Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm (ảnh quochoi.vn).
Sáng 30.10, tại phiên chất vấn của Quốc hội, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) đã đặt câu hỏi tới Bộ trưởng Bộ Công an và Viện trưởng Viện KSND Tối cao.
“Theo báo cáo của Chính phủ năm 2018, số lượng các vụ án, bị can được tạm đình chỉ điều tra vẫn chiếm số lượng rất lớn và ngày càng gia tăng, hơn 12.000 vụ và hơn 2.000 bị can, tăng 4% về số vụ và 6,7% về số bị can. Trong đó, có một số vụ sắp hết thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự, tiềm ẩn nguy cơ bỏ lọt tội phạm. Những vụ án và số bị can này bị đặt trong tình trạng treo lơ lửng về địa vị pháp lý. Tình trạng này đã kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng điều tra. Nguyên nhân chủ quan của tình trạng này là gì? Giải pháp đột phá gì để khắc phục tình trạng trên?”, đại biểu Phương Hoa đặt vấn đề.
Thượng tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an cho hay, trong báo cáo số lượng bị can tạm đình chỉ là hơn 2.400 bị can, tăng gần 14% so với cùng kỳ năm trước. Số đình chỉ điều tra là gần 2.350 bị can, tăng 20% số bị can so với cùng kỳ năm trước. "Chủ yếu do chúng ta thực hiện Bộ luật Hình sự 2015, trong đó, 1.179 bị can đình chỉ do người bị hại rút đơn, 362 bị can đình chỉ do người bị hại hoặc đại diện người bị hại tự nguyện hòa giải...", Bộ trưởng Tô Lâm nói.
Thượng tướng Tô Lâm cho biết thêm, có 18 bị can đình chỉ do không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm, 6 trường hợp hết thời hạn điều tra mà không chứng minh được bị can đã thực hiện hành vi phạm tội. “Đối với các trường hợp này, chúng ta phải kiểm tra, đánh giá cụ thể mới xác định vấn đề oan sai và bồi thường thiệt hại”, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh.
Về giải pháp, Bộ trưởng Tô Lâm cho hay, ngành Công an sẽ tập trung nâng cao hiệu quả của công tác điều tra trong thời gian tới, Bộ Công an đã tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả Bộ luật tố tụng hình sự 2013, Bộ luật Hình sự 2015; Luật thi hành tạm giam, tạm giữ.
Đồng thời tăng cường tập huấn, đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ điều tra các cấp; Thực hiện có hiệu quả các dự án, đề án nhằm trang bị cho lực lượng điều tra hoàn thành nhiệm vụ, đặc biệt là bố trí các phòng hỏi cung có ghi âm, ghi hình để kiểm soát các hoạt động...
Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh thêm việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để chấn chỉnh những tồn tại, thiếu sót trong việc tiếp nhận, xử lý tin báo, tố giác tội phạm. Trước mắt là triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch tổng kiểm tra các vụ tạm đình chỉ điều tra, đình chỉ điều tra trong toàn quốc. Bên cạnh đó là việc tiếp tục thực hiện các giải pháp phòng ngừa sai phạm, tiêu cực trong hoạt động điều tra; các giải pháp chống bức cung, nhục hình và các vi phạm khác có liên quan.
Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí (ảnh quochoi.vn).
Trả lời bổ sung, Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí cho rằng, quá trình tạm đình chỉ hoặc đình chỉ cũng có mặt tích cực. “Trong đấu tranh với tội phạm, có những việc chúng ta không khởi tố, không bắt thì cũng không điều tra được. Ví dụ tội phạm ma túy, tham nhũng, các tội cướp, giết, hiếp, ngay cả tội đánh bài, nếu chần chừ không làm thì không được. Nhưng khi làm thì quá trình phân loại, rà soát sẽ có những việc chúng ta thấy không đủ yếu tố, chúng ta đình chỉ hoặc tạm đình chỉ để bảo đảm ngăn chặn oan sai”- ông Trí cho biết.
Ông nói thêm: “Viện trưởng VKSNDTC năm 2017 đã yêu cầu 63 Viện trưởng của 63 tỉnh, thành rà soát lại các vụ việc tạm đình chỉ để cái nào trong thời hiệu thì tiếp tục xem xét, phục hồi điều tra trong thời hạn cho phép. Cái nào không đủ điều kiện thì cũng phải kết thúc nó để bảo đảm trách nhiệm của kiểm sát trong quá trình kiểm sát việc điều tra, truy tố”.