Tuyên chiến với thực phẩm bẩn ngày tết: Đừng “đến hẹn lại lên”

Muôn nẻo đường… hàng bẩn

Theo thông tin tổng hợp từ Cục An toàn thực phẩm (ATTP) – Bộ Y tế, mới đây, Ban quản lý ATTP TP.HCM đã phát hiện và kịp thời ngăn chặn một chiếc xe tải vận chuyển thịt lợn đã được giết mổ, phân mảnh (khoảng 40 con lợn) có những dấu hiệu bất thường đang trên đường đi tiêu thụ. Được biết, đây là số lợn bị bệnh lở mồm long móng, có xuất xứ từ Long An.

Rạng sáng 23.1, Đội 10 phụ trách chợ đầu mối Bình Điền, thuộc Ban quản lý ATTP TP.HCM bất ngờ kiểm tra một xe tải chở heo độn 1 con heo chết vào lô hàng. Tiếp đó, đội phát hiện xe tải chở 12 con heo đã qua giết mổ tổng trọng lượng là 1.126 kg, không có dấu kiểm soát giết mổ, các móng chân bong tróc với biểu hiện lở mồm long móng.

Các lực lượng chức năng ra quân kiểm tra an toàn thực phẩm dịp Tết Nguyên đán. Ảnh: T.L

Mới đây nhất, ngày 24.1.2019, Đoàn kiên ngành 389 TP.Vinh (Nghệ An) đã tiến hành kiểm tra bất ngờ một số cơ sở sản xuất giò, chả trên địa bàn và phát hiện một số cơ sở sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc. Cụ thể, tại cơ sở của anh Nguyễn Văn Ánh ở khối 1, phường Hồng Sơn, lực lượng chức năng cũng phát hiện nhiều gói bột màu trắng và màu đỏ được xác định là phụ gia chất bảo quản, chất tạo hương vị thịt bò, tạo khói và làm giòn, dai giò chả, vỏ bao đóng gói xúc xích. Tất cả các phụ gia trên không có nguồn gốc xuất xứ.

Vào khoảng 10 giờ ngày 23.1, trên Quốc lộ 14, đoạn qua phường Tân Thiện (huyện Đồng Xoài, Bình Phước), lực lượng chức năng đã phát hiện xe ôtô chở khách mang biển số 60B-031.11 do tài xế Nguyễn Văn Tấn (45 tuổi, tỉnh Bình Dương) điều khiển lưu thông hướng từ TP.HCM đi Đăk Nông vận chuyển 401kg thịt và 98kg mỡ heo không rõ nguồn gốc, đã bốc mùi.

Rạng sáng 19.1, Đội Quản lý ATTP liên quận, huyện 12, Hóc Môn và Củ Chi (TP.HCM) bất ngờ kiểm tra hộ kinh doanh Nguyễn Thị Xuân A (224 Nguyễn Thị Kiều, phường Hiệp Thành, quận 12, TP.HCM).Thời điểm kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện hộ kinh doanh này dùng nước vôi để ngâm sách bò và dùng các chất phụ gia không rõ nguồn gốc để ninh với xương bò bán cho quán nhậu.

Chiều 9.1, Đội Quản lý thị trường số 1, Cục Quản lý thị trường tỉnh Lào Cai đã bắt giữ và tiêu hủy 700kg thực phẩm “bẩn”, không rõ nguồn gốc, nghi nhập lậu từ Trung Quốc vào nội địa. Lô hàng thực phẩm “bẩn”, gồm: Cánh gà, chân giò lợn, chả cá, tôm… được đông lạnh, đựng trong các bao tải in chữ nước ngoài, tất cả đều đang trong quá trình phân hủy, bốc mùi hôi thối.

