Sự thay đổi của các triều đại trong lịch sử là một điều bình thường. Sự trỗi dậy của một vương triều luôn đi kèm với sự suy tàn của một vương triều khác. Hầu hết các triều đại đang trên đà suy thoái bị đánh bại bởi các lực lượng quân sự mới nổi đầy nhiệt huyết. Nhưng trong lịch sử Trung Hoa, có một triều đại là ngoại lệ, sự diệt vong của nó không phải vì nội bộ suy yếu, mà là bởi vì sức mạnh quá mức cường đại. Vương triều này chính là nhà Tùy.

Tùy Dạng Đế thừa kế quốc gia giàu mạnh

Triều Tùy nổi tiếng về độ giàu có và quân đội hùng mạnh. Tuy nhiên lịch sử tồn tại rất ngắn, chỉ trong 38 năm, đến đời vua thứ hai là Tùy Dạng Đế, quân chủ đã bị thay thế.

Vào năm 581, Tùy Văn Đế Dương Kiên được Bắc Chu Tĩnh Đế thiện nhượng ngôi báu. Khi Bắc Chu Tĩnh Đế mất, Dương Kiên đặt quốc hiệu là "Tùy", thành lập một triều đại mới. Năm 587, Tùy Văn Đế phế trừ Hậu Lương, đến năm 589 thì phát động chiến tranh diệt Nam triều Trần, bắt được Trần Hậu Chủ Trần Thúc Bảo. Đến lúc này, triều Tùy thống nhất thiên hạ, cục diện phân liệt từ thời Ngụy-Tấn-Nam-Bắc triều chấm dứt.

Về chính trị, ông triển khai hệ thống tuyển chọn quan chức theo quy cách mới. Dưới sự điều hành của Dương Kiên, nền nông nghiệp cũng đạt đến thời kỳ thịnh vượng bậc nhất Trung Hoa.

Làm thế nào để nhận biết một quốc gia thịnh vượng? Là khi vương triều đó không có chiến tranh, lãnh thổ rộng lớn, dân số tăng trưởng nhanh và phát triển nông nghiệp là mục tiêu được ưu tiên hàng đầu.

Khi Dương Kiên vừa tiếp quản ngôi quân chủ, dân số trên dưới cả nước là 2900 triệu người. Đến thời điểm Tùy Dạng Đế Dương Quảng (hay còn gọi là Tùy Dương Đế) kế vị, số hộ gia đình gia tăng gấp đôi, dân số tăng lên 4600 triệu người. Lúc này triều đại nhà Tùy đã cực kỳ giàu có. Theo các tài liệu lịch sử, dự trữ lương thực quốc gia có thể cho phép nhà Tùy tồn tại trong vòng 50 – 60 năm.

Vì lãnh thổ triều Tùy rộng lớn, tiềm lực quốc gia giàu có, lực lượng quân sự càng cường đại. Trong thời gian Dương Quảng tại vị, ông tiến hành một loạt cải cách quân đội. Trước đây dùng chế độ phủ binh, chính là mỗi đương quan đều tự huấn luyện binh lính của mình. Trong hệ thống quân lệnh mới, binh mã được điều động và quyền chỉ huy được thâu tóm về triều đình. Theo ghi chép lúc đó, số lượng quân đội cả nước cộng lại đạt tới mấy trăm vạn người. Tốc độ điều động quân đội cũng rất nhanh.

Sau này khi triều đại nhà Đường vừa mới thành lập nhưng đã đạt được thành tựu lớn (thời Trinh Quán chi trị) hoàn toàn do kế thừa nền tảng vững chắc của triều đại nhà Tùy.

Thời kỳ đầu, triều đại Tùy đạt tốc độ phát triển cường đại, khai sáng ra "Khai Hoàng chi trị" phồn hoa, thái bình. Nhưng về hậu kỳ Tùy Dạng Đế Dương Quảng bởi vì quá tự tin, cho rằng quốc gia quá lớn mạnh, hoàn toàn có thể lâu dài thống trị Trường An.

Chủ quan dẫn đến mất nước

Dương Quảng khoa trương mở rộng lãnh thổ với ba lần viễn chinh tấn công nước Cao Câu Ly. Mỗi lần vận dụng trăm vạn quân nhưng đều kết thúc thảm hại, hao phí kinh tế. Mặt khác, dưới áp lực của triều đình, quan lại cấu kết với thương nhân nâng giá thành, địa chủ phú hào cũng nhân cơ hội đó bóc lột dân thường, dẫn đến sự phẫn nộ trong quần chúng. Cuối cùng, triều Tùy ngập trong các cuộc khởi nghĩa nông dân, thiên hạ đại loạn.

Ba năm liên tiếp dùng binh quy mô lớn khiến vương triều tổn thất mấy trăm ngàn người, điều đó khiến cho quân triều đình bị quân khởi nghĩa trấn áp. Năm Đại Nghiệp thứ 30 (năm 618), anh em họ của Dương Quảng là Lý Uyên đứng lên lãnh đạo một cuộc nổi dậy. Tháng 5 năm 618, Lý Uyên khởi nghĩa thành công, ông xưng đế, lập ra triều đại nhà Đường, định đô Trường An – triều đại thịnh vượng nhất trong lịch sử Trung Quốc bắt đầu.

×