Là một trong những lễ hội quy mô lớn và dài nhất tại thành phố Lạng Sơn, lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương tham dự. Từ năm 2016, lễ hội đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Ngày 27.1 âm lịch (3.3.2019) là lễ rước kiệu quan Tuần Tranh (đền Kỳ Cùng) và quan Thân Công Tài (đền Tả Phủ) xuất phát từ đền Tả Phủ quay lại đền Kỳ Cùng. Dòng người nườm nượp đi theo đoàn rước kiệu, chật kín các con phố. Năm nay lễ hội được tổ chức quy củ, đảm bảo an toàn giao thông trên nhiều tuyến phố.
Thời khắc được trông đợi nhất của lễ hội là khi kiệu quan đi qua, người dân địa phương và du khách thập phương được khấn vái cầu mong may mắn trong năm mới.
Nhiều người dân đặt tiền lên kiệu thánh lấy may mắn, lộc đầu năm mỗi khi được rước qua nhà mình.
Cụ Đinh Kim Dần (áo đỏ) 88 tuổi - Chánh tế đền Tả Phủ cho biết đây là lễ hội lớn nhất Lạng Sơn với những nghi lễ cầu cúng, cầu mong những ước vọng về một cuộc sống tốt đẹp may mắn cho một năm mới no đủ, hạnh phúc.
Lễ hội nhằm tôn vinh, tưởng nhớ các vị khai quốc công thần hiển thánh trong phong tục thờ Đạo Mẫu.
Những người tham gia rước kiệu là thanh niên trai tráng mặc trang phục lộng lẫy gọi là đồng nam.
Kiệu Long Đình của quan lớn Tuần Tranh gồm 20 nam người dân tộc Tày, Nùng tại xã Lục Yên, huyện Cao Lộc khiêng.
Đoàn rước đi vòng qua các dãy phố, đến ngã ba, ngã tư lại thực hiện động tác quay vòng thu hút sự chú ý của du khách.
Hai bên đường có đoàn rước đi qua, các gia đình bày biện mâm lễ để cầu an, cầu lộc, cầu tài. Tương truyền, nhà nào được đội múa lân, múa rồng đến xông đất sẽ làm ăn may mắn, phát đạt trong cả năm.
Các nữ sinh trường THPT Việt Bắc trong trang phục quân của triều đình nhà vua.
Lễ hội cũng gây chú ý bởi sự góp mặt của nhiều thanh đồng.
Người dân thành tâm cầu khấn cầu mong những điều an lành trong năm mới khi đoàn rước đi qua.
Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ là hoạt động văn hóa tín ngưỡng dân gian truyền thống sinh động, trở thành điểm đến hấp dẫn của nhân dân trong tỉnh và khách thập phương dịp đầu năm
Tiếng trống chiêng của lễ hội làm rộn ràng cả khu phố, các em nhỏ được bố cõng lên vai đi chơi hội.
Theo truyền thuyết, đền Kỳ Cùng (phường Vĩnh Trại) thờ quan Tuần Tranh thuộc nhà Trần, do oan khuất nên ông nhảy xuống sông Kỳ Cùng tự vẫn. Sau này, Tả đô đốc Hán quận công Thân Công Tài được nhà Lê cử lên Lạng Sơn đã minh oan cho cái chết của ông Tuần Tranh, sau khi ông mất người dân lập đền Tả Phủ (phường Hoàng Văn Thụ) để thờ cúng. Cảm kích trước công ơn của ông Thân Công Tài, ngày 22 tháng Giêng hàng năm, vào đúng giờ Ngọ người dân địa phương mở hội rước bát hương ông Tuần Tranh từ đền Kỳ Cùng lên đền Tả Phủ tạ nghĩa. Sau đó, đến ngày 27 sẽ rước kiệu quay ngược lại, đặc biệt ngày 27 diễn ra lễ cướp đầu pháo, theo quan niệm dân gian ai cướp được đầu pháo năm ấy sẽ gặp may mắn tài lộc. |