Tạo hit nhanh, ca khúc càng giảm tuổi thọ

Một vài năm trở lại đây, khái niệm ca khúc triệu view gần như được mặc định là thước đo tên tuổi của nghệ sỹ trẻ. "Câu lạc bộ nghệ sỹ trăm triệu view" xuất hiện với tên tuổi của những nghệ sỹ trẻ có ca khúc có lượt người nghe, xem, download lớn trên mạng internet. Tuy nhiên, dường như là một nghịch lý khi nghệ thuật - một lĩnh vực thiên về cảm xúc lại được "đo" đếm, tuyệt đối hóa bằng những con số và phần lớn, ca khúc "hit", ca khúc triệu view lại có tuổi thọ vô cùng ngắn ngủi. ca khúc giảm

Cuộc chạy đua ca khúc trăm triệu view

Có một cuộc chạy đua ngầm giữa các nghệ sỹ trẻ khi trình làng sản phẩm mới là xem ca khúc nào đạt được số lượng người nghe, xem, download nhiều nhất, trong thời gian ngắn nhất. Các bảng xếp hạng âm nhạc trực tuyến với sự thống kê một cách cơ học các chỉ số liên tục cập nhật số liệu mới. Cuộc cạnh tranh của nghệ sỹ trẻ trên các bảng xếp hạng mà đứng sau đó là các fan club diễn ra rất cam go, hồi hộp và đầy kịch tính.

Bảng xếp hạng âm nhạc lớn, uy tín được nhiều người biết đến hiện nay là ZingMP3. Trang nghe nhạc trực tuyến này liên tục cập nhật ca khúc, MV mới của ca sĩ Việt và bảng xếp hạng âm nhạc cũng liên tục thay đổi. Bảng xếp hạng #Zingchart của Zing.mp3 được đánh giá là "phản ánh rõ xu hướng và biến động trong thị trường âm nhạc" khi thống kê dựa trên số liệu phản ánh số lượng người nghe nhạc trên hệ thống ZingMP3 theo từng giờ đối với từng sản phẩm âm nhạc.

Theo thống kê của #Zingchart, vào thời điểm này, những ca khúc "hot" nhất bao gồm "Duyên mình lỡ" (sáng tác Tú Dưa, biểu diễn Hương Tràm), "Đừng quên tên anh" (sáng tác Đạt G, biểu diễn Hoa Vinh), "Đừng như thói quen" (sáng tác Dương Khắc Linh, Hoàng Huy Long, JayKii, biểu diễn JayKii, Sara Lưu), "Chạm đáy nỗi đau" (Sáng tác Mr. Siro, biểu diễn Erik), "Sai người sai thời điểm" (sáng tác và biểu diễn Thanh Hưng).

"Duyên mình lỡ" của ca sĩ Hương Tràm ra mắt hôm 29-6 vừa qua là một trong những ca khúc hot nhất trong thị trường nhạc trẻ Việt thời gian gần đây.

Nếu tổng hợp lượt nghe bài hát và xem MV của người dùng trên cả desktop, mobile và smart TV, số liệu lần lượt như sau: "Duyên mình lỡ" gần 14 triệu lượt, "Đừng quên tên anh" 41 triệu lượt, "Đừng như thói quen" hơn 200 triệu lượt, "Chạm đáy nỗi đau" gần 125 triệu lượt, "Sai người sai thời điểm" gần 30 triệu lượt. Danh sách top 5 các ca khúc hot trên #Zingchart cũng thay đổi liên tục.

Trên ZingMP3 còn có bảng xếp hạng Top 100, gồm những ca khúc hot nhất hiện tại của từng thể loại nhạc, được hệ thống tự động đề xuất dựa trên thông tin số liệu lượt nghe và lượt chia sẻ ca khúc trên cả desktop và mobile. Dữ liệu sẽ được lấy trong 30 ngày gần nhất và được cập nhật liên tục. Thời điểm này, những ca khúc đứng đầu Top 100 lần lượt là "Duyên mình lỡ", "Đừng quên tên anh", "Đừng như thói quen", "Chạm đáy nỗi đau", "Người âm phủ" (sáng tác và biểu diễn Osad - Mai Quang Nam).

