Tòa án nhân dân TP Hải Phòng vừa mở phiên tòa công khai xét xử sơ thẩm vụ án hành chính giữa nguyên đơn khởi kiện là một số cựu giáo chức Trường THPT Năng khiếu Trần Phú và bị đơn là UBND TP Hải Phòng, UBND quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng. Thẩm phán Đặng Nguyên Hạnh chủ tọa phiên xét xử.
Ông Nguyễn Đình Chuyến, Phó chủ tịch UBND TP (nhận ủy quyền của Chủ tịch UBND TP) và Chủ tịch UBND quận Ngô Quyền Bùi Thanh Sơn tham gia phiên tòa với tư cách đại diện người bị kiện. Ông Đoàn Thái Sơn, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Trần Phú tham gia phiên tòa với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Theo nội dung vụ án, các nguyên đơn tập trung yêu cầu Tòa án giải quyết các nội dung: hủy bỏ Quyết định số 210 ký ngày 27.2.2018, Quyết định số 209 ngày 27.2.2018, Quyết định số 375 ngày 20.3.2018 của UBND quận Ngô Quyền về thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và cưỡng chế thu hồi đất thực hiện dự án xây dựng khách sạn 5 sao tại khu đất số 12 Trần Phú; xác định hành vi không giao thông báo thu hồi đất cho các hộ dân đang sử dụng đất tại số 12 Trần Phú là trái pháp luật; bồi thường thiệt hại về vật chất, tinh thần cho người khởi kiện do bị thu hồi đất, cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật gây ra.
Cựu giáo chức tố UBND TP Hải Phòng thu hồi đất trái luật
Đại diện nguyên đơn, luật sư bảo vệ quyền lợi cho một số hộ gia đình là thầy cô giáo đã về hưu, trình bày: Các hộ dân ở đây là những cựu giáo chức, được nhà trường phân phối nhà ở từ rất lâu (có người được phân nhà ở từ năm 1956...), họ đã sinh sống ổn định, lâu dài, không có tranh chấp, do đó, đất của các hộ đang sử dụng thuộc trường hợp được cấp quyền sử dụng đất và phải được bồi thường về đất;
Quang cảnh phiên tòa xét xử sơ thẩm
“UBND quận Ngô Quyền ban hành quyết định 210 ngày 28.2.2018, quyết định 209 ngày 28.2.2018 là trái thẩm quyền, vì khu đất 12 Trần Phú là đất Trường THNK Trần Phú và các hộ dân đang sử dụng nên khi thu hồi đất của tổ chức và có cả của các hộ dân thì thuộc thẩm quyền của UBND thành phố; Quyết định 210 của UBND quận Ngô Quyền ban hành sau thông báo thu hồi đất chưa đủ 180 ngày theo qui định của luật Đất đai; quyết định này không được giao cho các hộ dân là trái qui định”, luật sư nguyên đơn cho biết.
Cũng theo luật sư bên nguyên đơn, UBND TP Hải Phòng ủy quyền cho UBND quận Ngô Quyền ra quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ về đất chỉ bằng văn bản thông báo của Văn phòng UBND TP là không đúng qui định của pháp luật về ủy quyền;
UBND TP Hải Phòng ra thông báo thu hồi đất số 469 ngày 7.11.2017 khi dự án này không nằm trong danh sách các dự án đầu tư có kế hoạch thu hồi đất năm 2017 được Hội đồng nhân dân TP chấp thuận tại Nghị quyết 149/2016 là trái với luật đất đai;
Ông Lê Văn Thành, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân TP thay mặt thường trực Hội đồng nhân dân thành phố ký văn bản số 50 ngày 4.5.2017, bổ sung danh sách các dự án thu hồi đất năm 2017 là lạm quyền…
UBND TP khẳng định thu hồi đất có căn cứ
Tranh luận lại với các quan điểm trên, ông Nguyễn Đình Chuyến, Phó Chủ tịch UBND TP; ông Bùi Thanh Sơn, Chủ tịch UBND quận Ngô Quyền; luật sư Nguyễn Đình Hưng; Văn phòng Luật sư Hưng Giang - Đoàn Luật sư TP Hà Nội, đại diện cho người bị kiện, khẳng định: Khu đất số 12 (cũ) đường Trần Phú có diện tích hơn 10.000 m2 được thể hiện tại 3 bằng khoán từ thời Pháp thuộc. Trải qua nhiều giai đoạn quản lý khác nhau, khu đất được giao cho Trường THPT Kiều Trung, Trường THPT Đoàn Kết, sau đó là Trường THPT Năng khiếu Trần Phú. Năm 1994, UBND thành phố có quyết định số 808/QĐ-UBND giao cho Trường THPT chuyên Trần Phú quản lý.
