Tam đoạn luận nhà băng
Ngân hàng càng lãi khủng, càng cho thấy các chính sách tài chính thắt hay không thắt chỉ ảnh hưởng tới người đi vay, chứ không ảnh hưởng gì tới người cho vay. Bởi thực tế cho thấy, những khoản lãi khủng được được tạo lập trong tình trạng gần 50.000 DN phải giải thể, phá sản do không tiếp cận nổi nguồn vốn, hoặc không chịu nổi nguồn vốn với "lãi suất cắt cổ".
Quy luật trong trường hợp này giản dị đến tàn nhẫn: Với việc khan hiếm nguồn vốn, các nhà băng càng dễ cho vay với lãi suất cao mà con số 19-20%/năm từng bị kêu ca, thực ra còn thấp hơn nhiều so với thực tế. Sản xuất cái gì? Buôn bán cái gì để đạt lợi nhuận đủ để trả lãi là câu hỏi quá khó. Và gần 50.000 DN thực tế đã phải chọn "đáp án" là giải thể, là phá sản.
Trong ngày các ngân hàng công bố lãi khủng, thì báo chí, có lẽ tình cờ, đồng loạt đưa tin về tình trạng thất nghiệp. Tại Hà Nội, nếu năm 2010 chỉ có gần 4.200 lao động đăng ký thất nghiệp thì chỉ năm 2011, theo "thống kê chưa đầy đủ", đã lên tới 16.100 người. Tại TP.HCM, số người đăng ký thất nghiệp năm 2011 là 105.737 người, tăng gấp đôi so với năm 2010. Ngoài người lao động chân tay thất nghiệp, nhiều lao động diện cổ cồn trắng cũng đăng ký thất nghiệp (chiếm đến 7%).
Chính phủ càng thắt chặt tiền tệ, thống đốc càng "cao tay kiếm" với quy định trần lãi suất, thì các ngân hàng nhỏ càng rơi vào tình trạng "tái cơ cấu", các ngân hàng thương mại lớn càng vớ bẫm với cơ hội "mua rẻ bán đắt" trục lợi từ chính sách. Tam đoạn luận tất yếu là các ngân hàng lãi khủng khiếp thì các doanh nghiệp càng vỡ hàng loạt và người lao động thất nghiệp càng đông.
Một câu hỏi lớn: Ai sẽ được hưởng lợi từ những con số lợi nhuận khủng? Câu trả lời, rất đáng sợ, không phải là những người dân đang bị buộc phải bán vốn với giá rẻ hơn nhiều so với lạm phát. Cũng không phải những doanh nghiệp sản xuất, những người phải vay với lãi suất ngất ngưởng mà nhiệm vụ sản xuất kinh doanh đủ để trả lãi là bất khả thi. Người được hưởng lợi duy nhất là nhà băng- nắm trong tay "tư bản giấy tờ", như bản chất kinh tế của giới tài phiệt ngân hàng, và trong trường hợp Việt Nam, còn đang được trục lợi từ vị thế độc quyền cho vay và chính sách tiền tệ thận trọng.
Đào Tuấn