Đập thuỷ điện Tà Thàng: UBND tỉnh Lào Cai cưỡng chế trái pháp luật?

Nhà máy thủy điện Tà Thàng do Vietracimex Lào Cai là chủ đầu tư, có công suất 60MW, thuộc xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. Chủ đầu tư đã thi công xây dựng tuyến đường đến đập với chiều dài 10km, hoàn thành vào năm 2008 trước khi đi vào thi công đập, nhà máy.

Nhà máy đã hoàn thành và vận hành phát điện vào tháng 10.2013. Hiện nay, nhà máy đang vận hành, khai thác ổn định, an toàn, hiệu quả.

Nhà máy thủy điện Tà Thàng đang hoạt động an toàn, hiệu quả. 

Về phương án đảm bảo an toàn, năm 2014, UBND tỉnh Lào Cai đã có Quyết định số 2034/QĐ-UBND phê duyệt phương án bảo vệ đập nhà máy thủy điện Tà Thàng. Trong đó, quy định: phạm vi không được xâm phạm là 50m sát chân đập. 

Thế nhưng, UBND tỉnh Lào Cai có Quyết định phê duyệt dự án đầu tư tuyến đường Bản Dền - Thanh Phú đi Tà Thàng- Xuân Giao- QL4E- Phú Nhuận, chiều dài khoảng 50km, tổng mức đầu tư khoảng gần 1.000 tỷ đồng bằng nguồn trái phiếu Chính phủ và vốn của tỉnh Lào Cai đi trực tiếp lên đập và cửa nhận nước (hầm) của nhà máy thủy điện Tà Thàng.

Theo Vietracimex Lào Cai, việc tỉnh Lào Cai tổ chức thi công đoạn đường này đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật hiện hành về bảo vệ an toàn đập, như: Vi phạm nghiêm trọng Pháp lệnh Khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Vi phạm nghiêm trọng Luật Xây dựng, Thông tư số 10/2013/TT-BXD của Bộ Xây dựng quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng công trình xây dựng; Vi phạm nghiêm trọng Nghị định số 72/2007/NĐ-CP ngày 07.5.2007 của Chính phủ về quản lý an toàn đập; Thông tư số 34/2010/TT-BCT ngày 07.10.2010 của Bộ Công thương quy định về quản lý an toàn đập của công trình thủy điện…

Vietracimex Lào Cai cho rằng, việc cưỡng chế, xây dựng trên đập và cửa nhận nước gây nguy hiểm, trái quy định. 

Về bất cập ảnh hưởng tới an toàn đập Tà Thàng, Bộ Công Thương tại Văn bản số 12913/BCT-ATMT ngày 24.12.2014 khẳng định: “Phương án xây dựng tuyến đường giao thông Bản Dền – Thanh Phú có đoạn từ lý trình Km18+700 đến Km19+250 đi quan phạm vi vùng cận bảo vệ đập công trình thuỷ điện Tà Thang (qua vai bờ phải đập và cửa hầm thu nước vào đường ống áp lực) có tim tuyến đường thiết kế cách mép hầm thu vào đường ống áp lực 18,8m, nằm trong phạm vi không được xâm phạm của công trình thuỷ điện Tà Thàng. Do vậy để đảm bảo an toàn cho đập, Bộ Công thương đề nghị UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xem xét điều chỉnh phương án thiết kế đoạn đường nói trên, đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định trong Pháp lệnh Khai thác và Bảo vệ công trình thuỷ lợi và Nghị định số 143/2003/NĐ-CP”.

Dù đã được Bộ Công thương chỉ rõ những bất cập, nhưng UBND tỉnh Lào Cai đã không dừng lại. Mới đây, theo phản ánh của Vietradimex Lào Cai ngày 15.3.2019, chính quyền tỉnh Lào Cai ngang nhiên cưỡng chế trái pháp luật, huy động lực lượng và cho máy múc thi công ngay trên đập thủy điện.

Cũng theo Vietracimex Lào Cai: “Việc làm phá hoại an toàn đập đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định nghiêm ngặt tại Pháp lệnh và Nghị định của Chính phủ, gây nguy cơ vỡ đập, sập hầm; phá hủy nhà cửa, tài sản của người dân, đe dọa trực tiếp tính mạng của nhân dân dưới hạ du. Đồng thời cho thấy UBND tỉnh Lào Cai đã không chỉ vi phạm pháp luật mà còn cho thấy sự coi thường sinh mạng con người”.