Sở Xây dựng còn giới thiệu địa điểm 31 dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường với tổng diện tích là 101,76 ha, trong quy hoạch chỉ thể hiện điểm mỏ, không có diện tích quy hoạch, ranh giới.
Trách nhiệm thuộc giám đốc Sở Xây dựng và các phòng ban chuyên môn thuộc sở giai đoạn 2007 – 2015.
Kết luận của TTCP chỉ rõ, đối với dự án xây dựng nhà hàng, khách sạn do công ty Lilama làm chủ đầu tư, Sở Xây dựung tỉnh Lào Cai giới thiệu địa điểm lập dự án với diện tích 3,7ha không thuộc quy hoạch sử dụng đất dịch vụ.
Cùng với đó, UBND tỉnh Lào Cai cho phép công ty thực hiện dự án nhà hàng, khách sạn nhưng thực tế khai thác apatit trái phép, vi phạm Luật Khoáng sản. Trách nhiệm này, theo xác định của TTCP thuộc Chủ tịch UBND tỉnh, Phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách, giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng thời kỳ xảy ra các sai phạm.
TTCP xác định, việc UBND tỉnh Lào Cai cho phép công ty Lilama tận thu apatit khi xây dựng dự án nhà hàng, khách sạn là trái luật.
Được biết, trong giai đoạn năm 2015 - giám đốc Sở Xây dựng là ông Trịnh Xuân Trường. Cùng giai đoạn này, ông Nguyễn Thành Sinh là giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai. Ông Nguyễn Văn Vịnh (giai đoạn 2010 -2013) là Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai.
Đề nghị công an vào cuộc
Trước những vi phạm nghiêm trọng và quyết định trái luật của UBND tỉnh Lào Cai cùng các đơn vị có liên quan, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, giao chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai tổ chức thực hiện nhiều biện pháp xử lý, khắc phục.
Đầu tiên, xác định trách nhiệm và tiến hành kiểm điểm nghiêm túc theo thẩm quyền đối với lãnh đạo UBND tỉnh, các cơ quan, cá nhân có liên quan trong việc cho phép công ty Lilama thực hiện Dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng và chủ trương cho tận thu, thu gom quặng apatit, nhưng không kiểm tra bảo đảm việc khai thác, tận thu theo đúng quy định của pháp luật.
Thứ hai, xác định trách nhiệm và có hình thức kỷ luật đối với lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường giai đoạn 2009 – 2012.
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo công an tỉnh này xác minh việc tận thu, thu gom apatit của công ty Lilama và chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ.
Thứ ba, chỉ đạo cơ quan công an tỉnh tiến hành xác minh, làm rõ và xử lý theo đúng quy định của pháp luật về những sai phạm trong việc công ty Lilama tận thu, thu gom khoáng sản.
Thứ tư, xem xét thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư, thu hồi diện tích đất 3,77 ha đã cấp cho công ty Lilama, do vi phạm về tiến độ thực hiện xây dựng dự án khách sạn nhà hàng theo quy định tại điểm I, khoản 1, điều 64 Luật Đất đai năm 2013.
Thứ năm, yêu cầu công ty Lilama hoàn nguyên trên diện tích đất đã tận thu, thu gom quặng apatit theo quy định của pháp luật.
Theo văn bản ngày 30.3.2018 của văn phòng Chính phủ, thông báo ý kiến chỉ đạo của phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình: Đồng ý với các kiến nghị của TTCP tại kết luận ngày 29.12.2017.
Với dự án của công ty Lilama, “chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo công an tỉnh xác minh, làm rõ việc tận thu, thu gom quặng apatit của công ty TNHH thương mại LiLama để xem xét, nếu có vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng thì xử lý theo quy định và chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ” – kết luận nêu rõ.