Trước đó, Dân Việt đã có bài phản ánh: “Khai thác cát lậu để cứu lúa, lấy cát cho dân xây chuồng bò?” xảy ra tại địa phận giáp ranh giữa 2 xã Ia Khươl (huyện Chư Păh, Gia Lai) và xã Hòa Bình (TP.Kon Tum, tỉnh Kon Tum). Cụ thể,ngày 13.8, sau khi nhận tin báo có bãi khai thác cát trái phép quy mô lớn, UBND xã Ia Khươl đến hiện trường kiểm tra và lập biên bản hành chính vụ việc. Theo biên bản ghi nhận hiện trường xác định, số cát có khối lượng đo ban đầu có chiều cao 1m, dài 26m và rộng 20m. Gần khu vực hiện trường phát hiện 1 xe múc, 1 máy nổ, 1 đầu bơm và 1 ống dây. Sau đó, số cát lậu được đo đạc có khối lượng 380m3. Tiếp đó, ông Rơ Châm Byir (người dân ở làng Pốk, xã Ia Khươl) đã đứng ra nhận là chủ nhân bãi cát trên.
Việc chặn dòng khai thác cát trái phép gây sạt lở trên bờ.
Theo khai nhận của ông Byir, ông xây đập tràn, khai thác cát với mục đích “cứu ruộng lúa”, tránh bị cát ngập chứ không phải khai thác cát kinh doanh và số cát này giúp bà con làm chuồng bò, làm sân. Bãi cát lậu quy mô rất lớn, có dấu vết khai thác rất lâu nhưng ông Byir lại lấp liếm rằng: "Mới hút cát 2 lần, mỗi lần 2-3 giờ”.
Do bãi khai thác cát nằm giữa khu vực giáp ranh giữa 2 xã Ia Khươl và Hòa Bình nên 2 địa phương kêu khó trong việc xử lý. Sau đó, qua nhiều buổi làm việc giữa ngành chức năng của 2 tỉnh Gia Lai và Kon Tum đã xác định được cụ thể người vi phạm, địa điểm, khối lượng tang vật vi phạm thuộc địa phận xã Ia Khươl (khu vực giáp ranh với làng Chor, xã Hòa Bình). Ngay lập tức, UBND huyện Chư Păh ban hành quyết định số 936 xử phạt ông Rơ Châm Pier số tiền 40 triệu đồng về hành vi khai thác khoáng sản trái phép. Đồng thời tịch thu 320m3 cát cùng các tang vật được ngành chức năng tạm giữ trước đó.
Bãi cát khai thác trái phép có quy mô lớn nhưng chủ mỏ khai mới hút 2 lần.
Cùng thời điểm trên, ngành chức năng huyện Chư Păh cũng kiểm tra, phát hiện và xử lý một vụ hút cát trái phép khác tại vị trí sát Quốc lộ 14, tại xã Hòa Phú. Sau xác minh, huyện Chư Păh ra quyết định xử phạt ông Rơ Châm Bên (làng Bồi, xã Hòa Phú) số tiền 2 triệu đồng về hành vi khai thác cát trái phép và tịch thu tang vật 2,5 m3 cát.