Chùa Giải Oan và suối Giải Oan gắn liền với sự tích khi vua Trần Nhân Tông về Yên Tử tu hành vào năm 1308. Triều đình khi ấy đã cho các cung tần mỹ nữ đi theo để cầu xin thượng hoàng trở về, nhưng nhà vua đã quyết ở lại Yên Tử và còn khuyên họ trở về.