Truyền rượu cứu người ngộ độc rượu là phác đồ được Bộ Y tế cho phép
Ban hành kèm theo Quyết định số 3610/QĐ-BYT ngày 318.2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế Thuốc giải độc đặc hiệu * ethanol và fomepizole (4-methylpyrazole): ngăn cản việc methanol chuyển hóa thành các chất độc (axit formic và format), methanol tự do sẽ được đào thải khỏi cơ thể qua thận hoặc lọc máu. Khi ngừng các thuốc này hoặc dùng không đủ và bệnh nhân không được lọc máu, methanol tiếp tục được chuyển hóa và gây độc.
Theo tài liệu Hướng dẫn chẩn đoán và xử trí ngộ độc (Ban hành kèm theo Quyết định số 3610/QĐ-BYT ngày 31.8.2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế, ethanol nên được dùng ở các bệnh nhân sẽ và đang được lọc máu liên tục hoặc trong thời gian chờ đợi lọc máu thẩm tách để ngăn chặn 181 quá trình chuyển hóa gây độc tiếp diễn của methanol trong khi chưa được loại bỏ khỏi cơ thể.
Bệnh nhân ngộ độc rượu đã được cứu sống bằng 15 lon bia tại Bệnh viện đa khoa Quảng Trị. Ảnh: Ngọc Vũ
Dùng ethanol hiệu quả, rẻ tiền nhưng có một số tác dụng phụ (tác dụng trên thần kinh trung ương, hạ đường huyết, rối loạn nước điện giải. Chế phẩm ethanol tĩnh mạch dễ dùng cho bệnh nhân hơn, dễ theo dõi và điều chỉnh liều hơn ethanol đường uống.
Ngoài ra có thể dùng một thuốc khác là fomepizole. Thuốc này hiệu quả, dễ dùng và theo dõi nhưng rất đắt tiền.
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, cách dùng ethanol đường uống bằng cách, dùng loại rượu uống, sản phẩm đảm bảo an toàn và có ghi rõ độ cồn (%), pha loãng thành rượu có nồng độ 20% (1ml chứa 0,16 gram ethanol).
Sau đó, có thể cho người ngộ độc ethanol uống hoặc truyền nhỏ giọt qua sonde dạ dày. Tài liệu cũng ghi rõ liều dùng riêng cho người không nghiện rượu và người nghiện rượu. Đồng thời, trong quá trình truyền rượu, các bác sĩ cũng cần theo dõi chặt chẽ nồng độ ethanol trong máu; theo dõi tri giác, nôn, uống thuốc, tình trạng hô hấp, mạch, huyết áp, đường máu, điện giải máu; xử trí tai biến và cần đảm bảo bệnh nhân được cung cấp đủ glucose, đặc biệt là trẻ em.
Trước đó, ngày 25.12, Khoa Hồi sức tích cực – chống độc (Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Trị) đã dùng 15 lon bia (tương đương 5 lít bia) để truyền vào cơ thể bệnh nhân ngộ độc rượu ethannol và đã cứu sống bệnh nhân này.
Bác sĩ Lê Văn Lâm - Trưởng Khoa Hồi Sức tích cực giải thích, rượu có 2 loại cơ bản là etylic và metylic (methanol). Khi đi vào cơ thể, gan sẽ chuyển hóa etylic trước, sau đó đến metylic. Trong đó, etylic được chuyển hóa sẽ không gây ngộ độc nhưng metylic được chuyển hóa thành andehit formic, ở hàm lượng cao sẽ gây ngộ độc, nguy cơ tử vong rất cao.
Trong bia có etylic, vì vậy để ngăn chặn quá trình chuyển hóa metylic, đội ngũ y, bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực – chống độc Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Trị đã truyền bia cho bệnh nhân. Khi truyền bia cho bệnh nhân Nhật, gan sẽ ưu tiên chuyển hóa etylic, ngưng chuyển hóa metylic, điều đó giúp có đủ thời gian để lọc máu. Hơn nữa, methylic ở lâu trong cơ thể không được chuyển hóa sẽ bị đào thải dần qua đường nước tiểu, làm giảm độc tố trong cơ thể, đó là cơ sở để cứu sống bệnh nhân.
Như vậy, ở đây, các bác sĩ đã "sáng tạo" dùng bia để truyền thay cho việc pha loãng rượu.
Tuy nhiên, theo các bác sĩ, quá trình truyền rượu bia để giải độc cho bệnh nhân ngộ độc rượu phải có sự kiểm soát chặt chẽ của các bác sĩ, theo dõi liên tục các chỉ số sinh hóa, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Người dân tuyệt đối không nên dùng cách "giải độc rượu" bằng uống thêm bia mà có thể gây ngộ độc rượu nặng hơn, gây nguy hiểm đến tính mạng.