Sự thật và gốc tích pho tượng "mọc tóc" huyền bí

Tuy nhiên, Thượng tọa Thích Thanh Nhiễu (Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, trụ trì chùa Quán Sứ) cho hay:

Pho tượng được đồn thổi bỗng dưng mọc tóc, thực chất là tượng của vị sư cụ Thích Bình Lương. Đó cũng chính là vị sư có công cưu mang Chủ tịch Hồ Chí Minh, khi Người còn hoạt động cách mạng ở Thái Lan.

Pho tượng rất có hồn, như người bằng xương bằng thịt. Ảnh: Lã Xưa

Ấy là vào tháng 7.1928, khi Bác Hồ từ Đức sang Thái Lan thì Pháp đã phối hợp với cảnh sát Thái Lan lúc ấy truy bắt Bác. Giữa lúc hiểm nguy ấy, Bác Hồ đã lánh nạn vào một ngôi chùa Việt trên đất Thái vào tháng 7.1929.

Trong cuốn hồi ký của bà Đặng Quỳnh Anh (Việt kiều Thái Lan) đã viết rằng, lúc đó Bác đi bộ từ U Đon vượt chặng đường 70km đến huyện Sa Vàng (tỉnh Sa Côn) mất 1 ngày. Sau đó, Bác từ Sa Côn lên Bangkok (cách đó hơn 600km) và vào chùa Từ Tế (tên Thái Lan là Vắt Lô Ca Nu Kho) ở xã Chặc Ca Văn, huyện Xẳm Phăn Tha Vông - Bangkok.

Để tránh sự theo dõi và truy lùng gắt gao của cảnh sát Thái Lan và mật thám Pháp, Bác Hồ phải cạo đầu, mặc áo cà sa giả làm sư và ẩn dật trong chùa.

Việc Bác Hồ có mặt tại ngôi chùa cũng được tác giả Trần Dân Tiên viết trong cuốn "Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch" (NXB Sự Thật- 1975) là: "...Gặp nguy hiểm quá, bị theo dõi riết, ông Nguyễn đã lánh nạn vào một ngôi chùa, tạm cắt tóc đi tu để tiếp tục hoạt động". Sau thời gian trên, Bác Hồ mới rời Thái Lan sang Thượng Hải, rồi sang Hongkong.

Khi Bác Hồ ở trong chùa Từ Tế trên đất nước Thái Lan, nhà sư Bình Lương lúc ấy giữ cương vị trụ trì chùa. Hòa thượng chính là người đã cưu mang Bác trong suốt thời gian ấy.

Nhà sư Bình Lương sinh năm 1882 tại xã Sơn Bằng, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Tục danh của nhà sư là Phan Ngọc Đạt, ông còn được cộng đồng người Việt ở Thái Lan gọi là cụ sư Ba.

Tháng 3.1964, nhà sư Bình Lương bị bệnh nặng và có nguyện vọng được về nước để sống những ngày cuối cùng và gặp lại Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ nguyện vọng này, Việt Nam đã có sự thoả thuận với Hội đồng thập tự Thái Lan và rồi tổ chức một chuyến bay đặc biệt đưa nhà sư từ Bangkok qua Vientiane về Hà Nội.

Khi ấy, Bác Hồ đã nhiều lần vào thăm hoà thượng Bình Lương trong bệnh viện Việt Xô. Hòa thượng Bình Lương có lần còn viết thư cho Bác. Trong bức thư ấy, hoà thượng đã tường thuật lại câu chuyện Bác vào thăm ông.

Lần đó, Bác vào thăm nhà sư nhưng nhà sư đang bệnh nặng nên khi Bác hỏi: Ông còn nhớ tôi không, thì nhà sư lắc đầu. Khi tỉnh dậy, nhà sư được các bác sĩ kể lại, ông liền viết thư cho Bác Hồ.

..........

Thượng tọa Thích Thanh Nhiễu cho biết: "Pho tượng của Hòa thượng Thích Bình Lương mới được rước về thờ tại chùa Quán Sứ vài năm nay. Trước đây, khi Hòa thượng Thích Thanh Tứ còn sống, chúng tôi đã cùng sang Thái Lan, đến ngôi chùa nơi Hòa thượng Bình Lương tu hành khi xưa thì gặp người đệ tử của hòa thượng Bình Lương - nay đã là trụ trì chùa. Đến năm 2008, Đại lễ Phật đản Liên Hiệp Quốc được tổ chức ở Việt Nam thì vị sư này sau khi dự đại lễ về đã đặt làm một pho tượng Hòa thượng Thích Bình Lương rồi rước về thờ ở chùa Quán Sứ cho đến giờ".

Thập niên 60 của thế kỷ trước, khi được Bác Hồ đưa về quê hương trong những năm cuối đời, đến năm 1966 Hòa thượng Thích Bình Lương yếu và mất ở Hà Nội.

Hòa thượng Bình Lương được an táng tại chùa Long Ân (Quảng Bá, quận Tây Hồ, TP Hà Nội). Trong chùa Long Ân hiện vẫn còn bảng ghi công của hoà thượng Thích Bình Lương, trong đó ghi rõ cả quá trình hoà thượng tu tại chùa Từ Tế - ngôi chùa có công che giấu nhiều thế hệ người Việt Nam làm cách mạng.