Cỏ Mỹ - mầm mống của tội ác

Vụ việc của Trương Mạnh Tuấn là một ví dụ điển hình trong hàng loạt vụ việc về an ninh trật tự gần đây liên quan đến thủ phạm sử dụng ma túy cỏ, ma túy đá hay các chất gây nghiện khác. Theo các chuyên gia, sử dụng các chất gây ảo giác sẽ biến người dùng sang thế giới khác, biến vào một nhân vật họ tự tưởng tượng ra, có thể vào cõi tiên, hay trở thành sát thủ...

Những vụ việc rợn người

“Kinh hoàng quá, ngồi quán cà phê nào giờ cũng  ngửi thấy mùi cỏ” - đó là một chia sẻ trên Facebook của anh C.M.V, một người từng làm báo và hiện đang làm lĩnh vực truyền thông. Status này của anh V nhận được hàng loạt ý kiến đồng tình, cho biết rằng họ cũng gặp tình cảnh tương tự là nhiều người vào quán cà phê và sử dụng cần sa, (ma túy) cỏ như... thuốc lá bình thường.

Năm 2015, trước thực trạng sử dụng, mua bán tràn lan cỏ Mỹ, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 126 sửa đổi bổ sung danh mục các chất ma túy và tiền chất. Theo đó, có 17 chất được đưa thêm vào danh mục, trong đó đáng chú ý có chất XLR-11, một chất gây nghiện nguy hiểm có trong cỏ Mỹ. Kể từ ngày 1.2.2016, khi Nghị định số 126/2015 có hiệu lực thi hành, cơ quan tố tụng và các lực lượng chức năng sẽ xử lý mọi hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép cỏ Mỹ.

Cỏ Mỹ - một loại ma túy đang được nhiều thanh thiếu niên sử dụng, gây nhiều hệ lụy xấu cho xã hội. Ảnh: T.L  - T.N.O

“Cỏ Mỹ thực chất là một loại ma túy nguy hiểm hơn cần sa, nhưng lại không nằm trong danh mục các chất ma túy, bởi đây là một loại mới xuất hiện. Theo tài liệu của Tổng cục Cảnh sát - Bộ Công an, cỏ Mỹ là các gói thực vật khô, cắt nhỏ, được tẩm một số hoạt chất và có mùi thơm đặc trưng. Hoạt chất chính có trong "cỏ Mỹ" là XLR-11 (còn gọi là 5-fluoro-UR-144). Chất này còn nguy hiểm hơn cả cần sa. "Cỏ Mỹ khi sử dụng sẽ gây ảo giác mạnh, loạn thần, giãn đồng tử, kích động, căng thẳng, lo lắng, có thể có những tư tưởng cực đoan gây hại cho mình và người khác.

Theo Nghị định 126 của Chính phủ thì cỏ Mỹ (XLR-11) thuộc danh mục chất ma túy và tiền chất; mọi hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Thế nhưng hiện nay, một bộ phận giới trẻ vẫn sử dụng cỏ Mỹ (và các loại ma túy đá, ma túy tổng hợp…), xem đây như “thần dược” để vui chơi thâu đêm suốt sáng. Khủng khiếp hơn, nhiều người - nhất là thanh niên - có xu hướng sử dụng cùng một lúc nhiều loại ma túy tổng hợp để tăng cảm giác “phê”. Việc sử dụng đó đã gây ảo giác mạnh, loạn thần và có thể có những tư tưởng cực đoan gây hại cho mình cũng như đã xảy ra không ít vụ việc đau lòng.

Trong vụ việc Trương Mạnh Tuấn (32 tuổi, phó phòng kinh doanh một chi nhánh ngân hàng tại thị xã Cửa Lò, Nghệ An) gây tội ác, quá trình công an khai thác thông tin, bước đầu Tuấn khai nhận tôi mùng 4 Tết Kỷ Hợi 2019, khi đi hát karaoke với bạn cùng lớp đã sử dụng một loại cỏ gây ảo giác. Đến 23 giờ ngày 10.2, khi về nhà tại xóm Xuân Sơn, xã Nghi Thạch, huyện Nghi Lộc (Nghệ An), Tuấn đã dùng dao đâm chém loạn xạ các thành viên trong gia đình. Hậu quả, bố đẻ của Tuấn là ông Trương Cảnh Hữu (SN 1959) chết tại chỗ; bà Mai Thị Hà (SN 1963, mẹ đẻ của Tuấn) và chị Trương Thị Cẩm Tú (SN 1996, em gái Tuấn) bị thương nặng)...

