CEO họ “Hứa” biến mất, hàng nghìn tỷ đồng bốc hơi

Bóc trần thủ đoạn lừa đảo tinh vi của CEO họ “Hứa”

PV: Sky Mining huy động đầu tư vào lĩnh vực mua “trâu cày”, đào tiền ảo với lời hứa trả lãi suất 300%/ năm. Nhưng mới chỉ được 1 thời gian ngắn, trụ sở công ty đóng cửa, ông Lê Minh Tâm bỏ trốn, hàng nghìn tỷ đồng bốc hơi, hơn 5.000 người lâm vào cảnh vỡ nợ. Ông nhận định như thế nào về thủ đoạn lừa đảo tinh vi của CEO họ “Hứa”?

Ông Nguyễn Phan Anh: Với lời hứa trả lãi 300%/ năm được đánh giá là mức rất cao, chứa đựng quá nhiều yếu tố rủi ro. Bởi thực tế việc đào Bitcoin tại thời điểm này là rất khó, chi phí đào Bitcoin rất cao. Giá Bitcoin cũng không tăng phi mã như trước, thậm chí khoảng 6 tháng nay giá Bitcoin có xu hướng giảm và duy trì đà giảm nhiều, tăng ít, có thời điểm đã xuống 6.000 USD/ 1 Bitcoin.

Vì thế, nếu mô hình “đào bitcoin/ coins để bán” và lấy tiền trả lãi cho nhà đầu tư thì sẽ rất khó khăn do không đào được bitcoin hoặc số lượng rất ít nhân với giá bitcoin thấp. Do vậy để trả lãi cho nhà đầu tư trước thì hệ thống có thể sẽ dùng phương pháp Ponzi là dùng tiền của nhà đầu tư vào sau để trả cho nhà đầu tư vào trước. Việc này dẫn tới tình trạng bị thiếu hụt dòng tiền, hệ thống dần dần bị vỡ là lẽ đương nhiên. Và cũng kéo theo tình trạng nhà đầu tư không được nhận lãi, bị mất tiền và hệ thống vỡ nợ.

PV: Bằng cách nào mà ông Tâm đã qua mặt được hàng nghìn nhà đầu tư để thực hiện hành vi của mình?

Ông Nguyễn Phan Anh: Thứ nhất, đa phần nhà đầu tư khi tham gia vào dự án này đều tham và rất tham. Đáng buồn là “Tham” nhưng lại nhẹ dạ và không thông thái. khi nghe đến lợi nhuận khủng là “mờ mắt”. Và khi thấy nhà đầu tư trả lãi suất đủ trong 1 thời gian ngắn là tin luôn mà không có chút nghi ngờ nào.

Thứ hai, các chủ kinh doanh thường xuyên tổ chức hội thảo hoành tráng, công khai, kêu gọi đầu tư hấp dẫn, thậm chí còn đưa cả đi nước ngoài tham quan để tăng độ uy tín.

Thứ ba, các công ty hoặc mô hình kinh doanh dạng kêu gọi vốn đầu tư và nhận lãi liên quan đến tiền kỹ thuật số kiểu này thường hoạt động theo mô hình đa cấp, trả thưởng hoa hồng cao cho người giới thiệu, nên những người giới thiệu hay các thành viên tích cực cũng nhận được nhiều tiền, quà và hiện vật. Điều đó cũng làm cho những người giới thiệu tìm mọi cách để giới thiệu nhà đầu mới và nhận hoa hồng doanh số.

Đã từng có người sau khi được tôi tư vấn về dự án bitcoin đa cấp thì cam kết không đầu tư. Nhưng sau 1 cuộc hội thảo huy động vốn, người này đập tức tham gia đầu tư 200.000 USD. Thế mới biết “sức mạnh” to lớn của các buổi hội thảo đa cấp.

PV: Ông Tâm quay trở lại với lời hứa sẽ tiếp tục vận hành xưởng đào bitcoin để trả tiền và lãi suất. Thực tế, liệu có phép màu nào xảy ra để nhà đầu tư tiếp tục sử dụng “trâu cày” đào bitcoin, thu lại vốn?

Ông Nguyễn Phan Anh: Nếu lời hứa này là việc tiếp tục nhập máy đào, tiếp tục đào Bitcoin, mua bán bitcoin hoặc các đồng tiền kỹ thuật số khác để kiếm lời và trả lãi suất 300%/năm cho các nhà đầu tư thì tôi cho rằng đó là một lời hứa rất mạnh mẽ của một người dám nhận trách nhiệm. 

Về mặt lý thuyết, việc thực hiện lời hứa có thể thực hiện nếu như thị trường có chiều hướng tốt lên thì có thể giải quyết được vụ bê bối này. Nhưng thị trường tiếp tục ảm đạm, không tăng hoặc tiếp tục giảm, giữ giá thấp trong thời gian dài thì tôi cho rằng đó tiếp tục là một lời hứa suông, hão huyền của một CEO mang “họ hứa”. 

Và ý kiến cá nhân của tôi dự báo là việc thực hiện được lời hứa này tương đối khó khăn trong thời điểm này.

Như tôi được biết, “chuồng trâu” lớn nhất ở Bắc Ninh với hơn hàng nghìn máy cũng chỉ đào được một số lượng bitcoin ít ỏi mỗi ngày do việc đào Bitcoin ngày càng khó và tốn nhiều chi phí. Còn đơn vị Sky Mining, tôi cũng được biết số lượng máy ở đây không nhiều. Do đó, chắc chắn với số lượng máy ít ỏi, đào được ít số lượng, giá cả bitcoin thì đang ở mức giá thấp, có thể tiếp tục sẽ giảm trong thời gian tới, độ khó đào coin gia tăng thì việc dùng “trâu cày” để đào coin gỡ vốn là không tưởng, rất khó thành công.

