Sơn La: 11 hộ dân Suối Lẹ cầu cứu vì nguồn nước bị chặn

Vì sao nguồn nước bị chặn

Trong đơn gửi đến Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt/Trang Trại Việt của 11 hộ dân ở bản Suối Lẹ, xã Chim Vàn trình bày như sau: Năm 1992, 11 hộ dân chúng tôi cùng nhau dùng mìn phá đá, đào mương dẫn nguồn nước suối Viền thuộc địa phận 2 bản Làng Chếu, Suối Lộng của xã Làng Chếu (huyện Bắc Yên) về sinh hoạt và canh tác ruộng bậc thang.

Sau đó, nguồn nước này được Ban định canh định cư (nay là Phòng Dân tộc) huyện Bắc Yên đầu tư, khai thác cho bản Suối Lẹ sử dụng. Ngoài ra, năm 2008, huyện Bắc Yên cũng đã đầu tư xây dựng một công trình nước sinh hoạt nông thôn phục vụ cho khoảng 50 hộ dân bản Suối Lẹ.

Nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, nguồn nước này đã đem lại sự ổn định cho đời sống, sản xuất của bà con bản Suối Lẹ. Từ năm 1992 đến năm 2013, chúng tôi sử dụng nguồn nước ổn định và không xảy ra tranh chấp với ai. Tuy nhiên, từ năm 2013 đến nay, ông Sồng A Cở, bản Suối Lộng, xã Làng Chếu ngang nhiên đến đánh dấu nhiều đoạn trên đầu nguồn suối Viền để bán lại cho 4 hộ dân bản Suối Lẹ.

Theo phản ánh của các hộ dân và tìm hiểu thực địa cho thấy: Sau khi ông Cở và 4 hộ dân này đổ bê tông xi măng chặn dòng nước dẫn về sử dụng, đã khiến nguồn nước của 11 hộ dân dần bị cạn kiệt, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, sản xuất của người dân. Nhất là vào mùa khô, các hộ này` thiếu nước sinh hoạt trầm trọng.

Trao đổi với phóng viên Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt/Trang Trại Việt (PV), ông Giàng A Chống, Trưởng bản Suối Lẹ, cho biết: Những lời trình bày của 11 hộ dân là hoàn toàn đúng sự thật. Thấy nguồn nước bị chặn nhiều đoạn, từ năm 2013 đến năm 2020, tại các cuộc tiếp xúc cử tri, chúng tôi đã kiến nghị nhiều lần về việc này nhưng không được giải quyết thấu đáo.

Vì vậy, ngày 16/2/2021, tôi cùng 10 hộ dân trong bản đã làm đơn trình bày việc chặn dòng trên đầu nguồn suối Viền gửi UBND xã Chim Vàn và UBND huyện Bắc Yên để được giải quyết.

Để có thông tin khách quan, ông Giàng A Chống, Trưởng bản Suối Lẹ đã dẫn PV đi tìm hiểu thực tế. Sau gần 2 tiếng đồng hồ cuốc bộ leo dốc, chúng tôi có có mặt tại suối Viền.

Nguồn nước suối Viền khá dồi dào, nhưng kênh mương dẫn nước của ông Chống và 10 hộ dân bản Suối Lẹ đã cạn trơ đáy. Ống nhựa HDPE dẫn nước của 11 hộ dân này cũng bị chặt đứt thành nhiều đoạn. Tiếp tục di chuyển theo con suối Viền, chúng tôi nhận thấy có 4 đoạn đã được đổ bê tông xây bể kiên cố để chặn dòng chảy.

Ông Chống cho biết: Sau khi ông Cở đánh dấu đây là nguồn nước ông và bán lại cho 4 hộ dân ở bản Suối Lẹ, các hộ này đã xây bể chặn dòng chảy và dùng ống nhựa HDPE dẫn nước về sử dụng. Việc chặt ống nhựa HDPE của tôi và 10 hộ dân là do ông Cở làm. Tôi hỏi lý do, ông Cở bảo đây là nguồn nước của ông, muốn sử dụng phải bỏ tiền mua.