Trước  đó, vào rạng sáng ngày 29.12.2018, cơ quan chức năng đã phát hiện vụ vận chuyển số lượng lớn nầm lợn bẩn vào nội thành Hà Nội tiêu thụ. Ngày 19.12.2018, Phòng Cảnh sát môi trường - Công an tỉnh Thái Bình cho biết cơ quan này cũng vừa phát hiện đối tượng vận chuyển hàng tạ thịt lợn không rõ nguồn gốc, bốc mùi hôi thối đang trên đường đi giao cho các nhà hàng quán ăn. Hay tối 10.12.2018, tại đường Trần Phú, TP.Lạng Sơn (Lạng Sơn), tổ công tác Công an TP.Lạng Sơn đã phát hiện, bắt quả tang ôtô bán tải đang vận chuyển hàng hóa vi phạm pháp luật. Trong xe chở hơn 1.020kg nầm lợn không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc. Thống kê cho thấy, năm 2018, các lực lượng chức năng ở Lạng Sơn đã phát hiện, ngăn chặn và tiêu hủy khoảng 30 tấn thực phẩm bẩn nhập lậu, như: Nầm heo, mỡ heo lòng, thịt heo, vịt, gà thịt... tăng gần 10% so cùng kỳ 2017.

Kiểm tra,chồng chéo nhưng hiệu quả thấp

Như đã thành thông lệ, dịp trước, trong và sau Tết, lực lượng chức năng lại lên  các phương án tăng cường kiểm tra hoạt động sản xuất kinh doanh thực phẩm. Theo ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục ATTP (Bộ Y tế), thời điểm cuối năm, nhu cầu tiêu dùng thực phẩm dự báo sẽ tăng cao. Vì vậy, từ ngày 1.1.2019 đến 25.3.2019, 6 đoàn kiểm tra liên ngành ATVSTP Trung ương sẽ ra quân tiến hành kiểm tra tại 12 tỉnh, thành phố trọng điểm, tập trung vào những mặt hàng được sử dụng nhiều trong dịp Tết Nguyên đán như: Bánh kẹo, mứt, bia, rượu, nước giải khát; thịt, cá, trứng, sữa, các loại trái cây và các dịch vụ ăn uống khác...

Nhưng rõ ràng, công tác thanh, kiểm tra chất lượng thực phẩm còn nhiều lỗ hổng. Thực tế, trong các đợt ra quân, lực lượng chức năng chỉ kiểm tra các quầy bán thức ăn, thực phẩm, trong khi mỗi ngày, tại bất kỳ chợ đầu mối nào đều tiếp nhận một khối lượng khổng lồ hàng hóa, thực phẩm và được phân phối trong vài giờ đồng hồ nên việc kiểm tra, kiểm soát hầu như chỉ qua loa, đại khái.

Đó là chưa kể, hiện nay, hầu hết các xã, phường – đơn vị được phân công trực tiếp quản lý công tác ATTP tại cơ sở lại phải kiểm tra theo kiểu “múa tay trong bị” khi không được trang bị dụng cụ, trang thiết bị kiểm tra nhanh thực phẩm vì các thiết bị test nhanh khá đắt đỏ. Bà Đỗ Thị Kim Dung - Phó Trưởng phòng Kinh tế huyện Thanh Oai (Hà Nội) thừa nhận, trong khi các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm ngày càng phát triển về số lượng và quy mô thì tổ chức bộ máy quản lý về ATTP tuyến xã chưa đồng bộ, lực lượng mỏng, nhân sự quản lý không có chuyên môn và thường là kiêm nhiệm.

Mới đây, Bộ NNPTNT đã ban hành Thông tư số 11/2018/TT-BNNPTNT về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chợ đầu mối, chợ đấu giá nông lâm thủy sản với những quy định cụ thể về địa điểm, mặt bằng, kết cấu, phòng chống côn trùng, nhà vệ sinh, sơ chế, bảo quản, vận chuyển sản phẩm, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, yêu cầu về quản lý chất lượng bảo đảm an toàn thực phẩm như cơ sở kinh doanh thực phẩm phải lưu giữ thông tin liên quan đến việc mua bán; tổ chức quản lý chợ phải có quy định kiểm soát chất lượng, bảo đảm an toàn thực phẩm; lưu trữ hồ sơ quản lý an toàn thực phẩm tại chợ, thời gian lưu trữ tối thiểu là 2 năm.

Quy định là vậy nhưng nếu vấn đề kiểm tra, giám sát và chế tài xử phạt không thay đổi, cứ làm theo kiểu “đến hẹn lại lên” như hiện nay thì vấn nạn thực phẩm bẩn sẽ khó giải quyết được tận gốc. Do vậy, để hạn chế nạn thực phẩm bẩn, các cơ quan chức năng cần vào cuộc quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa, tránh tình trạng “cưỡi ngựa xem hoa”.