Thần tốc chiến dịch Quang Trung: Dựng nhà, dựng niềm tin trong dân

Chiến dịch hồi sinh miền Trung - Dựng nhà cho dân trước Tết Nguyên đán 2026 (Bài 1)

LTS: Những ngày cuối năm, khi miền Trung còn ngập trong những vệt bùn chưa kịp khô, nhiều thôn làng vẫn còn hiện ra những khung nhà gãy đổ, những mái tôn cong quắt, những nền đất chỉ còn trơ lại sau dòng lũ xiết. Thiên tai của tháng 10 và 11/2025 không chỉ cuốn trôi của cải, mà còn khiến hàng vạn hộ dân mất đi nơi nương tựa. Nhưng giữa khung cảnh tan hoang ấy, một chiến dịch chưa từng có tiền lệ đã được phát động: “Chiến dịch Quang Trung”, với mục tiêu duy nhất - thần tốc dựng lại nhà cho người dân trước Tết Nguyên đán 2026.

Nước rút, nỗi lo ở lại: “Mai này sống tiếp thế nào đây?”

Trên nền đất sũng bùn ở suối Gáy, xã Phú Hòa 1, huyện Phú Hòa, ông Huỳnh Văn Hương (51 tuổi) lặng người trước đống đổ nát từng là nơi gia đình ông sinh sống và làm ăn nhiều năm qua. Ba căn nhà cùng vựa thu mua khóm - niềm hy vọng nuôi con, trả nợ đã bị dòng nước lũ cuốn trôi sạch, chỉ còn vài mảng tường bám chơ vơ giữa biển bùn đất.

“Nhà cửa, phân bón, máy móc, vật dụng trong nhà… tất cả mất rồi. Nếu không thu được khóm thì chẳng còn gì để nuôi con”, ông nói, mắt đỏ hoe. Nhưng đường vào rẫy đã bị phá hủy, nước chia cắt, ông và bà con chỉ có thể gùi từng bao, trèo đồi, lội suối. “Bỏ là mất trắng”, ông thở dài, và lại tiếp tục buộc gùi lên lưng.

Ở Đồng Din - vùng trồng khóm lớn nhất phía đông Đắk Lắk - sự kiên cường ấy lặp lại trên khắp những sườn đồi đỏ bazan. Hơn 1.000 ha khóm trải dài qua các thôn Định Thọ 1, Phú Hòa 2 đến Vân Hòa, trong đó khoảng 400 ha đang vào mùa chín rộ thì lũ và sạt lở ập đến, cô lập toàn bộ vùng sản xuất. Con đường độc đạo bị phá hủy gần 5 km, nhiều đoạn biến thành suối sâu cuồn cuộn nước, đất đá đổ xuống chắn kín lối đi, xe máy cũng không thể qua. Từ mờ sáng, người dân phải băng suối, leo đồi, len qua rừng keo để vào rẫy, vai oằn dưới từng gùi khóm nặng quằn. Bùn đất quánh vào chân, hơi thở dồn dập, nhưng họ vẫn kiên nhẫn, như thể đó là sợi dây níu giữ cuộc sống sau cơn lũ.

Ông Nguyễn Hoàng Chương, Giám đốc HTX khóm Đồng Din kể: “Hộ gần thì đi một giờ, hộ xa phải 2-3 giờ mới tới rẫy. Nhưng đến nơi rồi cũng chưa chắc mang được khóm ra. Mỗi người cố lắm cũng chỉ gùi được một tạ một ngày. Nhìn khóm chín vàng rực mà bó tay, xót lắm”. Giá khóm đang rất tốt - 15.000-20.000 đồng/kg, thương lái thì chờ, thị trường cần; nhưng đường tắc, hàng hóa nằm im, và từng hộ dân đang cố gắng cứu lấy vụ mùa duy nhất có thể giúp họ gượng dậy sau bão lũ.

Không chỉ ở Đồng Din, những cánh đồng lúa tại nhiều huyện khác của Đắk Lắk cũng xác xơ sau trận mưa lũ lịch sử: lúa ngâm nước mục rữa, trâu bò bị cuốn trôi, những mái nhà bị đánh sập hoặc tốc mái. Trắng tay, mất mùa, mất cả nơi ở - nhiều gia đình chỉ biết nhìn lên nền trời mù mịt mà thở dài.

Mưa bão và lũ liên tục vào tháng 10 và 11/2025 đã tạo nên những vết thương lớn khắp miền Trung. Ở thôn Lý Chánh, phường Quy Nhơn Đông (Gia Lai), bà Võ Thị Dư (71 tuổi) vẫn chưa quên khoảnh khắc chạy lũ trong đêm: “Lũ đến, tôi chỉ kịp chạy sang nhà con trai trú nhờ. Sáng về thì nhà chỉ còn là đống đổ nát. Mọi thứ mất hết rồi”.

Cách đó không xa, chị Nguyễn Thị Thật đứng hàng giờ trước nền nhà bị vùi lấp, đôi mắt ráo hoảnh đến lạ: “Căn nhà dành dụm bao năm mới dựng được, giờ tan hoang hết rồi”.

Những căn nhà tốc mái, sập đổ ở Đề Gi, Quy Nhơn Đông, Tuy Phước… chỉ là một phần trong hơn 50.200 nhà dân ở Gia Lai bị ảnh hưởng bởi bão. Đến đợt lũ sau đó, 19.200 ngôi nhà ngập sâu 1,5–3 m. Nhiều gia đình phải leo lên gác xép, lên mái để thoát nạn.

