Sau Philippines, đây là quốc gia châu Phi mua gạo Việt Nam số lượng lớn, Bộ chức năng nước này vừa có quyết định bất ngờ

Biện pháp này được đưa ra sau khi có sự thống nhất giữa các nhà sản xuất, kinh doanh, chế biến, các cơ quan Nhà nước và các đối tác kỹ thuật - tài chính tại cuộc họp do Cơ quan Điều tiết thị trường của Senegal tổ chức.

Senegal vẫn còn "tồn đọng" 195.000 tấn thóc gạo chưa bán được

Các nhà trồng lúa, sản xuất lúa gạo của tỉnh Dagana, khu vực thung lũng sông Senegal cho biết: Gần 195.000 tấn thóc gạo của vụ lúa năm 2025 vẫn chưa bán được. Thông thường, Senegal chỉ nhập khẩu để dự trữ gạo trong 3 tháng nhưng hiện nay lượng gạo tồn đã đủ cho 6 tháng.

Với mục tiêu ổn định thị trường và bảo hộ các nhà sản xuất lúa địa phương trước gạo nhập khẩu, ngoài biện pháp kể trên, Bộ Công Thương Senegal còn ấn định giá bán duy nhất là 350 Franc CFA/kg (khoảng 0,62 USD) đối với gạo tấm và gạo nguyên hạt sản xuất trong nước.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Algeria kiêm nhiệm Senegal, đây là nước nhập khẩu gạo lớn thứ 3 châu Phi (khoảng hơn 1 triệu tấn/năm), sau Nigeria và Cote d’Ivoire. Sản xuất lúa trong nước chỉ đáp ứng được 30% nhu cầu của người dân lên đến 2,2 triệu tấn gạo. 

Một trong những đặc điểm của thị trường gạo Senegal là nhập khẩu đến hơn 98% gạo tấm 100% (do tập quán ăn của người dân và do giá rẻ).

Các nước cung cấp chính là Ấn Độ, Thái Lan, Pakistan, Brazil và Việt Nam. Thuế nhập khẩu gạo vào Senegal là 10%, thuế giá trị gia tăng (VAT) 18%, phí thống kê 1% và thuế đoàn kết cộng đồng 1%, tổng cộng là 30%.

Báo cáo mới nhất về thị trường ngũ cốc thế giới nêu rõ, Bộ nông nghiệp Hoa Kỳ ước tính Senegal phải nhập 1,65 triệu tấn gạo cho năm 2025/2026, chiếm khoảng 70% nhu cầu thị trường (gần 2,2 triệu tấn/năm).

Số liệu của Cục Hải quan Việt Nam cho thấy, trong 10 tháng năm 2025, xuất khẩu gạo của nước ta sang Senegal đã tăng tới 7.258% về lượng và 3.145% về kim ngạch, đạt 165.624 tấn, tương đương 51,57 triệu USD.

Gạo Ấn Độ bị tổng thống Mỹ cáo buộc đang bán phá giá vào thị trường Hoa Kỳ

Cũng trên tờ Tin tức của TTXVN đưa tin, tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Ấn Độ bán phá giá gạo, cảnh báo áp thuế mới.

Gạo ST25, loại gạo xuất khẩu, gạo ngon nhất thế giới của Việt Nam. Ảnh: Minh Trí.

Báo Tin tức của TTXVN dẫn theo kênh truyền hình RT, tại một cuộc họp ở Nhà Trắng với nông dân ngày 8/12, Tổng thống Trump đã ám chỉ sẽ áp thêm thuế trừng phạt lên Ấn Độ sau khi cáo buộc nước này bán phá giá gạo vào thị trường Mỹ.

Lời cảnh báo này được đưa ra trong bối cảnh hai nước vẫn đang đàm phán về một thỏa thuận thương mại.

Tại cuộc họp, nông dân Mỹ cáo buộc Ấn Độ và Canada đang bán phá giá gạo và phân bón vào Mỹ, kìm hãm sự cạnh tranh. "Tại sao Ấn Độ lại được phép làm như vậy? Họ phải trả thuế. Họ có được miễn thuế đối với gạo không?", Tổng thống Trump hỏi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent.