Trước đó, sáng 3.10.2018 Bệnh viện Đa khoa khu vực Tây Bắc Nghệ An tiếp nhận bệnh nhân 16 tuổi, đang học lớp 10 trên địa bàn huyện Quỳ Hợp. Theo thông tin ban đầu, trong khi dùng cỏ Mỹ cùng nhau, đến lúc phê không kiểm soát được hành vi, thiếu niên  này đã cắn lìa tai bạn và nuốt vào bụng.

Còn rất nhiều vụ án rùng rợn và khó tin khác liên quan đến việc sử dụng cỏ Mỹ, ma túy đá, bóng cười... đã xảy ra trong thời gian vừa qua. Không có gì đảm bảo rằng, những vụ án tương tự sẽ không còn tiếp diễn khi các chất gây nghiện, gây ảo giác này... vẫn đang xuất hiện tràn lan trong các buổi tiệc, các quán cà phê, mà không ít vụ việc bị công an phát hiện, xử lý. Đáng lo ngại nữa, gần đây, cơ quan chức năng còn phát hiện tại nhiều quán bar, karaoke, quán cà phê, có tình trạng ma túy được pha vào đồ uống có ga, trà sữa, cà phê và các nước giải khát khác để che mắt sự kiểm soát của cơ quan chức năng. Và cỏ Mỹ, ma túy đá... đang ngày càng lan tràn về địa bàn nông thôn mà các ngành chức năng không kiểm soát nổi.

Ngăn chặn cách nào?

Trước tình trạng các loại ma túy mới, ma túy tổng hợp xâm nhập ngày càng nhiều vào thị trường Việt Nam với 

 những hình thức hết sức tinh vi, cơ quan chức năng cần làm gì để ngăn chặn, đối phó với thực trạng này? Theo ông Đặng Văn Đoàn – Phó Viện trưởng Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an), cần có giải pháp đồng bộ mới có thể đối phó được với tình trạng này.

Ông Đoàn cho rằng, trước tiên phải kiểm soát tốt nguồn cung ma túy, ngoài ra ngay từ trong nội địa cần phải kiểm soát chặt chẽ các hóa chất, tiền chất cũng như các loại thuốc tân dược có liên quan mà tội phạm ma túy có thể lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội. Thứ hai, đối với công tác giám định, cần bổ sung các chất chuẩn ma túy. Đây là cơ sở then chốt để giải quyết các vụ án về ma túy. Đối với các chất ma túy mới chưa có trong danh mục cần sớm được bổ sung vào danh mục chất ma túy cần kiểm soát tại Việt Nam.

Phân tích về góc độ tâm lý người sử dụng, theo TS tâm lý Bùi Hồng Quân, một trong những lý do khiến ngày càng nhiều bạn trẻ sử dụng chất kích thích gây ảo giác - trong đó có cỏ Mỹ -  là do bạn bè dụ dỗ, sử dụng theo lời mời của bạn bè, thiếu bản lĩnh từ chối... Đặc biệt, nguyên nhân chính dẫn tới việc một số bạn không sử dụng ma túy đá, ma túy tổng hợp, chất gây ảo giác nhưng vào cuộc vui với bạn bè lại dễ bị ảnh hưởng là tính sốc nổi, dễ bị tác động bởi bên ngoài.

TS Quân cho biết thêm, các bạn trẻ nghĩ là chất kích thích dùng một lần sẽ không sao nhưng trong thực tế đã có nhiều bài học, dùng một lần và đánh mất cả một đời. Do đó quan trọng nhất là ý thức của người trẻ, cần tỉnh táo trước mọi cám rỗ.

“Không thử dù chỉ một lần, đôi khi chỉ một lần thôi sẽ đánh mất cả cuộc đời của các bạn. Chắc chắn rằng không ai trong chúng ta mong muốn điều đó, đừng để đến khi hậu quả xảy ra rồi chúng ta mới nhìn lại, nghĩ lại rồi mới hối tiếc nói từ giá như. Ngay từ bây giờ, chúng ta phải xác định một ranh giới thật rõ ràng để làm theo điều đó thì sẽ giúp bạn trẻ tránh những điều không mong muốn xảy ra” - TS Quân nhấn mạnh.