Ngày 20.4, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) – Bộ Công an thông tin, đơn vị này đang điều tra 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II - Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO). Quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II - Công ty TISCO.
Trong đó, bị can Trần Văn Khâm, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) bị bắt về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại Điều 224 Bộ luật Hình sự năm 2015 và tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, quy định tại Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Ông Trần Văn Khâm, cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc CTCP Gang thép Thái Nguyên vừa bị bắt.
Ông Trần Văn Khâm có gì đặc biệt?
Ông Trần Văn Khâm sinh năm 1961 tại xã Nghĩa Thái, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. Ông Trần Văn Khâm không chỉ là thạc sỹ Quản trị Kinh doanh, Cử nhân Chính trị mà còn là một Kỹ sư Cơ khí chế tạo.
Trước khi làm Tổng giám đốc tại Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO), ông Trần Văn Khâm đã trải qua rất nhiều vị trí công tác. Công việc đầu tiên của ông Khâm tại Gang thép Thái Nguyên là công nhân tiện tại phân xưởng cơ khí, Xưởng cơ khí của Thái Nguyên. Ông làm việc tại vị trí này từ tháng 4.1983 cho tới tháng 12.1985.
2 năm sau đó, từ 1986 cho tới tháng 2.1988, ông Trần Văn Khâm từ một công nhân, ông Khâm được nâng bậc thành cán bộ kế hoạch tại Xưởng cơ khí tại Gang thép Thái Nguyên.
Cũng tại Gang thép Thái Nguyên, ông Trần Văn Khâm trải qua rất nhiều vị trí công tác và đảm nhiệm nhiều chức vụ khác như Bí thư đoàn Xưởng cơ khí; Phó bí thư , Bí thư Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Công ty Gang thép Thái Nguyên; Phó giám đốc , Phó bí thư , Bí thư Đảng uỷ Nhà máy Cơ khí gang thép Công ty Gang thép Thái Nguyên; Giám đốc Nhà máy cơ khí Gang thép - Công ty Gang thép Thái Nguyên; Trưởng phòng kế hoạch kinh doanh , Uỷ viên thường vụ Ban chấp hành Đảng bộ Công ty Gang thép Thái Nguyên.
Từ cuối năm 2007 cho tới tháng 6 năm 2009, ông Trần Văn Khâm được cân nhắc lên vị trí phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO). Đây cũng là giai đoạn công ty Gang thép Thái Nguyên bắt đầu mở rộng và xây dựng dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn II. Hiện đây là 1 trong 12 dự án kém hiệu quả ngành Công Thương với số vốn hơn 8.100 tỷ.
Đến năm 2009, ông Trần Văn Khâm lên làm Tổng giám đốc và kiêm luôn chức vụ chủ tịch HĐQT của doanh nghiệp và nắm giữ hai vị trí quyền lực nhất này trong 5 năm kế tiếp. Đây cũng là giai đoạn mà dự án này gần như dậm chân tại chỗ với những rắc rối liên quan đến nhà thầu, chậm tiến độ và đội vốn khủng.
Dự án trên 8.000 tỷ nay chỉ như một đống sắt vụn
Hơn 8000 tỷ đồng được đầu tư, thế nhưng đến nay dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II công ty Gang thép Thái Nguyên vẫn đang dậm chân tại chỗ, “đắp chiếu” suốt nhiều năm qua. Và chỉ khi Thanh tra Chính phủ chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng tại dự án này thì dự án nghìn tỷ đồng này mới “ngỡ” đó chỉ là một đống “sắt vụn”.
Theo đó, hợp đồng EPC (thiết kế - E; cung cấp thiết bị - P; xây dựng và lắp đặt - C) được Gang thép Thái Nguyên (TISCO) và nhà thầu MCC ký kết vào tháng 7.2007 với giá trị xấp xỉ 161 triệu USD (tương đương 2.587 tỉ đồng); thời gian thực hiện 30 tháng.
Tuy nhiên, sau gần 1 năm rưỡi khởi công, trong vòng 18 tháng không thể triển khai thực hiện thi công dự án theo tiến độ hợp đồng đã ký. Tháng 3.2009, phía Trung Quốc đề nghị cho tách phần xây dựng và lắp đặt (C) giao lại cho nhà thầu VN là Tổng công ty xây dựng công nghiệp VN (Vinaincon) thực hiện.
Đầu năm 2011, Bộ Công thương cho phép Gang thép Thái Nguyên (TISCO) và MCC được phép chọn thêm một số nhà thầu phụ trong nước vào thi công để đẩy nhanh tiến độ dự án. Thế nhưng đến tháng 6.2012 do thiếu vốn, các nhà thầu đã dừng thi công, rút người ra khỏi hiện trường và công trình ngưng trệ từ đó tới nay.
Gần một năm sau ngày công trường bị dừng thực hiện, đến 5.2013, dự án chính thức được phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư từ 3.843 tỷ đồng lên 8.104 tỷ đồng.
Trong hơn 1 năm sau đó, do dự án không có nhiều tiến triển, nên ông Trần Văn Khâm đã bị miễn nhiệm tư cách thành viên HĐQT, rời khỏi ghế chủ tịch HĐQT. Thay thế ông Khâm là ông Vũ Bá Ổn (khi đó đang giữ chức Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Thép Việt Nam).
Tiếp đó, hơn hai tháng sau, Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (TISCO) đã ban hành nghị quyết thông qua chủ trương miễn nhiệm chức danh tổng giám đốc nhiệm kỳ 2014-2019 đối với ông Trần Văn Khâm. Thay thế ông Khâm là ông Hoàng Ngọc Diệp.
Ông Trần Văn Khâm bị đưa đi trên xe biển xanh của Bộ Công an từ biệt phủ đồ sộ - Ảnh: VŨ TUẤN
Thế nhưng, dù mất 2 chức, ông Trần Văn Khâm vẫn được giữ chức Bí thư Đảng ủy TISCO - đứng đầu một Đảng bộ trực thuộc quản lý của Tỉnh ủy Thái Nguyên cho tới khi bị bắt.
Trong khi Nhà máy Gang thép Thái Nguyên đang nợ nần chồng chất, ông Trần Văn Khâm, lãnh đạo chủ chốt của Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên (từ năm 2009) vẫn xây biệt thự “khủng”.
Trước đó, báo chí nhiều lần đưa tin, ngôi biệt thự đồ sộ, cao 5 tầng này của ông Trần Văn Khâm thi công sai so với giấy phép nhưng đến nay vẫn sừng sững tồn tại.