Nhà thơ Trần Đăng Khoa từng khuyên Xuân Quỳnh 'buông' Lưu Quang Vũ
Đêm thơ, nhạc, kịch Tình yêu ở lại diễn ra tại Hà Nội tối 26.8. Đây là chương trình kỷ niệm 30 năm ngày mất của cặp nghệ sĩ tài hoa Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh và con trai út của họ, Lưu Quỳnh Thơ. Đan xen giữa các tiết mục trình diễn thơ và thơ phổ nhạc của hai nghệ sĩ là tâm sự của những người bạn về họ lúc sinh thời.
Vợ chồng nghệ sĩ Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh lúc sinh thời.
Nhà thơ Trần Đăng Khoa là bạn thân lâu năm của gia đình Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh. Ông từng có thời gian công tác tại Nga cùng nữ thi sĩ và cũng là nhân vật xuất hiện trong bức thư cuối cùng mà Xuân Quỳnh gửi cho chồng trong năm 1987. Bà từng viết: "Chiều nay thằng Khoa lên, nó tiên đoán toàn những điều gở làm cho em buồn quá...".
Kể về kỷ niệm này, nhà thơ cho biết ông từng có linh cảm không hay về cuộc sống của Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh. Trần Đăng Khoa có lần tìm đến nơi ở của nữ thi sĩ để khuyên nhủ: "Em yêu chị và anh Vũ như ruột thịt. Em nói rất chân thành, chị cứ buông anh ấy ra thì có khi sẽ không sao cả. Chị có thể sống được 11 năm nữa và anh Vũ có thể sống được 41 năm nữa. Nếu không là nguy đấy!". Tác giả Góc sân và khoảng trời cũng không hiểu sao mình lại có những dự cảm không hay đến thế. Lời khuyên của ông khiến nữ thi sĩ rất buồn và bảo: "Mày nói như con gà gáy gở!". Chứng kiến toàn bộ cuộc trò chuyện này là hai nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Tú và Phan Thị Thanh Nhàn.
Vì những dự cảm không lành đó nên khi tai nạn của gia đình Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ xảy ra, Trần Đăng Khoa không khỏi bàng hoàng. Dự lễ giỗ của hai nghệ sĩ tại Hội Nhà văn Việt Nam cách đây vài ngày, Trần Đăng Khoa mới biết nhà thơ Hữu Thỉnh cũng từng có linh cảm xấu và khuyên hai vợ chồng Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh không nên đi cùng nhau. "Đến bây giờ, sau 30 năm tôi vẫn bàng hoàng và không thể tin được là có sự thật đau đớn như thế", nhà thơ nói.
Họa sĩ Doãn Châu (bìa phải) kể về những kỷ niệm với Lưu Quang Vũ trong đêm thơ, nhạc, kịch diễn ra tối 26.8. Ảnh: Giang Huy
Họa sĩ, NSND Doãn Châu, người ngồi trên chuyến xe định mệnh ngày 29.8.1988 cùng gia đình Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh cũng có mặt tại chương trình. Ông chính là người đã đồng hành với Lưu Quang Vũ trong suốt chặng đường sáng tác kịch. Gia đình của hai nghệ sĩ vốn rất thân thiết. Con trai út của nhà viết kịch còn nhận họa sĩ làm cha nuôi và được đặt cho cái tên Doãn Mí Quỳnh Thơ. Mùa hè năm 1988, hai nghệ sĩ lên kế hoạch đưa gia đình đi chơi với nhau nhưng vì quá bận rộn nên phải chờ đến khi Lưu Quang Vũ đi đọc vở ở Hải Phòng mới tranh thủ thực hiện được. Doãn Châu đi cùng vợ và con trai Doãn Vinh còn Lưu Quang Vũ đi cùng Xuân Quỳnh và con trai út Lưu Quỳnh Thơ.
Trong chuyến đi ấy, họ đã tâm sự với nhau rất nhiều về cuộc sống riêng tư lẫn công việc và triết lý sống bên bãi biển Đồ Sơn. Ngày trở về thủ đô, xe chở hai gia đình gặp nạn. Cả nhà Lưu Quang Vũ qua đời còn gia đình Doãn Châu may mắn sống sót. Họa sĩ cũng là người chứng kiến vợ chồng Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh khi đứng ở ranh giới giữa sự sống và cái chết vẫn nắm chặt tay nhau. Trong suốt 30 năm kể từ tai nạn đó, NSND Doãn Châu luôn tránh nhắc về những kỷ niệm đau buồn. Tuy vậy, ông luôn khắc khoải về lời động viên của người bạn thân trong cuộc trò chuyện đêm trước khi tai nạn xảy ra: "Bằng mọi giá chúng mình phải quyết tâm làm tất cả những điều tốt đẹp cho cuộc đời này dù vất vả đến mấy".
Ca sĩ Tùng Dương hát 'Thuyền và biển' và 'Lời chào mùa hạ' trong chương trình. Ảnh:Giang Huy
Ngoài họa sĩ Doãn Châu và nhà thơ Trần Đăng Khoa, chương trình còn có sự tham gia của nhiều văn nghệ sĩ vốn là bạn bè thân thiết của gia đình Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ như: Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Thái, nhà phê bình văn học Phạm Xuân Nguyên, nhà thơ Anh Ngọc... Họ đều bày tỏ ngưỡng mộ dành cho nhân cách và những tác phẩm để đời của cặp nghệ sĩ quá cố. Trong đêm thơ, nhạc, kịch Tình yêu ở lại, nhiều bài thơ, thơ phổ nhạc của Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ được thể hiện, gây xúc động cho khán giả như: Tự hát, Thơ tình cuối mùa thu, Vườn trong phố... Ở phần cuối chương trình là trích đoạn vở kịch Hoa cúc xanh trên đầm lầy do nhà viết kịch Lưu Quang Vũ sáng tác. Nhiều nghệ sĩ nổi tiếng bao gồm NSND Lê Khanh, ca sĩ Tùng Dương, diễn viên Thu Quỳnh... tham gia biểu diễn trong đêm thơ, nhạc, kịch này.