Điện thoại 5G có gây nguy hại cho sức khỏe con người không?
5G hứa hẹn cung cấp tốc độ nhanh như chớp và thúc đẩy sự phát triển cho các công nghệ mới như xe tự lái và trải nghiệm thực tế ảo tăng cường. Các nhà mạng di động trên toàn thế giới đang “chạy đua” để triển khai thế hệ công nghệ di động thứ năm này. Và các nhà sản xuất điện thoại lớn nhất cũng đã sẵn sàng cho thiết bị cầm tay 5G của riêng mình. Tổng thống Mỹ - Donald Trump thậm chí còn tuyên bố Mỹ không được xếp sau các quốc gia khác, như Trung Quốc trong nỗ lực phát triển và đưa ra công nghệ.
Bên cạnh đó, lại có những lo ngại về băng tần cao - bước sóng milimet được sử dụng trong các triển khai 5G có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cho con người.
Mạng 5G sẽ thay đổi mọi thứ.
Vào tháng Tư, chính phủ Bỉ đã dừng thử nghiệm 5G tại Brussels vì lo ngại rằng bức xạ từ các trạm gốc (base stations) có thể gây hại cho người dân. Các thành viên của Nghị viện ở Hà Lan cũng đang kêu gọi chính phủ xem xét kỹ hơn về 5G. Thụy Sĩ đang thực hiện các bước để theo dõi tác động của 5G đối với mọi người.
Tại Mỹ, tiểu bang New Hampshire đang xem xét thành lập một ủy ban để nghiên cứu ảnh hưởng sức khỏe của mạng 5G. Một số nhà lãnh đạo tại Quốc hội đã viết thư cho Ủy ban Truyền thông Liên bang – FCC bày tỏ lo ngại về những rủi ro sức khỏe tiềm ẩn. Và tại Mill Valley, bang California, hội đồng thành phố đã chặn việc triển khai các cell không dây 5G mới.
Những mối lo lắng này không phải là lần đầu tiên. Người tiêu dùng trong nhiều năm đã lo lắng về ảnh hưởng sức khỏe của bức xạ trong mọi thứ từ lò vi sóng đến điện thoại di động, cho rằng sóng vô tuyến gây ung thư não, giảm khả năng sinh sản, đau đầu ở trẻ em và các bệnh khác.
Việc triển khai mạng 5G mới đòi hỏi xây dựng nhiều tháp di động nhỏ để được triển khai gần hơn với người dân sinh sống, làm việc và đi học. Các nhà lập pháp và các nhà hoạch định chính sách trên toàn thế giới đang bắt đầu tạm ngừng.
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và FCC khẳng định người dân không phải lo lắng. Hầu hết các nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ giữa tín hiệu tần số vô tuyến từ điện thoại di động hoặc tháp di động với các bệnh tật. Nhưng vào năm 2011, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết điện thoại di động có thể gây ra một số bệnh ung thư não, cho thấy khả năng có mối liên hệ giữa ung thư và bức xạ điện thoại di động.
Các nhà phê bình cho rằng sự an toàn của việc sử dụng bước sóng milimet cho công nghệ 5G chưa được kiểm tra và cần thêm thông tin trước khi Mỹ và các nước khác trên thế giới chạy đua để triển khai mạng thế hệ tiếp theo này.
FCC cũng đã bị chỉ trích vì không cập nhật các tiêu chuẩn an toàn cho điện thoại di động kể từ năm 1996. Các nhà phê bình cho rằng các mức độ cần được xem xét dựa trên công nghệ không dây mới nhất. Cơ quan này đang sử dụng một giá trị SAR - tỷ lệ hấp thụ cụ thể để xác định xem các thiết bị có thể được bán an toàn ở Mỹ hay không. SAR đo lượng năng lượng được hấp thụ từ cơ thể trên một khối lượng nhất định. Đáng chú ý là FCC đã không cập nhật các khuyến nghị về mức độ SAR trong gần 25 năm.
Điểm mấu chốt là người dùng vẫn không thể kết luận một cách cụ thể liệu 5G có gây rủi ro cho sức khỏe hay không. Để giúp người dùng hiểu được vấn đề sâu và rộng hơn, trang tin công nghệ CNET đã tổng hợp lại những câu hỏi này.
Tín hiệu di động có nguy hại gì?
Bức xạ là sự phát xạ năng lượng từ bất kỳ nguồn nào. Điều đó có nghĩa nhiệt từ cơ thể bạn cũng được tính là bức xạ. Nhưng một số dạng phóng xạ có thể làm con người bị bệnh.
Các loại bức xạ được phân chia theo mức công suất của chúng trên phổ điện từ. Bước sóng lớn hơn với tần số thấp hơn sẽ yếu hơn, trong khi bước sóng nhỏ hơn ở tần số cao hơn thì mạnh hơn. Phổ điện từ được chia thành hai loại khác nhau: ion hóa và không ion hóa.
Sự khác nhau giữa Bức xạ ion hóa và bức xạ không ion hóa.