Trong cuộc họp, nhà lãnh đạo cũng chỉ ra hai thương hiệu gạo bán lẻ lớn nhất tại Mỹ là Ấn Độ. "Chúng tôi sẽ giải quyết vấn đề này... Thật dễ dàng! Một lần nữa, thuế quan sẽ giải quyết vấn đề này trong hai phút”, Tổng thống Trump cảnh báo.

Theo dữ liệu của Liên đoàn Xuất khẩu Gạo Ấn Độ (IREF), Ấn Độ là nước sản xuất gạo lớn nhất thế giới và cũng là nước xuất khẩu gạo hàng đầu, với 30,3% thị phần xuất khẩu toàn cầu trong giai đoạn 2024 - 2025. Xuất khẩu gạo của Ấn Độ sang Mỹ trong năm tài chính 2024 đạt 234.000 tấn.

Về phần mình, Mỹ sản xuất chưa đến 2% lượng gạo của thế giới, nhưng cũng là nước xuất khẩu lớn, chiếm gần 5% khối lượng thương mại gạo toàn cầu hàng năm. Mỹ nhập khẩu khoảng 1,3 triệu tấn.

Sau loạt chính sách thuế cứng rắn công bố hồi đầu năm, Mỹ cảnh báo áp thuế 50% lên hàng hóa Ấn Độ, viện dẫn các rào cản thương mại, bao gồm 25% là thuế đối ứng và phần còn lại là biện pháp trừng phạt vì tiếp tục nhập khẩu dầu Nga.

Những phát ngôn mới nhất của Tổng thống Trump về việc áp thuế đối với Ấn Độ được đưa ra khi Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách các vấn đề chính trị, Allison Hooker, đang có mặt tại Ấn Độ để ổn định quan hệ sau các biện pháp thuế quan.

Trong một tuyên bố hồi tháng 11, Bộ trưởng Thương mại Rajesh Agarwal, trưởng đoàn đàm phán thương mại của Ấn Độ, cho biết Ấn Độ lạc quan rằng có thể đạt được một hiệp định thương mại với Mỹ vào cuối năm nay.

Nông dân Ấn Độ cấy lúa nước trên cánh đồng ở Nagaon, bang Assam. Ảnh: THX/TTXVN

Theo số liệu sơ bộ của chính phủ, Mỹ là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ và chiếm giá trị xuất khẩu 52 tỷ USD trong bảy tháng đầu năm tài chính hiện tại.

Diện tích trồng lúa của Ấn Độ rất lớn và thay đổi theo mùa vụ, có thể lên tới gần 40 triệu ha, với mức tăng trưởng đáng kể gần đây do giá gạo cao.

Diện tích trồng lúa của nông dân Ấn Độ tăng thêm cũng bởi sự hỗ trợ của chính phủ, thúc đẩy nông dân Ấn Độ mở rộng gieo cấy, nhất là vụ chính trong mùa mưa gió mùa. Ví dụ, tính đến tháng 9 năm 2023, diện tích lúa đã tăng lên 39,8 triệu ha.

Gần một nửa diện tích đất canh tác của Ấn Độ không có hệ thống tưới tiêu chủ động và hoàn toàn phụ thuộc vào mùa mưa kéo dài từ tháng 6 đến tháng 9 hàng năm.

Giá gạo tại Nhật Bản lập kỷ lục mới

Báo Tin tức của TTXVN cũng đưa tin, giá gạo trung bình tại Nhật Bản lập kỷ lục mới.

Dẫn từ báo Japan Times của Nhật Bản, TTXVN cho hay, giá gạo bán lẻ trung bình tại Nhật Bản đã chạm mức cao kỷ lục mới lần đầu tiên trong ba tuần gần đây.

Theo báo cáo khảo sát của Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, trong tuần kết thúc vào ngày 30/11, giá gạo trung bình được bán tại khoảng 1.000 siêu thị trên khắp cả nước tăng 23 yen so với tuần trước đó, lên 4.335 yen (27,9 USD)/5 kg – mức cao nhất kể từ khi khảo sát được triển khai vào tháng 3/2022.

Giá “gạo thương hiệu” (brand rice) – chủ yếu là gạo mới thu hoạch – cao hơn 5 yen, lên 4.551 yen/5kg. Loại gạo này chiếm 68% tổng lượng gạo bán ra trong tuần.

Còn giá “gạo pha trộn” (blended rice) thường có giá rẻ hơn, nhưng cũng tăng 92 yen, lên 3.870 yen/5 kg.