Ông Trần Văn Tiến kể lại khoảnh khắc mà ông nói là “đến giờ nghĩ lại vẫn rùng mình”: “Lũ ngập đến nóc nhà, tầm 2,5 m. Nước lên nhanh lắm, cả gia đình phải chạy hết lên gác. Nhờ lực lượng công an cứu hộ kịp thời, 7 người trong nhà tôi đều mặc áo phao và đưa được đến nơi an toàn”.

Sau khi nước rút, đồ đạc ngổn ngang, nhiều thứ không thể cứu. Nhưng ông Tiến vẫn nói bằng giọng nhẹ tênh nhưng xót lòng: “Còn giữ được mạng người là may mắn rồi. Nhưng nhà cửa mất hết rồi, không biết phải sống tiếp thế nào”.

“Chiến dịch Quang Trung”: Nỗ lực chưa từng có tiền lệ để người dân không vô gia cư sau lũ

Sau những ngày mưa lũ dồn dập, các tỉnh miền Trung báo cáo thiệt hại nặng nề: Gia Lai có hơn 50.200 căn nhà tốc mái, hư hỏng, đổ sập; hơn 19.200 căn nhà ngập sâu 1,5–3 m; Quảng Ngãi có hơn 100 nhà sập, hư hỏng nặng cùng hàng loạt công trình giao thông bị chia cắt; Đắk Lắk có 684 nhà bị đổ, sập, thiệt hại về tài sản trên địa bàn tỉnh ước tính khoảng 5.500 tỷ đồng; Lâm Đồng có 17 nhà hư hỏng hoàn toàn, hơn 500 ha hoa màu bị phá hủy, tổng thiệt hại hơn 430 tỷ đồng; Đà Nẵng ghi nhận 78 ngôi nhà sập, gần 100 ngôi nhà hư hỏng, nhiều khu vực đối mặt nguy cơ sạt lở cao.

Ngày 13/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã về tận vùng tâm bão Gia Lai, đi vào từng khu dân cư bị tàn phá, lắng nghe từng lời người dân kể về đêm chạy lũ.

Trước khối lượng thiệt hại khổng lồ, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương triển khai ngay biện pháp cấp bách: lo chỗ ở tạm cho người dân, cấp phát lương thực và nhu yếu phẩm, chuẩn bị quỹ đất tái định cư ở vị trí an toàn và đặc biệt là xây lại nhà cho tất cả hộ dân có nhà bị sập.

Thủ tướng nhấn mạnh: “Nhà cửa mất có thể dựng lại. Quan trọng nhất là giữ được mạng người. Còn người là còn của".

Ngày 30/11, mệnh lệnh từ Trung ương được cụ thể hóa bằng Công điện 234/CĐ-TTg, chính thức phát động “Chiến dịch Quang Trung” - một chiến dịch thần tốc, huy động lực lượng quân đội, công an, mặt trận và chính quyền địa phương cùng chung tay dựng lại nhà ở cho các gia đình bị thiệt hại do thiên tai.

Tại Gia Lai, UBND tỉnh đã lập kế hoạch với mục tiêu vô cùng khẩn trương: xây mới 674 ngôi nhà bị sập đổ hoàn toàn, sửa chữa toàn bộ nhà hư hỏng trước 31/12/2025, và bàn giao nhà mới trước 31/1/2026, để bà con kịp đón Tết trong ngôi nhà an toàn.

Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn yêu cầu: “Hỗ trợ phải đến đúng người, đúng nhà bị thiệt hại, không để thất thoát hay bỏ sót bất kỳ hộ dân nào”.

Cùng thời điểm, tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo các sở, ban, ngành và chính quyền các xã, phường khẩn trương rà soát, khảo sát và xây dựng phương án triển khai việc xây dựng, sửa chữa nhà ở cho các hộ dân có nhà bị sập, hư hỏng nặng do mưa lũ.

“Mục tiêu cao nhất là tất cả hộ dân mất nhà cửa đều có nơi ở mới ổn định, an toàn, có nhà khang trang để đón Tết Nguyên đán 2026 trong sự ấm áp", ông Đào Mỹ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk nhấn mạnh.

Và từ khoảnh khắc ấy, những khu dân cư còn ngổn ngang gạch đá bắt đầu có sự chuyển động mới: lực lượng quân đội tháo mái hư hỏng, khiêng từng tấm tôn; chiến sĩ công an dựng lại khung nhà, vận chuyển vật liệu; cán bộ xã, thôn gõ cửa từng nhà để rà soát thiệt hại.

Trên những nền nhà vừa được dọn sạch, tiếng máy trộn bê tông vang lên xen trong tiếng trẻ con chạy vòng quanh đống vật liệu. Giữa ngổn ngang ấy, người dân nói với nhau: “Có chiến dịch này, chắc Tết này nhà mình sẽ sáng đèn trở lại”.

“Chiến dịch Quang Trung” đã khởi động như thế: giữa bùn đất, giữa những câu chuyện mất mát, giữa những đôi mắt còn đỏ hoe vì chạy lũ. Khi mệnh lệnh thần tốc từ Trung ương được truyền xuống, bộ đội, công an lập tức vào trận, mở ra cuộc chạy đua 24/24 để dựng lại mái ấm cho hàng nghìn gia đình. Mời bạn đọc theo dõi thông tin tiếp theo trên Dân Việt Thần tốc chiến dịch Quang Trung (bài 2): Cuộc hành quân đặc biệt đang diễn ra khắp miền Trung

×