Nhân vật trong bức ảnh lịch sử “Cô bộ đội bế em bé” và phép màu giữa đời thực

“62 tuổi, tôi hạnh phúc tập đi”

“Đây là hai người đàn ông quan trọng của đời tôi”  -  bà nắm tay hai người đàn ông nghẹn ngào nói với mọi người trong phòng bệnh. “Đây là chồng tôi - người tôi phải đi 6 tỉnh biên giới mới tìm được, đã không bỏ tôi khi bạo bệnh. Còn đây là bác sĩ Liêm - người cho tôi sống lại lần nữa”.

Bức ảnh cô bộ đội bế em bé tại cầu Tài Hồ Sìn (xã Thạch Bằng, Hòa An, Cao Bằng) do nhiếp ảnh gia Trần Mạnh Thường chụp ngày 24/2/1979.

Bà Bùi Thị Mùi (62 tuổi, Thanh Ba, Phú Thọ) đã từng giúp một bé gái “sống lại lần nữa”. Người phụ nữ là chứng nhân của lịch sử, được biết đến qua khoảnh khắc cứu giúp em bé hơn 2 tuổi Hoàng Thị Thu Hiền và bế bé suốt một ngày đêm từ trong rừng ra khi mẹ bé bị bắn trọng thương trong Chiến tranh biên giới phía Bắc năm 1979 ở Cao Bằng. Khoảnh khắc chân thực được nhà báo Trần Mạnh Thường ghi lại bức ảnh lịch sử nổi tiếng “Cô bộ đội bế em bé”.

“Đôi chân không ngoan này giờ đã nhấc lên được, còn chân bên kia đã có thể tung đá cầu”, bà Mùi hồ hởi khoe với cả phòng bệnh. Nữ trinh sát năm xưa vẫn đùa với các bác sĩ, gọi chân trái của mình là “ chân không ngoan”. Trước khi được ghép tế bào gốc tại Vinmec, chân đó liệt hoàn toàn; chân còn lại có thể nhúc nhích.

Ca ghép tế bào gốc lần 2 cho bà Mùi tại Bệnh viện Vinmec đã diễn ra thuận lợi.

Là người bước ra từ cuộc chiến từ những năm đôi mươi, cô Mùi lập gia đình với người đồng đội đã phải lòng nhau từ trong chiến tranh. 35 năm chung sống, dù không có con, cuộc sống làm nông vất vả nhưng gia đình nhỏ chưa bao giờ tắt tiếng cười.

Tai nạn bất ngờ ập đến vào năm 2015, lúc vào rừng lấy củi, bà Mùi bị cây đổ đè qua người, bất tỉnh. Hai lần mổ nối động mạch cổ, gỡ xương sườn đâm vào phổi… thoát được lưỡi hái tử thần nhưng toàn bộ phần cơ thể phía dưới của bà bị liệt. Kinh tế gia đình của đôi vợ chồng già đã khó khăn lại càng thêm kiệt quệ, gia tài lớn nhất là 2 con trâu phải bán để trang trải khoản viện phí.

“Bốn năm rưỡi nằm một chỗ, đến việc vệ sinh cá nhân cũng không làm được, nhiều lúc thương chồng, tôi đã định quyên sinh. Mọi thử tưởng như đã tuyệt vọng cho đến khi nhận duyên đưa tôi đến đây, gặp bác sĩ Liêm.

Khi có thể cử động được, tôi hào hứng tập đi như một đứa trẻ, cứ tập miết. Vận động cứng dần lên, tôi đã có thể tự ngồi dậy và lo vệ sinh cá nhân, đỡ vất vả cho chồng. Được như hôm nay nằm ngoài sức tưởng tưởng của tôi”, bà Mùi nghẹn ngào nói, tay vẫn nắm chặt bác sĩ Liêm.

Sau 1 tuần ghép tế bào gốc lần 2, đôi chân bà Mùi đã có tiến triển bất ngờ.

Phép màu đến từ “đôi tay vàng”

Bác sĩ Liêm trong câu chuyện của cô Mùi là GS.TS Nguyễn Thanh Liêm - Viện trưởng Viện nghiên cứu Tế bào gốc & công nghệ gen Vinmec. Chính vị giáo sư có “đôi tay vàng” trong làng y khoa đã khám và trực tiếp điều trị cho cô Mùi.

Hơn 60 tuổi, bà Mùi lại chập chững tập những bước đi đầu tiên.

“Trường hợp của cô Mùi rất đặc biệt. Cô bị liệt tủy sống do chấn thương, gần như liệt hoàn toàn chi dưới. 4 năm qua dù có tập luyện, phục hồi chức năng nhưng chưa có tiến triển. Vì thế, chúng tôi đã quyết định lấy tế bào gốc ở xương chậu của cô để ghép. Sau 2 lần ghép, bệnh nhân có những tiến triển khiến ngay cả chúng tôi còn thấy bất ngờ”, GS Liêm chia sẻ.

Là giáo sư đầu ngành trong lĩnh vực nghiên cứu ghép tế bào gốc, GS Nguyễn Thanh Liêm cho biết đây phương pháp mới, hướng đi mới dù đòi hỏi kỹ thuật rất cao nhưng mang lại hiệu quả trong điều trị chấn thương tủy sống ở Việt Nam và trên thế giới. Tế bào gốc có tác dụng làm giảm viêm, chống phù nề, đồng thời tế bào gốc làm làm tăng sinh các mạch máu, tiết ra nhiều yếu tố đặc biệt (các growth factor) giúp nuôi dưỡng các tế bào thần kinh tốt hơn. Các tế bào gốc cũng có thể biệt hóa thành các tế bào thần kinh giúp kết nối  vùng tủy lành phía  trên với vùng tủy lành  phía dưới đoạn tủy bị tổn thương. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã nghiên cứu áp dụng ghép tế bào gốc điều trị nhiều loại tổn thương thần kinh đối với các bệnh bại não, tự kỷ, thoát vị màng não tủy…để phục hồi khả năng vận động.

Nụ cười rạng rỡ của bà Mùi khi chứng kiến sự kỳ diệu của y học xảy ra với bản thân.

“Từ kết quả rất ngoạn mục này cho chúng tôi niềm tin, nếu như chúng ta  chỉ định phù hợp, chọn  đúng liều lượng cũng như đường truyền tế bào gốc sẽ mang lại rất nhiều hi vọng cho các bệnh nhân trước đây có nguy cơ tàn tật suốt đời”, GS Liêm nói.