Theo lý giải của Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, nhiều khả năng giá loại gạo này tăng sau khi gạo sản xuất năm 2025 bắt đầu được sử dụng để tạo ra gạo pha trộn nhiều hơn so với các vụ mùa trước.

Một khảo sát riêng biệt được thực hiện tại khoảng 1.200 siêu thị của Nhật Bản cho thấy giá gạo trung bình đạt 3.835 yen/5 kg, tăng 180 yen.

Trong khi, một khảo sát khác trên khoảng 6.000 cửa hàng bán lẻ, bao gồm cả chuỗi dược phẩm, ghi nhận giá gạo tăng 92 yen lên 4.315 yen/5kg, phản ánh xu hướng tăng giá lan rộng trên nhiều kênh bán lẻ.

Tình trạng giá gạo tại Nhật Bản tăng cao không phải là mới. Năm 2024, giá gạo liên tục tăng mạnh do mùa màng thất bát, làm gia tăng gánh nặng đối với các hộ gia đình vốn đã chịu tác động của giá năng lượng và nhiều mặt hàng leo thang.

Gạo trắng được bán tại siêu thị ở Osaka, Nhật Bản. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Giá gạo đắt đỏ làm dấy lên lo ngại về vấn đề an ninh lương thực. Các doanh nghiệp và người tiêu dùng Nhật Bản đang có xu hướng tìm đến gạo nhập khẩu rẻ hơn.

Dữ liệu cho thấy, mặc dù phải chịu mức thuế 341 yen trên mỗi kg, lượng gạo nhập khẩu bởi các công ty tư nhân Nhật Bản trong tháng 9/2025 đã tăng gần 160 lần so với cùng kỳ năm trước.

Trước tình hình này, tân Thủ tướng Sanae Takaichi đang chuẩn bị công bố một gói giải pháp kinh tế mới, nhằm hỗ trợ chi phí sinh hoạt thiết yếu cho người dân.

Một trong những ý tưởng được tân Bộ trưởng Nông nghiệp Norikazu Suzuki đề cập là việc phát hành tem phiếu gạo cho một số đối tượng hộ gia đình nhất định.

Nhật Bản nhập khẩu gạo dưới hạn ngạch cố định khoảng 770.000 tấn/năm (miễn thuế), và một lượng nhỏ gạo ngoài hạn ngạch.

Nhưng gần đây nhu cầu nhập khẩu gạo tư nhân từ phía Nhật Bản tăng vọt do thiếu hụt trong nước, từ vài trăm tấn lên đến hơn 10.000 tấn trong năm tài chính 2024-2025.

Việc tư nhân Nhật Bản tăng nhập khẩu gạo chủ yếu để bù đắp sản xuất nội địa đang bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, dù Chính phủ Nhật vẫn kiểm soát chặt chẽ thị trường.

Nhật Bản chủ yếu nhập khẩu loại gạo Japonica (hạt ngắn, tròn, dẻo), từ các nước như Mỹ, Úc, Thái Lan và Đài Loan (Trung Quốc) để bổ sung cho tiêu thụ trong nước và dự trữ, đặc biệt khi giá gạo nội địa cao, đáp ứng nhu cầu về loại gạo dính, phù hợp làm sushi và các món ăn truyền thống.

Các loại gạo nổi tiếng Nhật Bản như Koshihikari và Akita Komachi cũng được nhập khẩu hoặc trồng tại Việt Nam để đáp ứng thị hiếu cao cấp...

Theo số liệu thống kê, trong 11 tháng năm 2025, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 7,5 triệu tấn, tương ứng 3,83 tỷ USD, giảm 11,5% về lượng và giảm tới 27,7% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Riêng trong tháng 11/2025, cả nước xuất khẩu 320 nghìn tấn gạo, thu về 169,8 triệu USD.
Trao đổi với báo chí mới đây, ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, dự kiến gạo xuất khẩu của Việt Nam cả năm 2025 đạt 8 triệu tấn, vượt Thái Lan để trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Ấn Độ.

Dù thị trường Philippines, nơi chiếm 40% sản lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam tạm thời đóng cửa theo lệnh cấm nhập khẩu gạo của tổng thống nước này, ngành gạo Việt Nam vẫn vững vàng vượt khó.

×