Căng thẳng Nga-Ukraine: Cuộc chiến ngôn từ dẫn đến xung đột chết người?

Ba tàu chiến Ukraine bị áp giải về neo đậu ở cảng Kerch sau khi bị cảnh sát biển Nga bắt giữ.

Căng thẳng giữa Nga và Ukraine được cho là đã đạt đến mức độ nguy hiểm nhất trong nhiều năm và có thể mở ra một giai đoạn xung đột mới giữa 2 nước. 

Đây là những gì đã xảy ra: Hôm Chủ nhật (25.11), Nga cáo buộc 3 tàu hải quân Ukraine hôm 25.11 xâm phạm lãnh hải Nga trên Biển Đen mà không tuân thủ quy trình, cũng như có hành động gây hấn và di chuyển nguy hiểm gần các tàu tuần tra Nga. Tàu cảnh sát biển Nga phải sử dụng vũ khí và biện pháp đâm húc để buộc nhóm tàu Ukraine dừng lại, sau đó bắt cả ba chiếc và áp giải về cảng Kerch trên bán đảo Crimea.

Kiev đương nhiên giận dữ trước động thái của Nga và tuyên bố tàu chiến của họ bị bắt khi đã rời khỏi lãnh hải Nga, đồng thời yêu cầu Moscow phóng thích 20 thủy thủ và 3 tàu chiến bị bắt ngay lập tức nhưng không được đáp ứng. Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã tuyên bố thiết quân luật 30 ngày, cho phép nước ông huy động các lực lượng vũ trang nhanh hơn trong trường hợp cần thiết.

Trên thực tế, bế tắc giữa Nga và Ukraine chủ yếu tập chung vào những tranh chấp liên tục về bán đảo Crimea. 

Vị trí eo biển Kerch nối giữa Biển Đen và Biển Azov, nơi cảnh sát biển Nga bắt ba tàu chiến Ukraine. Đồ họa: Mapbox.

Nga sáp nhập bán đỏa cách đây gần 5 năm bất chấp sự phản đối của Ukraine. Tháng 5 năm nay, Nga đã khánh thành một cây cầu dài 19 km nối đất liền Nga với Crimea, củng cố quyền kiểm soát của Nga đối với bán đảo này. Theo VOX, đây cũng là lý do Nga bắn vào các tàu chiến Ukraine: Một cách để khẳng định quyền kiểm soát  vùng biển Crimea của Moscow và bất cứ hành vi vi phạm nào cũng sẽ phải trả giá đắt.

Cho đến nay, vụ việc mới chỉ dấy lên một cuộc chiến ngôn từ giữa Nga và Ukraine khi cả 2 bên đổ lỗi cho nhau về những gì đã xảy ra. Tổng thống Poroshenko mô tả động thái của Nga là "hành động gây hấn" trong khi Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh rằng, Ukraine phải chịu trách nhiệm cho sự "khiêu khích" đã được lên kế hoạch trước kỹ càng. 

Tuy nhiên, theo VOX, cuộc chiến ngôn từ có thể bùng lên thành một cuộc đối đầu, thậm chí xung đột lớn hơn nếu Nga sử dụng tàu chiến và máy bay để đuổi các tàu Ukraine khỏi biển Azov. 

Cuộc xung đột cũng có thể trở thành một thách thức đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump khi ông sẽ phải đưa ra quyết sách đối phó với Nga như thế nào. Ông chủ Nhà Trắng đang đối mặt với áp lực lớn từ Quốc hội và dư luận để đáp trả mạnh hơn đối với Nga.