Bức xạ ion hóa, bao gồm tia cực tím, tia X và tia gamma là những dạng có hại. Năng lượng từ bức xạ ion hóa có thể kéo các nguyên tử ra và phá vỡ các liên kết hóa học trong DNA, có thể phá hủy tế bào và gây ung thư. Đây là lý do tại sao FDA cảnh báo không nên sử dụng tia X khi không cần thiết. Đó cũng là lý do tại sao tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể gây ung thư da.
Bức xạ không ion hóa có tần số thấp hơn và bước sóng lớn hơn. Nó không tạo ra đủ năng lượng để phá vỡ các liên kết hóa học của DNA. Ví dụ như tần số radio hoặc RF, bức xạ như đài FM, tín hiệu TV và điện thoại di động sử dụng dịch vụ 3G và 4G truyền thống.
Bức xạ bước sóng milimet (millimeter wavelength radiation) hay sóng cực ngắn là một trong những phổ chính mà dịch vụ 5G sẽ sử dụng, được coi là không ion hóa và không tạo ra loại năng lượng làm hỏng trực tiếp tế bào. Các thiết bị phổ biến, như bộ định tuyến Wi-Fi, dụng cụ mở cửa nhà để xe, máy quét an ninh sân bay và bộ đàm, lò vi sóng có tần số thấp hơn.
Bức xạ điện thoại di động không gây ung thư?
Bức xạ từ điện thoại vô cùng phức tạp. Một số chuyên gia nghi ngờ rằng bức xạ từ các thiết bị này có thể làm hỏng tế bào thông qua một cơ chế sinh học khác, chẳng hạn như stress oxy hóa trong tế bào, dẫn đến viêm và đã được phát hiện gây ung thư, tiểu đường và các bệnh tim mạch, thần kinh và phổi. Trong số hàng ngàn nghiên cứu đã được thực hiện trong hai thập kỷ qua, kết quả là hỗn hợp. Hầu hết các nghiên cứu được công bố cho đến nay về việc sử dụng dịch vụ điện thoại di động truyền thống trong phạm vi RF vẫn chưa tìm thấy mối liên hệ với sự phát triển của các khối u.
Mặt khác, Hiệp hội ung thư Mỹ thừa nhận rằng phần lớn các nghiên cứu này có những hạn chế đáng kể nên vẫn gây ra một số nghi ngờ.
Cơ quan Bảo vệ Môi trường và Chương trình Chất độc Quốc gia Mỹ đều không chính thức phân loại bức xạ RF là nguyên nhân gây ung thư. Nhưng vào năm 2011, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế của Tổ chức Y tế Thế giới đã xếp loại bức xạ RF là "có thể gây ung thư cho con người" sau các nghiên cứu dù thừa nhận rằng các bằng chứng rất hạn chế. Do đó, cơ quan này không thể khẳng định chắc chắn rằng điện thoại di động an toàn hay không.
Trong khi đó, ngành công nghiệp điện thoại vẫn tuyên bố rằng không có tác động có hại từ bức xạ điện thoại di động, bao gồm 5G. Hiệp hội ngành công nghiệp không dây CTIA cho biết: "Năng lượng tần số vô tuyến từ các thiết bị và mạng không dây, bao gồm 5G đã được chứng minh là không gây ra vấn đề sức khỏe, theo sự đồng thuận của cộng đồng khoa học quốc tế".
5G có gây nguy hại cho sức khỏe con người không?
Mối quan tâm về 5G tương tự như mối quan tâm về 2G, 3G và 4G, các thế hệ dịch vụ không dây trước đó. Trên thực tế, 5G tại Mỹ dự kiến sẽ sử dụng một số băng tần tương tự mà các thế hệ không dây trước đây đã sử dụng, bao gồm tần số 600 MHz thấp cũng như tần trung 2,5 GHz, 3,5 GHz và 3,7 GHz-4,2 GHz.
Tính an toàn của 5G vẫn chưa được xác nhận.
Nhưng các nhà khai thác, như AT & T và Verizon, cũng đang nhắm mục tiêu các dải tần số cao hơn cho 5G. FCC đã bán đấu giá các băng tần 24GHz và 28GHz. Cuối năm nay, FCC cũng sẽ bán đấu giá giấy phép ở các băng tần 37GHz, 39GHz và 47GHz.
Đây được gọi là phổ "băng tần cao". Các tần số băng tần cao vẫn không bị ion hóa và không có đủ năng lượng để phá vỡ DNA và trực tiếp gây ra những thay đổi đối với các tế bào có thể dẫn đến ung thư. Nhưng nếu các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng bức xạ không ion hóa có thể tạo ra một số phản ứng chuỗi sinh học khác, chẳng hạn như stress oxy hóa trong các tế bào, nó có thể liên quan đến 5G.