Sơn Tùng M-TP là cái tên có sức hút khủng khiếp trong giới nghệ sỹ trẻ hiện nay. Gần như các sản phẩm âm nhạc của chàng trai Thái Bình này đều đạt được trăm triệu view trong thời gian ngắn. Khi MV ca khúc mới nhất "Chạy ngay đi" phát hành cách đây vài tháng đã gần đạt đến con số 100 triệu lượt xem trên YouTube thì cách đây vài ngày, Sơn Tùng M-TP "trình làng" phiên bản remix của ca khúc này.

Ngay lập tức "Chạy ngay đi" phiên bản remix lọt top 4 tab thịnh hành trên YouTube, thu hút gần 4 triệu lượt xem sau 2 ngày ra mắt. Sơn Tùng M-TP là ca sĩ đứng đầu showbiz Việt về việc sở hữu MV triệu view. Mỗi sản phẩm âm nhạc của Sơn Tùng được đầu tư lớn và có chiến lược PR bài bản. Chính vì vậy, các ca khúc đều trở thành hiện tượng âm nhạc gây chú ý khi ra mắt công chúng.

Những ca khúc của nữ ca sĩ Hương Tràm cũng nhận được sự quan tâm rất lớn của khán giả trẻ. MV ca khúc mới nhất của nữ ca sĩ này là "Duyên mình lỡ" (sáng tác Tú Dưa) ra mắt hôm 29-6 vừa qua đã nằm trong top 3 tab thịnh hành, thu hút hơn 8 triệu lượt xem trên YouTube. Trước đó, ca khúc "Em gái mưa" của nữ quán quân "Giọng hát Việt" mùa đầu tiên đạt thành tích "đáng nể" khi vượt ngưỡng 100 triệu view trong thời gian ngắn.

"Tuổi thọ" ca khúc hit ngày càng giảm

Theo thống kê sơ bộ, hiện có hơn một chục nghệ sỹ có sản phẩm vượt ngưỡng 100 triệu view như "Người lạ ơi" (sáng tác Châu Đăng Khoa, biểu diễn Karik và Orange), "Túy âm" (Xesi), "Yêu là tha thu" (Only C), , "Ghen" (sáng tác Khắc Hưng, biểu diễn Erik và Min), "Hãy ra khỏi người đó đi" (Phan Mạnh Quỳnh), "Có em chờ" (sáng tác Kai Đinh, biểu diễn Min và MrA)…

Đáng chú ý là, có MV cán mốc 200 triệu view như "Lạc trôi", "Nơi này có anh" (Sơn Tùng M-TP), "Phía sau một cô gái" (sáng tác Tiên Cookie, biểu diễn Soobin Hoàng Sơn). "Lạc trôi" còn là ca khúc xô đổ nhiều kỷ lục của MV Việt: hơn 4 triệu lượt xem trên YouTube sau 24 giờ, lọt Top Trending thế giới (danh sách các video toàn thế giới nhận được nhiều sự quan tâm ở thời điểm truy cập), đạt 100 triệu view chỉ sau 61 ngày phát hành.

Sơn Tùng M-TP là ca sĩ sở hữu nhiều ca khúc trăm triệu view nhất showbiz Việt. MV ca khúc mới nhất của Sơn Tùng M-TP - "Chạy ngay đi" đã đạt gần 100 triệu lượt view sau 2 tháng phát hành.

Với dân số chưa đầy 100 triệu người thì MV nhạc Việt thu hút trăm triệu lượt xem là con số rất lớn. Ngay cả với những ngôi sao tầm cỡ khu vực và thế giới, việc sở hữu MV trăm triệu view cũng là con số đáng mơ ước.

Nhiều người cho rằng, con số thống kê là thật nhưng có thể chúng được tạo ra bằng những "thủ thuật" của các fan club - những người sẵn sàng thức xuyên đêm để "cày view" cho thần tượng. Ngoài ra, cũng không loại trừ khả năng nghệ sỹ bỏ tiền mua view.