Trong suốt quá trình quản lý từ trường Kiều Trung, trường Đoàn Kết, sau này là Trường THPT Năng khiếu Trần Phú, một số giáo viên được nhà trường cấp nhà ở để ổn định cuộc sống, yên tâm công tác. Tuy nhiên, toàn bộ diện tích đất hơn 10.000 m2 vẫn thuộc quyền quản lý của nhà trường.
Công trường xây dựng khách sạn 5 sao 12 Trần Phú đang thi công
Vì vậy, theo quy định của pháp luật trong lĩnh vực đất đai, các hộ không thuộc diện được cấp GCNQSDĐ và không phải đối tượng có đất bị thu hồi khi thành phố thu hồi đất để thực hiện dự án khách sạn 5 sao tại số 12 đường Trần Phú.
Ngày 4.5.2017, ông Lê Văn Thành, thay mặt Thường trực HĐND TP ban hành văn bản số 50 về việc bổ sung danh mục các công trình, dự án phải thu hồi đất trong năm 2017, trong đó có Dự án đầu tư xây dựng khách sạn 5 sao tại số 12 đường Trần Phú. Việc ký văn bản nói trên căn cứ vào khoản 3, điều 2 Nghị quyết 149 ngày 13.12.2016 của HĐND TP.
Ngày 7.11.2017, UBND TP Hải Phòng ban hành Thông báo số 469 thu hồi đất số 12 đường Trần Phú.
Ngày 19.1.2018, UBND quận Ngô Quyền có văn bản số 99, báo cáo UBND TP Hải Phòng, việc thu hồi đất của Trường THPT Năng khiếu Trần Phú thuộc thẩm quyền của UBND TP, đồng thời UBND quận Ngô Quyền đề xuất UBND TP ủy quyền cho UBND quận thực hiện các trình tự thủ tục thu hồi đất theo qui định.
Ngày 19.1.2018, Văn phòng UBND TP Hải Phòng có văn bản thông báo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP đồng ý với đề xuất của UBND quận Ngô Quyền, giao cho UBND quận Ngô Quyền thực hiện các thủ tục, trình tự thu hồi đất theo qui định của pháp luật.
Theo ủy quyền của UBND TP, ngày 28.2.2018, UBND quận Ngô Quyền ban hành Quyết định số 210 về việc thu hồi đất thực hiện Dự án đầu tư xây dựng khách sạn 5 sao tại số 12 (cũ) đường Trần Phú, đối với tổ chức có đất bị thu hồi là Trường THPT chuyên Trần Phú; Quyết định số 209 phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tài sản, vật kiến trúc đối với 23 hộ dân.
Các hộ dân đang sử dụng đất trong khuôn viên Trường THPT chuyên Trần Phú không phải là đối tượng có đất bị thu hồi, nên theo quy định của luật đất đai, UBND quận Ngô Quyền không ban hành thông báo thu hồi đất, quyết định thu hồi đất đối với các hộ này. Cũng vì các hộ dân không phải là đối tượng thu hồi đất nên UBND quận Ngô Quyền không giao quyết định 210 ngày 28.2.2018 cho các hộ dân là đúng qui định.
Khi nhận được thông báo thu hồi đất, ngày 26.2.2018, Trường THPT Năng khiếu Trần Phú đã có văn bản chấp thuận, đồng ý bàn giao đất nên việc UBND quận Ngô Quyền ra quyết định thu hồi đất khi chưa đủ 180 ngày là đúng với qui định tại khoản 2 điều 67 Luật Đất đai.
Do một số hộ dân chưa nhận tiền hỗ trợ, chưa di chuyển, nên ngày 20.3.2018, UBND quận Ngô Quyền ra Quyết định số 375 cưỡng chế thu hồi đất. Trước khi thực hiện việc cưỡng chế, UBND phường Lương Khánh Thiện đã lập đoàn công tác gồm đại diện các đoàn thể, các tổ chức chính trị- xã hội của địa phương đến các hộ dân để vận động, thuyết phục nhưng các hộ dân không có nhà, không nghe điện thoại. Đoàn công tác đã lập biên bản chuyển UBND quận lên kế hoạch cưỡng chế.
