Chuyện "học hỏi" ý tưởng ngập tràn trong các thiết kế Việt
Nhà thiết kế Lê Thanh Hòa và người mẫu Vũ Ngọc Anh bị nhà mốt Alexis chỉ đích danh "đạo" ý tưởng.
Chuyện “trùng” ý tưởng không phải là chuyện quá xa lạ khi nhắc đến, nhất là trong làng thời trang Việt. Mới đây nhất, nhà thiết kế Lê Thanh Hòa dính phải rắc rối khi bị nhà tạo mốt người Pháp Alexis Mabille bức xúc chỉ mặt đặt tên trên trang Instagram với lời lẽ khá gay gắt. Và có thể dễ dàng điểm danh một loạt scandal liên quan đến từ khóa “đụng ý tưởng” của các nhà thiết kế Việt Nam.
Trước đó, thiết kế của Lê Thanh Hòa cũng vướng nghi vấn "mượn" ý tưởng của chiếc váy hiệu Marchesa mà siêu mẫu Heidi Klum diện trên thảm đỏ Oscar 2016. Từ chất liệu, cho đến kiểu dáng lệch vai, chi tiết cut-out đều giống, chỉ khác một chút ít về màu sắc.
Có thể nói, chưa khi nào công chúng lại đặt dấu hỏi về giá trị sáng tạo và lòng tự trọng nghề nghiệp của người làm thời trang như thời điểm hiện nay. Để giải thích, nhiều nhà thiết kế chia sẻ:" Đó chỉ là sự tình cờ gặp nhau về mặt ý tưởng”. Dù việc trùng ý tưởng trong nghệ thuật là điều có thể xảy ra nhưng việc giống gần y xì bản gốc thì là điều thực sự khó biện minh.
Rất khó có thể tin đây là sự trùng hợp ý tưởng giữa chiếc váy mà Kỳ Duyên đang mặc và thiết kế của Stephane Rolland.
Chia sẻ về việc đánh giá thế nào là "trùng ý tưởng", NTK Nguyễn Minh Tuấn cho rằng: "Trong thời trang, học hỏi những điểm hay của những bậc tiền bối, những NTK khác, những xu hướng mới... là điều rất cần thiết và được khuyến khích. Nhưng không đồng nghĩa với bạn được quyền sao y bản chính, sao chép của người khác rồi tự nhận là của mình.
Đứng dưới góc nhìn chuyên môn và kinh nghiệm của một NTK thì Tuấn thấy rằng, một thiết kế có bị xem là có đạo nhái hay không thì nên nhìn nhận dưới 4 yếu tố sau: Đầu tiên là thời điểm xuất hiện của mẫu thiết kế. Thứ hai là về form dáng. Thứ ba là về cách xử lý chất liệu (bề mặt chất liệu và bố cục). Còn cuối cùng là về chất liệu và màu sắc".
Bích Phương cũng từng diện chiếc đầm giống đến 90% chiếc váy mà Dua Lipa từng diện lên sân khấu Billboard Music Awards 2018.
Hồ Ngọc Hà cũng từng bị giới mộ điệu sành sỏi chỉ ra là mặc thiết kế hao hao sáng tạo từ Stephane Rolland. Từ chi tiết tay bồng đến đường cắt cúp của 2 bộ trang phục có sự giống nhau đến kỳ lạ.
Nguyên nhân đến từ nhiều phía, nhưng có trường hợp những thiết kế do người mẫu, khách hàng yêu cầu mà nhà thiết kế đôi khi cũng chỉ là nạn nhân.
"Đôi khi, NTK sẽ gặp những đơn hàng bắt buộc họ phải làm theo mẫu có sẵn. Lúc này, NTK phải thật sự tỉnh táo để thảo luận và đưa 1 phần sáng tạo của mình vào thiết kế để tránh bị gắn mác đạo nhái nhưng vẫn giữ được tinh thần mà khách hàng mong muốn", NTK Nguyễn Minh Tuấn cho biết thêm.
Hồ Ngọc Hà trong bộ jumsuit của Lý Quý Khánh thiết kế cũng từng bị la ó là mượn ý tưởng của Stephane Rolland từ màu camel cho tới phần tay xếp bèo lớn làm điểm nhấn.
NTK trẻ Trần Ninh Hưng- là một người từng dính vào nghi vấn "đạo nhái" ý tưởng cũng có đôi lời muốn chia sẻ về việc đạo hay không đạo khi có những thiết kế trùng lặp nhà mốt lớn: "“Đạo nhái” luôn là một vấn đề nhạy cảm trong thời trang từ xưa tới nay. Theo tôi nó vẫn tùy thuộc vào suy nghĩ và nhận định của mỗi cá nhân. Sẽ không có một khái niệm hay thước đo cụ thể nào. Ngay cả những nhà mốt lớn như Viktor & Rolf, Balmain... còn không tránh khỏi việc bị nghi án “đạo nhái”. Đó cũng là điều tất yếu bởi thời trang có sự quay vòng trong xu hướng chung, các nhà thiết kế có thể lấy cảm hứng từ bất cứ lĩnh vực nào từ thiên nhiên, hội họa hay những nền văn hóa khác nhau... Vì vậy, việc 'trùng' cảm hứng là điều dễ hiểu và dễ gây hiểu lầm".
Nhà thiết kế Hà Duy từng dính nghi án trùng ý tưởng với mẫu váy cao cấp Berta của Israel.
Còn NTK nổi tiếng Hà Duy cũng khá nhiều lần dính lùm xùm nghi vấn mượn ý tưởng từ các thiết kế nước ngoài nhưng anh cho biết: "Trong cuộc đời, lần duy nhất tôi trùng ý tưởng trong sự sáng tạo đó là với mẫu váy cưới Berta của Israel. Thực sự còn lại thì tôi không quá quan tâm người khác nghĩ gì, việc mình mình làm. Còn đầy người vẫn "đạo nhái" ý tưởng của tôi đấy thôi nhưng thay vì tức giận tôi lại thấy vui vì ít ra sản phẩm của mình được họ yêu thích và học hỏi".
Anh cũng cho biết thêm, thời trang cũng như các nghành nghề nghệ thuật khác, sẽ có những việc liên quan đến cái gọi là "đạo nhái", "học hỏi", "mượn ý tưởng"... nhưng cũng cần phân biệt rõ, đạo ý tưởng cho sản phẩm cá nhân hay thương mại. Nếu cá nhân thì đó có thể gọi là sự yêu thích, mến mộ nên dễ chấp nhận được. Còn nếu mục đích thương mại thì phải lên án.
Bộ váy này được Vũ Ngọc Anh lên ý tưởng và đặt hàng nhà thiết kế Lê Thanh Hòa.