"Giải mã" nguyên nhân hàng loạt vụ thảm án xảy ra ở Bình Dương

PGS.TS Trịnh Hòa Bình - Giám đốc Trung tâm Dư luận xã hội học, Viện Xã hội học Việt Nam. (Ảnh: I.T)

- Chưa đầy 1 năm, trên địa bàn tỉnh Bình Dương đã xảy ra nhiều vụ án mạng nghiêm trọng, gây rúng động dư luận. Có thể kể tới vụ đối tượng thua bạc, vì thù hàng xóm đã nói xấu mà cầm dao đi sát hại cả nhà hàng xóm. Mới đây vụ nhóm nghi phạm nữ truyền giáo rồi giết người đổ bê tông trôn xác. Và gần nữa là vụ thảm sát của một gia đình ở Thanh Hóa tạm trú tại Bình Dương, chồng giết vợ đang mang bầu và con rồi tự sát...

Tin liên quan

Tiết lộ đau lòng từ công an vụ chồng giết vợ con rồi tự sát

Sau khi liên tiếp vụ thảm án xảy ra, cơ quan chức năng tại tỉnh Bình Dương cũng đã phải họp để đánh giá, kiểm điểm về việc kiểm soát, quản lý cộng đồng. Trong một thời gian dài, nhóm giáo phái lạ có thể tu luyện, truyền bá... mà lực lượng chức năng không hề biết. Rõ ràng khâu tổ chức quản lý cộng đồng ở đó là chưa tốt, không theo kịp với xu hướng phát triển của một vùng đất năng động, dân cư đông, đa dạng văn hóa.

Theo ông, nhìn từ góc độ xã hội, nguyên nhân từ đâu chỉ trong thời gian ngắn, Bình Dương lại xảy ra nhiều vụ thảm án như vậy?

- Tôi cho rằng khi một vụ việc xảy ra ngoài những nguyên nhân chủ quan thì có chịu tác động của các yếu tố khách quan. Mỗi một vụ việc có những nguyên nhân chủ quan khác nhau, nhưng nhìn lại các vụ thảm sát ở Bình Dương mà gần đây nhất là vụ chồng giết vợ và con rồi tự sát ở Bình Dương, nhiều người có thể sẽ đặt câu hỏi: "Tại sao lại là Bình Dương?", hoặc sẽ nói “lại là Bình Dương”!....

Không khó để lý giải nguyên nhân vì sao thời gian qua tỉnh này lại xảy ra nhiều vụ án mạng nghiêm trọng đến vậy. Bình Dương là tỉnh mới được thành lập, nên đang có những sự chuyển đổi, hội nhập rất mạnh mẽ. Chính vì vậy, ở đó có thể nhiều khu vực thiếu tính ổn định. Kể từ khi thành lập, tỉnh này cũng nổi lên như một trung tâm công nghiệp mới, thu hút hàng triệu lao động từ tỉnh khác nhập cư để về đây làm việc. Dân cư đông, sự di biến động cao, nhà cửa lại chật chội khiến cho công tác quản lý của chính quyền gặp nhiều khó khăn, chạy theo thực tế không kịp.

Tuy nhiên, theo tôi tất cả những vấn đề trên chỉ là yếu tố khách quan. Yếu tố chủ quan có tính chất trực tiếp tác động vào là do nhận thức của con người bị hạn chế, sự thiếu hiểu biết về pháp luật cũng như sự thiếu chuẩn mực trong lối sống của nhiều gia đình cũng là nguyên nhân khiến tỷ lệ tội phạm và vụ án giết người tăng cao.

Mới nhất, trên địa bàn Bình Dương lại xảy ra vụ thảm án khi nghi phạm chính là người chồng đã giết vợ và con rồi tự sát. (Ảnh: I.T)

Không riêng ở Bình Dương, gần đây quy mô và tính chất các vụ trọng án ngày càng tăng lên, thậm chí có những vụ có thủ đoạn "chưa từng thấy" như vụ giết người rồi giấu thi thể trong thùng nhựa và đổ bê tông. Nhiều ý kiến băng khoăn các vụ án nghiêm trọng đang có xu hướng tăng lên và lan rộng. Ông nhận định thế nào về ý kiến này? 

- Như tôi đã phân tích ở trên, ngoài những nguyên nhân khách quan và chủ quan, các lý do dẫn tới thảm án còn chịu tác động bởi những hiệu ứng có tính chất lan truyền. Cuộc sống nhanh, kéo theo nhiều áp lực khiến cho con người ta cuốn vào vòng xoáy không đủ tỉnh táo để nhìn nhận đúng sai. Khi cuộc sống xô bồ, có quá nhiều áp lực, mâu thuẫn không được giải quyết thì dễ nảy sinh những vụ việc đáng tiếc.

Tin liên quan

Hé lộ nguyên nhân vợ bầu 8 tháng cùng chồng và con gái tử vong ở Bình Dương

Bên cạnh đó, nhiều tội phạm là nạn nhân của sự ám ảnh và truyền bá bạo lực. Khi con người bị dồn ép, áp lực quá nhiều đặt trong một môi trường sống với đầy dẫy những bạo lực thì họ dễ nảy sinh bạo lực. Tất cả những điều đó có thể cắt nghĩa cho việc vì sao thời gian qua tỉnh Bình Dương lại là nơi xảy ra nhiều vụ án giết người nghiêm trọng. 

Từ góc độ nghiên cứu dư luận xã hội, ông cho rằng cần làm gì để hạn chế những vụ việc đáng tiếc kể trên?

- Theo tôi, trước hết chính quyền địa phương cần phải gia tăng sự quản lý xã hội. Dân cư đông và đa dạng cũng như sự giao thoa giữa nhiều lối văn hóa các vùng miền là những thách thức không nhỏ trong công tác quản lý xã hội tại Bình Dương thời điểm này.

Thực tế, sau khi có nhiều vụ án mạng xảy ra, công an tỉnh Bình Dương cũng đã có những buổi họp kiểm điểm, rút kinh nghiệm về việc quản lý an ninh, xã hội đã không bao phủ được tới từng người dân. Chỉ khi xảy ra rồi, người ta mới thấy “lấy làm tiếc”.

Không chỉ quản lý tốt về góc độ di biến động của dân cư hay vấn đề an ninh trật tự, theo tôi, chính quyền địa phương cùng các tổ chức đoàn thể tại địa phương cũng cần đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến pháp luật cho người dân. Khi người dân nâng cao nhận thức, hiểu rõ đúng sai, phải, trái... thì những vụ việc đáng tiếc như: Tin lời truyền đạo, giết người hay việc ngộ sát cả gia đình người khác chỉ vì một câu nói xúc phạm... mới có thể được ngăn chặn.

Một vấn đề nữa mà tôi thấy cần phải làm để có thể ngăn chặn những vụ thảm án trong cả nước, không riêng gì Bình Dương, là chúng ta cần xem xét lại các yếu tố luật. Phải đảm bảo luôn luật luôn có sự cập nhật theo kịp xu hướng phát triển của xã hội, để đảm bảo luật pháp có tính răn đe, giáo dục ở mức cao nhất.