Cả thế giới "nín thở" chờ cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung
Trong bối cảnh tồn tại vô số vấn đề căng thẳng liên quan đến thương mại, chính phủ hai nước Mỹ - Trung đã dự định tổ chức một cuộc gặp mặt tại thủ đô Argentina bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 vào cuối tháng 11. Theo Wall Street Journal, phía tổng thống Donald Trump đã gửi thông tin tới chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về ý định xúc tiến cuộc hội đàm, với hy vọng mở ra cơ hội cho cả hai nước giảm nhẹ căng thẳng.
Các vấn đề giữa hai nước khi xảy ra chiến tranh thương mại
Từ khi chiến tranh thương mại bắt đầu cách đây khoảng 2 tháng, Washington đã áp thuế lên 250 tỷ USD hàng Trung Quốc, tương đương khoảng một nửa tổng lượng hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Điều này được dự đoán sẽ đe dọa tới sự tồn tại của hàng chục nghìn doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc trong thời gian gần. Các doanh nghiệp nhỏ tại Trung Quốc đang phải đối mặt với nguy cơ phá sản.
Ngược lại, đòn áp thuế của ông Trump lên hàng hóa Trung Quốc đã khiến giá các mặt hàng tiêu dùng ở Mỹ tăng lên. Dù luôn kêu gọi người dân Mỹ sử dụng hàng nội địa, nhưng không thể phủ nhận rằng các sản phẩm “made in China” giá rẻ vẫn có độ phủ sóng dày đặc tại thị trường Mỹ. Mức giá tăng lên của các mặt hàng Trung Quốc có thể gây đôi chút bất lợi với các hộ gia đình trung lưu ở Mỹ. Tuy nhiên, điều này không đủ để đẩy người dân Mỹ vào tình thế khốn khổ.
Xét về khía cạnh vĩ mô, bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin và Giám đốc Hội đồng kinh tế quốc gia Mỹ Larry Kudlow đã chia sẻ lo lắng rằng nếu cuộc chiến này tiếp tục diễn biến theo chiều hướng xấu, thị trường chứng khoán toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng lớn và gây ra một cuộc khủng hoảng tài chính nặng nề. Có thể nói, Trung Quốc mất nhiều hơn được trong cuộc chiến “trả treo” với ông lớn Hoa Kỳ.
Lối thoát nào giữa tình trạng căng thẳng leo thang?
Theo trang Wall Street Journal, ông Trump đã thành lập một đội ngũ cố vấn và lên kế hoạch cho hội nghị thượng đỉnh với ông Tập. Một trong những thành viên của tổ cố vấn này được cho là Christopher Nixon Cox, cháu trai cựu Tổng thống Mỹ Richard Nixon - người từng đến Trung Quốc năm 1972 và mở ra mối quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Trong khi đó, đội kế hoạch của Trung Quốc dự kiến sẽ có mặt Phó Thủ tướng Lưu Hạc, cố vấn kinh tế hàng đầu của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Tuy nhiên, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington chưa trả lời yêu cầu bình luận về việc kế hoạch hội nghị Mỹ - Trung có đang được xúc tiến hay không. Cuộc gặp này được giới chuyên môn đánh giá là giải pháp duy nhất cho những bất đồng hiện nay trong quan hệ hợp tác thương mại giữa hai nước.
Về phía Trung Quốc, Dennis Wilder, người từng phụ trách các vấn đề về Trung Quốc tại CIA và là một quan chức cấp cao của Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ, cho biết các quan chức Trung Quốc đã phản hồi nhu cầu cần thiết phải tổ chức cuộc gặp này. Phía Trung Quốc cho rằng cách duy nhất giải quyết vấn đề là gặp mặt cấp độ lãnh đạo cao nhất, bởi thông tin từ các quan chức cấp dưới sẽ khó lòng truyền tải hết được nội dung.
Về phía Mỹ, trong phát ngôn chính thức với truyền thông vào ngày 11/10 vừa qua, ông Kudlow cũng nói rằng các lãnh đạo Mỹ - Trung có thể gặp tại G20. Ông tiết lộ chính quyền Tổng thống Trump sẽ tập trung vào mục tiêu mà họ muốn đạt được từ khi bắt đầu chiến tranh thương mại với Bắc Kinh. Ông Kudlow cũng nói thêm những gì Mỹ yêu cầu từ Trung Quốc là những điều khá hợp lý: “Châu Âu, Nhật Bản và Canada đều có cùng quan điểm với Mỹ. Chúng ta hãy xem mọi chuyện sẽ diễn ra như thế nào.”
Cuộc gặp gỡ “không thể đoán trước kết quả”
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung gây ảnh hưởng nặng nề tới nền kinh tế toàn cầu
Dù luôn bị đánh giá nằm hàng “cửa dưới”, Trung Quốc vẫn có nhiều động thái khá mạnh tay trong cuộc chiến không khoan nhượng này. Ngày 9/10 vừa qua, trong cuộc trả lời phóng viên tại phòng Bầu dục, tổng thống Donald Trump cho rằng Trung Quốc không sẵn sàng cho đàm phán thương mại và đe dọa ông sẵn sàng cho các gói thuế bổ sung mới. Để đáp trả, khi được hỏi liệu ông có tiếp tục đánh thuế Trung Quốc nếu Bắc Kinh phản ứng lại thuế mới của Mỹ, Tổng thống Trump đáp: “Tất nhiên, chắc chắn rồi.”
Cụ thể, Washington đe dọa đánh thuế nốt 267 tỷ USD hàng nhập khẩu Trung Quốc nếu nước này không chịu thay đổi hành vi thương mại, sự can thiệp và bảo trợ kinh tế của nhà nước, sự cạnh tranh không công bằng.
Về khả năng diễn ra cuộc gặp giữa ông Trump và ông Tập tại G20, các quan chức Mỹ cảnh báo ông Trump sẽ không tham gia đối thoại nếu Bắc Kinh không đưa ra danh sách chi tiết những gì có thể nhượng bộ, theo Financial Times.
Có thể nói, cuộc gặp gỡ “kẻ tám lạng, người nửa cân” này chứa đựng vô vàn ẩn số. Thế giới chỉ có thể chờ đợi kết quả chính thức từ những bên liên quan trong cuộc họp vào cuối tháng 11 tới đây, nếu nó thực sự diễn ra.
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đã tung ra cú phản đòn sau cuộc “tấn công” của Mỹ đầu tuần vừa qua.