Thông tin thêm với PV, ông Sồng A Di, bản Suối Lẹ bảo: Nguồn nước dẫn từ suối Viền được người dân chúng tôi sử dụng ổn định từ năm 1992. Bên cạnh đó, Nhà nước cũng đã 2 lần đầu tư dẫn nước từ con suối này về cho người dân bản Suối Lẹ sử dụng. Nếu đây là nguồn nước của ông Cở thì tại sao từ năm 1992 chúng tôi đào kênh mương dẫn nước về bản Suối Lẹ sử dụng và thời điểm Nhà nước đầu tư xây dựng công trình ông Cở lại không có ý kiến gì.

"Mãi đến sau này, từ năm 2013 đến nay, ông lại nói đây là đất và nguồn nước của ông. Ai muốn sử dụng thì phải trả tiền cho ông. Trước đây, ông Cở từng làm Phó Chủ tịch UBND xã Làng Chếu. Ông được đào tạo bài bản, hiểu biết pháp luật mà lại có hành vi như vậy thì không thể chấp nhận được", ông Di bức xúc.

Tự ý chặn nguồn nước và bán lấy tiền

Làm việc với PV, ông Sồng A Cở, bản Suối Lộng, xã Làng Chếu cho rằng, suối Viền thuộc địa phận bản Suối Lộng, xã Làng Chếu. Năm 2015, ông Cở đã xin ông Thào A Cu, lúc đó là Trưởng bản Suối Lộng và cùng chia nhau sử dụng để khai hoang ruộng bậc thang.

Theo ông Cở, do đất đai bạc màu không làm ăn được nên ông đã xin Trưởng bản Thào A Cu cho một ít đất ở Suối Viền thuộc địa phận bản Suối Lộng để làm ruộng và đã được Trưởng bản đồng ý cho ông quản lý nguồn nước và đất ở đây.

Cũng theo ông Cở, năm 2004, giữa xã Làng Chếu và xã Chim Vàn đã có cam kết về việc hộ dân ở Làng Chếu không được làm qua phạm vi của Chim Vàn và ngược lại. Ai thuộc phạm vi nào thì có trách nhiệm làm ở đấy. Do vậy, ông Chống và 10 hộ dân ở Suối Lẹ không thể lấy nước ở đất Làng Chếu được. Nếu có lấy thì chỉ được lấy lượng nước thừa sau khi người dân Làng Chếu đã sử dụng. Còn không thừa thì thôi.

Trao đổi với PV, đại diện lãnh đạo 2 xã Chim Vàn, Làng Chếu đều cho biết ông Chống và một số hộ dân ở bản Suối Lẹ sử dụng nguồn nước trước ông Cở.

Theo ông Đinh Văn Nơi, Chủ tịch UBND xã Chim Vàn, hộ nào khai thác trước thì hộ đấy được sử dụng. Vụ tranh chấp nguồn nước này, hộ ông Chống và 10 hộ dân ở Suối Lẹ khai thác trước hộ ông Cở nên đương nhiên họ được sử dụng.

Tuy nhiên, trong quá trình lãnh đạo 2 xã cùng với đoàn công tác của huyện Bắc Yên lên thực địa kiểm tra, xác minh để giải quyết thì các hộ gia đình không phối hợp, gây mâu thuẫn nên hòa giải không thành. Giờ vụ việc đã được chuyển sang Tòa án nhân dân huyện Bắc Yên giải quyết.

Mặc dù, trước đó nguồn nước suối Viền đã được 11 hộ dân bản Suối Lẹ sử dụng ổn định từ năm 1992. Bên cạnh đó, nguồn nước suối Viền cũng đã được cơ quan chuyên môn của huyện Bắc Yên khảo sát, lập dự án để đầu tư xây dựng công trình cấp nước cho người dân bản Suối Lẹ sử dụng từ nhiều năm nay.

Qua vụ việc trên có thể thấy, bên nào đúng, bên nào sai đã khá rõ ràng. Đề nghị UBND huyện Bắc Yên vào cuộc giải quyết quyết, sớm ra quyết định yêu cầu ông Cở và 4 hộ dân bản Suối Lẹ khôi phục lại hiện trạng nguồn nước suối Viền như trước đây. Qua đó, góp phần đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin vụ việc đến bạn đọc.