Mùa đông năm nay rét đậm, rét hại xuất hiện rất sớm so với các mùa đông trước. Đợt rét đậm đầu tiên tấn công các tỉnh miền Bắc bắt đầu vào ngày 10.12.2011, chấm dứt ngày 14.12.2011. So với mùa đông 2010-2011 thì sớm hơn trên một tuần. Mùa đông năm ngoái, đợt rét đậm đầu tiên xuất hiện được cho là sớm. Rét đậm xảy ra vào ngày 16-18.12.2010.
Theo chuỗi số liệu nhiều năm đã ghi nhận được thì cách đây đúng 14 năm, lạnh rét mới lại đến sớm như mùa đông năm nay. Trước đó, mùa đông 1997 rét đậm đến sớm hơn bình thường. Đợt rét đậm đầu tiên xuất hiện và kéo dài từ ngày 11-13.12.1997. Thông thường mùa đông hàng năm rét đậm tấn công miền Bắc, bắc Trung Bộ thường xuất hiện vào 11 ngày cuối tháng 12 (trung bình ngày 25-26.12).
Ngoài ra, tính từ đầu mùa đông đến nay, miền Bắc đã phải hứng trọn 3 đợt rét đậm, rét hại - một con số lớn hơn bình thường. Đây là sự dị thường của thời tiết mùa đông năm nay ở các tỉnh miền Bắc nước ta.
Đặc biệt, cũng từ đầu đông đến nay, Bắc Bộ xuất hiện 3 đợt mưa quá đỗi dị thường. Lượng mưa quan trắc được đã đi vào lịch sử ngành Khí tượng - Thủy văn nước nhà. Cục thể, vào ngày 30.11.2011, do ảnh hưởng của không khí lạnh kết hợp với hội tụ gió trên cao, một số địa phương thuộc tỉnh Yên Bái, Lào Cai có mưa lớn kỷ lục như thành phố Yên Bái mưa to với lượng 82,2mm.
Thành phố Lào Cai mưa rất to 103,4mm; huyện Bảo Thắng (Lào Cai) mưa nhiều nhất 164,6mm. Mưa lớn bất thường khiến nhiều tuyến phố thuộc thành phố Lào Cai (Lào Cai) bị ngập sâu 30-50cm, có nơi lên tới 50-70cm. Các sông suối tỉnh Lào Cai xuất hiện một đợt lũ nhỏ bất ngờ trong mùa đông, biên độ lũ dao động từ 20-40cm.
Sang ngày 1.12.2011 mưa vừa, có nơi mưa to lan tỏa ra hầu khắp miền Bắc. Vùng đồng bằng, vùng núi trung du Bắc Bộ nhiều nơi xuất hiện mưa vừa với lượng phổ biến từ 25-45mm. Núi Tam Đảo (Vĩnh Phúc) mưa nhiều hơn 48,6mm; thành phố Việt Trì (Phú Thọ) mưa to, lượng đạt 58,3mm.
Tiếp đến vào ngày 4.1.2012, cũng do ảnh hưởng của không khí lạnh kết hợp với hội tụ gió trên cao, mưa vừa đã xuất hiện nhiều nơi thuộc các tỉnh bán sơn địa và vùng núi phía bắc như núi Tam Đảo (Vĩnh Phúc) mưa 30,6mm; Mù Cang Chải (Yên Bái) 31,3mm; Văn Chấn (Yên Bái) 32mm; Phú Hộ (Phú Thọ) mưa nhiều hơn 47,2mm; tại Sa Pa (Lào Cai) mưa to với lượng 58,8mm.
Gần đây nhất, từ ngày 14-15.1.2012, hội tụ gió trên cao lại ảnh hưởng, gây mưa đều khắp nhiều tỉnh thành vùng núi như Yên Bái, Tuyên Quang, Bắc Cạn, Hà Giang và Lào Cai, nhiều địa phương có mưa vừa, lượng đạt 25-35mm. Đặc biệt, tại huyện Sa Pa (Lào Cai) có mưa to với lượng 82,9mm. Toàn bộ sông suối Lào Cai lại xuất hiện một đợt lũ bất thường nữa trong mùa đông năm nay.
Hiện tại miền Bắc đang trong thời kỳ mùa khô hanh mà lại xảy ra lũ là một sự quá bất bình thường của thời tiết. Biên độ lũ phổ biến từ 20-50cm, riêng sông Hồng, đoạn chảy qua Lào Cai, đạt mức 1m15. Thêm một sự dị thường của thời tiết mùa đông năm nay ở miền Bắc. Nhận định về hiện tượng mưa lũ dị thường xuất hiện trong thời gian qua, các chuyên gia Khí tượng đều cho rằng do hiện tượng Lanina hoạt động mạnh dần lên và ảnh hưởng đến thời tiết nước ta gây ra.
Lưu Minh Hải