Toà bác đơn kiện các cựu giáo chức
Sau khi nghe các bên trình bày quan điểm, lý lẽ, chứng cứ và tranh luận công khai tại Tòa, ý kiến về đường lối xét xử của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân thành phố, Hội đồng xét xử nhận định: Việc đầu tư xây dựng khách sạn 5 sao tại khu đất số 12 (cũ) đường Trần Phú là dự án góp phần chỉnh trang và phát triển đô thị thành phố, thuộc trường hợp thu hồi đất, không thuộc trường hợp phải thỏa thuận với người sử dụng đất.
Về căn cứ thu hồi đất, việc chấp thuận dự án đầu tư thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân thành phố. Trong Nghị quyết 149 Kỳ họp HĐND thành phố tháng 12.2016 không có dự án đầu tư xây dựng khách sạn 5 sao tại khu đất số 12 đường Trần Phú. Tuy nhiên, Thường trực HĐND TP đã có văn bản số 50 bổ sung danh mục dự án nói trên theo qui định tại khoản 3 điều 2 của Nghị quyết 149. Tại kỳ họp thứ 5 HĐND Tp vào tháng 7.2017 đã thông qua văn bản số 50 nói trên.
Quang cảnh dự án khách sạn 5 sao 12 Trần Phú, Hải Phòng
Mặt khác, các hộ dân không thuộc đối tượng có đất bị thu hồi nên không được bồi thường về đất, chỉ được hỗ trợ một phần công trình, vật kiến trúc đã xây dựng, cải tạo trong quá trình sử dụng và tạo điều kiện về chỗ ở là đúng qui định của luật đất đai.
Tuy nhiên, trong quá trình giải quyết, tiếp thu các kiến nghị của người dân và đề xuất của UBND quận Ngô Quyền, UBND TP Hải Phòng đã quyết định áp dụng chính sách hỗ trợ khác để có thể hỗ trợ cho các hộ dân ở mức cao nhất, tương đương chính sách dành cho các hộ dân bị thu hồi đất do sử dụng đất được giao trái thẩm quyền hoặc sử dụng đất phù hợp với quy hoạch. Theo đó, các hộ dân được hỗ trợ 100% giá trị vật kiến trúc, hỗ trợ về đất bằng 60% giá trị theo bảng giá đất, được hỗ trợ giao 60m2 đất có thu tiền sử dụng đất. Hội đồng xét xử cũng nhận thấy, đây là mức hỗ trợ cao nhất so với các dự án khác trên địa bàn TP.
Về các Quyết định số 210, 209, 375 thu hồi, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và cưỡng chế thu hồi đất, Hội đồng xét xử nhận định các quyết định nói trên được UBND quận Ngô Quyền ban hành theo sự ủy quyền của UBND thành phố là đúng quy định của pháp luật.
Về hành vi hành chính không giao quyết định thu hồi đất cho các hộ dân, Hội đồng xét xử xét thấy, các hộ dân không thuộc đối tượng có đất bị thu hồi nên UBND quận Ngô Quyền không giao quyết định thu hồi đất cho các hộ là đúng qui định.
Đối với yêu cầu bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần, HĐXX nhận định, người bị khởi kiện không có lỗi nên yêu cầu này không được chấp nhận.
Từ những phân tích, đánh giá, nhận định nêu trên, trên cơ sở xem xét khách quan toàn bộ nội dung vụ việc, chứng cứ có trong hồ sơ, Hội đồng xét xử đã quyết định bác toàn bộ các nội dung khởi kiện của các hộ dân.
Trong quá trình thụ lý vụ án đưa ra xét xử, đã có 3 hộ dân xin rút đơn khởi kiện là hộ các ông bà Tạ Thị Thanh Thủy, Vũ Kim Đan, Nguyễn Lương Điền được Hội đồng xét xử ra quyết định đình chỉ yêu cầu khởi kiện. Hội đồng xét xử cũng quyết định miễn nộp tiền án phí đối với một số người khởi kiện vì lý do cao tuổi.