Ngoài ra còn có mối quan tâm khác đối với 5G, do các bước sóng milimet tần số siêu cao được sử dụng. Bởi vì tín hiệu truyền qua sóng milimet được giới hạn trong phạm vi và không thể xuyên qua các chướng ngại vật như tường hoặc thậm chí lá trên cây, các mạng sử dụng các tần số này sẽ đòi hỏi cơ sở hạ tầng gấp 5 lần so với triển khai 3G hoặc 4G. Không chỉ có nhiều tín hiệu vô tuyến 5G mà các trạm phát sẽ phải ở gần bạn hơn.
Các nhà hoạt động xã hội nói gì?
Các nhà hoạt động xã hội chỉ ra nghiên cứu rằng bức xạ điện thoại di động ảnh hưởng đến sức khỏe con người và 5G chỉ được triển khai khi sự an toàn của các thiết bị này được xác định.
Nhiều người phản đối phổ biến mạng 5G.
Một bài đăng vào tháng 11/2018 trên Facebook đã đổ lỗi cho cái chết bí ẩn của 300 con chim ở Hà Lan trong thử nghiệm 5G. Bên cạnh đó, cũng có rất nhiều cuộc thảo luận trên các diễn đàn về ngành công nghiệp điện thoại đang cố gắng triệt tiêu dữ liệu về sự nguy hiểm của bức xạ điện thoại di động.
Có không ít các nhóm cộng đồng tại Mỹ đã lên tiếng chống lại việc triển khai 5G trong khu vực của họ. Các nhà lập pháp như Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal, và một số đảng viên Dân chủ tại Hạ viện cũng đang yêu cầu FCC chứng minh 5G an toàn.
Các nhà khoa học nói gì?
Ông Kenneth Foster, Giáo sư ngành kỹ thuật sinh học tại Đại học Pennsylvania, người đã nghiên cứu về ảnh hưởng sức khỏe của năng lượng tần số vô tuyến trong gần 50 năm, cho biết các nhà hoạt động 5G khác mới chỉ tìm ra các nghiên cứu hỗ trợ quan điểm của họ trong khi bỏ qua các nghiên cứu khác mâu thuẫn hoặc không tìm thấy mối liên hệ giữa bức xạ điện thoại di động và các mối nguy hiểm sức khỏe.
Ông Foster cũng thừa nhận rằng không giống như ở mức độ bức xạ 3G và 4G, đã được nghiên cứu trong ít nhất hai thập kỷ, không có nhiều nghiên cứu về tác dụng sinh học của việc sử dụng bước sóng milimet cho dịch vụ 5G.
Samet, người làm việc tại WHO cho biết vẫn còn quá sớm để đưa ra các nghiên cứu về dân số nếu bức xạ điện thoại di động gây ra sự phát triển khối u ở người. Ông cho biết phải mất ít nhất 20 đến 25 năm sau khi thuốc lá bắt đầu được sản xuất hàng loạt để các nhà dịch tễ học nhận thấy mối liên hệ giữa ung thư phổi và thuốc lá. Vì việc sử dụng điện thoại di động rộng rãi nên sẽ phải mất một vài năm trước khi chúng ta thấy một bệnh dịch ung thư do tiếp xúc với bức xạ điện thoại di động.
Có bất kỳ tác dụng sinh học nào gây ra từ các tín hiệu ở bước sóng milimet không?
Bộ Quốc phòng Mỹ đã tài trợ cho một số nghiên cứu vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000 để xem xét việc sử dụng bước sóng milimet như một vũ khí không gây chết người.
Cụ thể, bộ này đã sử dụng sử dụng bước sóng milimet tần số rất cao, trên 94 GHz, để tạo ra cảm giác bỏng rát dữ dội, xuyên qua da và tình trạng này kết thúc khi tắt máy phát hoặc khi con người rời khỏi chùm tia. IEEE và Ủy ban quốc tế về bảo vệ bức xạ không ion hóa đã sử dụng nghiên cứu này để đặt ra giới hạn an toàn cho việc sử dụng sóng milimet 5G, thấp hơn nhiều so với các mức này.
Các cơ quan quản lý an toàn điện thoại nói gì?
Chủ tịch FCC - Ajit Pai cho biết cơ quan này đặt "ưu tiên cao cho sự an toàn của các dịch vụ và thiết bị không dây". FDA – cơ quan chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn cho điện thoại di động "tiếp tục tin rằng các giới hạn an toàn hiện tại đối với tần số vô tuyến điện thoại di động vẫn ở mức chấp nhận để bảo vệ sức khỏe cộng đồng."
Vậy dịch vụ sóng 5G milimet có an toàn không?
Samsung Galaxy S10 5G đã được bán ra.
Theo các cơ quan liên quan và các nghiên cứu được thực hiện cho đến nay, không có bằng chứng cho thấy sóng 5G milimet đe dọa sức khỏe đáng kể. Nhưng hầu hết các chuyên gia đều khẳng định phải cần thêm nhiều nghiên cứu cần thiết khác mới có thể đưa ra kết luận chính xác nhất.
Cả NASA và NOAA đều cho rằng phổ tần 5G sẽ có ảnh hưởng tới công tác dự báo thời tiết.