Và những người có liên quan sẽ có thể phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về những hành vi của mình.

Siêu lợi nhuận hàng trăm, hàng nghìn phần trăm – dấu hiệu của lừa đảo

PV: Ngoài Sky Mining, thời gian qua, 15.000 tỷ đồng đã bốc hơi trong vụ lừa đảo tiền ảo IFan, 140.000 người bị lừa trong dự án AOC. Và điểm chung của các dự án này đều là lãi suất siêu khủng. Đây có phải là dấu hiệu của sự lừa đảo?

Ông Nguyễn Phan Anh: Giả định rằng bạn đầu tư Bitcoin vào thời điểm 2016, bạn liên tục “ăn may” mua được rẻ (khoảng 400-500 USD/ bitcoin) và bán khi giá Bitcoin cao nhất (khoảng 19.000 USD/ 1 Bitcoin) thì bạn có thể x100% lợi nhuận trong 1 năm.

Tất nhiên đó là bài toán lý thuyết giả định. Còn thực tế, có đến 80% các nhà đầu tư sẽ bị mất tiền vào tay 20% nhà đầu tư khác hoặc “cá mập” khôn ngoan. Nên với dự án có lãi suất siêu lợi nhuận đến hàng trăm, hàng nghìn % có thể là 1 trong những dấu hiệu của sự lừa đảo hoặc hàm chứa rủi ro mất tiền đối với nhà đầu tư.

PV: Vậy để đánh giá 1 dự án huy động tiền đầu tư có dấu hiệu lừa đảo, chúng ta cần quan tấm đến vấn đề gì dưới góc độ pháp lý?

Ông Nguyễn Phan Anh:

- Một là: Dự án/ công ty đó có được Nhà nước cho phép và cấp phép hay không?

- Hai là: Dự án/ công ty đó có được quyền huy động vốn của nhà đầu tư hay không?

- Ba là: Khi huy động vốn cá nhân, Dự án/ Công ty có thực hiện việc giao kết hợp đồng với khách hàng/ nhà đầu tư hay không? Nếu có giao kết hợp đồng hoặc hợp đồng miệng mà phía bên chủ dự án/công ty không thực hiện thỏa thuận (hay là lời hứa, lời kêu gọi) thì có dấu hiệu vi phạm pháp luật

PV: Trong 1 hội thảo, Sky Mining đã từng tuyên bố sở hữu 1 trong 10 ví ETH với giá trị một ví lên đến 36 triệu USD. Nhưng sau đó, hàng nghìn người từng tin vào con số hào nhoáng ấy bị lừa trắng tay. Vậy có có cách gì để kiểm chứng những số liệu mà nhà đầu tư đưa ra?

Ông Nguyễn Phan Anh: Ở Việt Nam cũng có những cá nhân sở hữu lượng Bitcoin rất lớn, nếu quy đổi thành tiền tại thời điểm hiện tại thì cũng có vài triệu đô cho tới chục triệu đô la Mỹ (1 Bitcoin hiện nay có giá tham khảo khoảng 7.500 USD). Nhưng để xác thực con số ấy, nói có sách mách có chứng, ngay tại hội thảo, nhà đầu tư muốn mắt thấy tai nghe thì nên yêu cầu người tuyên bố đăng nhập vào tài khoản Ví Bitcoin hoặc Ví Blockchain để xem trong ví đó có bao nhiêu Bitcoin, bao nhiêu đồng ETH… và nhân (x) với giá hiện tại sẽ ra được số tiền người đó có. Chứ không thể chỉ tin vào những lời nói, lời thổi phồng được.

Bitcoin – 1 cuộc chơi mạo hiểm và liều lĩnh

PV: Về thị trường bitcoin, ông nhận định thế nào về đà phát triển của đồng tiền này trong thời gian tới?

Ông Nguyễn Phan Anh: Thị trường Bitcoin và tiền kỹ thuật số hiện nay đang trong thời kỳ giảm giá và giữ giá ở mức thấp. Trong 6 tháng gần đây, giá 1 Bitcoin hiện tại giao động từ 6.000-8.000 USD.

Thị trường hiện tại có khoảng 1.700 loại đồng tiền kỹ thuật số hoặc token được mua bán giao dịch trên các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số. Với giá trị vốn hóa của thị trường giao động tại thời điểm này khoảng 250-300 tỷ đô la Mỹ.

PV: Vậy đầu tư bitcoin thời điểm này có phải là 1 cuộc chơi mạo hiểm?

Ông Nguyễn Phan Anh: Cũng như tôi đã chia sẻ ở trên, trước khi đầu tư vào bất kỳ thứ gì, hãy là 1 nhà đầu tư có thông tin. Hãy kiểm tra tính pháp lý của sản phẩm/ công ty mà bạn đang đầu tư thật kỹ. Và với bitcoin, đây là 1 cuộc chơi mạo hiểm khi chúng ta không nắm được biểu đồ lên xuống mà phải theo các “ông lớn” - những người giỏi về công nghệ hoặc những nhà đầu tư “cá mập”. Bên cạnh đó, đến bây giờ, Nhà nước Việt Nam vẫn chưa công nhận chính thức đồng tiền này. Về mặt pháp lý như vậy là chưa ổn.