2 nhà máy thép sai phạm: Truy trách nhiệm 2 cựu Chủ tịch Đà Nẵng

Sáng 7.10, Thanh tra TP. Đà Nẵng đã thông tin về kết quả thanh tra 2 nhà máy thép Dana Ý và Dana Úc (huyện Hòa Vang, Đà Nẵng).

Hàng loạt sai phạm

Theo đó, Thanh tra TP.Đà Nẵng kết luận có nhiều sai phạm ở 2 nhà máy nói trên. Cụ thể, về quy hoạch và báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng không bảo đảm cách ly an toàn tối thiểu về môi trường từ cơ sở sản xuất. 

Khoảng cách từ nhà máy thép Dana Ý và Dana Úc chưa bảo đảm khoảng cách ly tối thiểu là 500m đối với nhà máy độc hại cấp II. 

Việc đánh giá ĐTM của dự án Hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng do Công ty Xây dựng và Đầu tư Đà Nẵng C.T là chủ đầu tư lập năm 2006 và được phê duyệt, không có bố trí ngành nghề luyện thép.

Về mặt hành chính, Thanh tra TP.Đà Nẵng kết luận, việc cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu với Công ty cổ  phần thép Dana Ý không phù hợp với quy định ngành nghề tại cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng theo đánh giá ĐTM được phê duyệt. Nhà máy này còn đầu tư lắp đặt mới lò luyện thép không đúng chủ trương của thành phố và công suất vượt đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường được phê duyệt...

Ngoài ra, Trung tâm Xúc tiến đầu tư tiếp nhận, xử lý, trình UBND thành phố ký cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu và giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh của nhà máy thép là không đúng theo quy định. Việc cấp giấy chứng nhận điều chỉnh cho công ty về tăng công suất, vốn, quy mô diện tích đất để thực hiện dự án trước khi có ĐTM không đúng so với Luật Bảo vệ môi trường năm 2005.

Người dân Đà Nẵng nhiều năm liền phản đối việc 2 nhà máy thép gây ô nhiễm. Ảnh: Đình Thiên

Bên cạnh đó, Thanh tra TP.Đà Nẵng còn kết luận, Công ty thép Dana Ý không thực hiện xin giấy phép xây dựng trước khi khởi công, thay đổi việc sử dụng dây chuyền luyện, cán thép có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc-Ý và thay đổi một số hệ thống lò luyện không đúng với dây chuyền đăng ký ĐTM đã được phê duyệt.

Đặc biệt, đến nay, mặc dù đã hoạt động sản xuất theo dây chuyền hệ thống lò luyện có thay đổi so với ĐTM nhưng nhà máy vẫn chưa có ĐTM được phê duyệt điều chỉnh, bổ sung theo quy định.

Từ khi hoạt động đến nay, công ty không hợp đồng với các công ty môi trường để vận chuyển, xử lý xỉ lò luyện mà chủ yếu tự san lấp mặt bằng, còn một phần đang lưu giữ tại nhà máy.

Công ty này cũng không thực hiện trồng cây xanh xung quanh bảo đảm diện tích theo ĐTM do chưa được giao đủ diện tích đất theo quy hoạch… Mặc dù, đơn vị này đã từng bước khắc phục các vi phạm, tồn tại về bảo vệ môi trường nhưng vẫn chậm khắc phục xử lý chất thải rắn không đúng quy định, không bảo đảm cây xanh theo quy định, chưa thực hiện đầy đủ các biện pháp giảm thiểu tiếng ồn.

Về Công ty cổ phần thép Dana Úc, Thanh tra TP.Đà Nẵng kết luận, việc cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu cho Công ty thép Xuân Hưng tại cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng là không phù hợp với quy định về ngành nghề theo ĐTM được phê duyệt; không phù hợp với chủ trương của UBND thành phố và vị trí nhà máy thép sát khu dân cư, không bảo đảm khoảng cách ly tối thiểu 500m…

Ngoài ra, từ khi hoạt động đến nay, công ty này vẫn chưa có ĐTM phù hợp với công suất tại giấy chứng nhận đầu tư, thay đổi một số máy móc, thiết bị nhưng không lập lại, điều chỉnh, bổ sung ĐTM không đúng quy định. Việc xử lý chất thải rắn công nghiệp từ lò luyện không đúng như cam kết và chưa thực hiện đầy đủ các biện pháp giảm thiểu tiếng ồn...

Truy cứu trách nhiệm lãnh đạo UBND thành phố

Trước hàng loạt sai phạm trên, Thanh tra TP. Đà Nẵng đã kiến nghị UBND thành phố một số biện pháp xử lý.

Đối với Sở Xây dựng và Công ty Phát triển và Khai thác hạ tầng khu công nghiệp Đà Nẵng, Thanh tra thành phố kiến nghị tổ chức rút kinh nghiệm đối với thiếu sót trong việc lập, thẩm định, trình phê duyệt quy hoạch cụm công nghiệp Thanh Vinh mở rộng bảo đảm khoảng cách ly tối thiểu đối với khu dân cư theo quy định, đồng thời, rà soát lại quy hoạch tại dự án để tham mưu UBND thành phố xử lý những vấn đề có liên quan nhằm khắc phục những hạn chế theo đúng quy định và phù hợp với điều kiện thực tế. Giao Sở Xây dựng xử lý vi phạm hành chính đối với vi phạm xây dựng công trình của Công ty thép Dana Ý theo quy định.

Đối với Văn phòng UBND thành phố, Thanh tra thành phố kiến nghị tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với sai sót về tham mưu cho lãnh đạo UBND thành phố.

Người dân Đà Nẵng nhiều lần bao vây nhà máy thép Dana Ý và Dana Úc trong đêm. Ảnh: Đình Thiên

Đối với Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng Sở Tài nguyên và Môi trường, Thanh tra TP.Đà Nẵng kiến nghị kiểm điểm theo quy định với những sai sót của từng đơn vị này, đồng thời, yêu cầu 2 đơn vị này xử lý hành chính và tham mưu, đề xuất UBND thành phố biện pháp xử lý theo đúng quy định pháp luật đối với các tồn tại, vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường của 2 nhà máy thép.

Bên cạnh đó, Chánh Thanh tra TP.Đà Nẵng cũng yêu cầu tổng giám đốc 2 công ty trên nghiêm túc chấn chỉnh và có biện pháp khắc phục đối với các tồn tại, vi phạm trong quá trình hoạt động và bảo vệ môi trường như kết luận thanh tra đã nêu theo đúng quy định của pháp luật.

Đặc biệt, trong kết luận của Thanh tra TP.Đà Nẵng công bố, liên quan trách nhiệm của lãnh đạo UBND TP.Đà Nẵng giai đoạn 2007 và 2014 (ông Trần Văn Minh và ông Văn Hữu Chiến) trong việc phê duyệt ĐTM và Giấy chứng nhận đầu tư đối với 2 nhà máy thép và cụm công nghiệp hiện đang bị Bộ Công an khởi tố điều tra, Thanh tra TP.Đà Nẵng kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố có báo cáo Thường trực Thành ủy để có ý kiến chỉ đạo.