Rõ ràng, những con số "khủng" chỉ là cái vỏ bọc hào nhoáng bên ngoài của ca khúc chứ chưa phản ánh được chất lượng của ca khúc. Một số nhạc sĩ lên tiếng nói rằng, dù làm nghề đã lâu nhưng họ cũng không lý giải nổi vì sao nhiều ca khúc lại có thể trở thành hit.

Có những giọng ca được cho là biểu tượng của thị trường nhạc trẻ Việt nhưng không hiểu ca sĩ đó đang hát cái gì, muốn chuyển tải thông điệp gì đến khán giả. Bên cạnh đó, "công nghệ tạo hit" trong thời đại công nghệ số đã phá vỡ quy luật truyền thống khi gần như thay đổi liên tục để "chiều" thị hiếu khán giả.

Thực tế không thể phủ nhận là ca khúc trăm triệu view ngày càng nhiều nhưng điều đó dường như tỷ lệ nghịch với "tuổi thọ" ca khúc. Ca khúc đạt đạt trăm triệu view trong thời gian ngắn nhưng sau đó, ca khúc cũng nhanh chóng "lặn mất tăm" trên thị trường. Ca khúc "Người lạ ơi" cán mốc 100 triệu view nhanh nhất, chỉ sau 38 ngày, làm "mưa làm gió" trên khắp các diễn đàn nhưng đến thời điểm này, "Người lạ ơi" ít được nhắc đến. Những ca khúc của Sơn Tùng M-TP cũng vậy, chỉ "hot" một vài tuần kể từ khi ra mắt, sau đó nhạt dần.

Lý giải vấn đề này, có ý kiến cho rằng, thị trường ca khúc trẻ diễn ra rất sôi động, số lượng ca khúc mới xuất hiện hằng ngày. Chính vì vậy, sự cạnh tranh, thay thế vị trí trên các bảng xếp hạng âm nhạc trực tuyến là điều tất yếu.

Tuy nhiên, tôi cho rằng, cái cốt lõi khiến ca khúc nhạc trẻ Việt "chết yểu" nằm ở chất lượng ca khúc. Tư duy âm nhạc, ngôn từ ca khúc của thế hệ nhạc sĩ trẻ hôm nay có thể khác so với các bậc cha, chú đi trước nhưng dù ở đâu, thời đại nào thì mẫu số chung của ca khúc hay vẫn là cái hay, cái đẹp từ thông điệp nghệ thuật mà người nghệ sỹ muốn truyền tải đến khán giả.

Cái thiếu nhất của nhạc sĩ trẻ Việt Nam hôm nay là bản sắc, cá tính âm nhạc. Đó không phải là cá tính nghệ sỹ hay vẻ hào nhoáng bên ngoài mà là "chất", phong cách âm nhạc của nghệ sỹ. "Điểm danh" các ca khúc triệu view có thế thấy rằng, giai điệu, tiết tấu, lời hát nghe có vẻ bắt tai nhưng lại "na ná" nhau, khó phân biệt phong cách âm nhạc của từng nhạc sĩ, ca sĩ. Điều đáng buồn nhất là nhiều nghệ sỹ trẻ đang trở thành bản sao của các nền âm nhạc khác về âm nhạc, hình thức, phong cách biểu diễn.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, trong đó có lĩnh vực văn hóa, nhạc trẻ Việt không thể hội nhập thành công nếu thiếu đi bản sắc, cá tính riêng của mình. Thiết nghĩ, mỗi nghệ sỹ trẻ cần xác định tâm thế, lao động nghệ thuật nghiêm túc. Thời gian mới là thước đo chính xác nhất chất lượng của ca khúc. Nếu cứ mải miết rượt đuổi theo những số lượng like, view, lấy đó là thước đo, "định vị" vị trí nghệ thuật của mình thì nền âm nhạc khó có thể phát triển được.