Lý Sơn không chỉ kiêu hùng tươi đẹp mà còn có Lý Sơn thật khác trong Tháng Ba! Một Lý Sơn trầm hùng, sâu lắng, bi tráng trong tiếng ốc u của Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa.
“Ốc u đã thổi lên rồi/ Để cha đi giữ biển trời Hoàng Sa”
Trong tiếng sóng gió thét gào giữa biển khơi mênh mông có một âm thanh trầm bổng, như hiệu lệnh dẫn đội hùng binh dong thuyền xác lập chủ quyền quần đảo Hoàng Sa thiêng liêng của Tổ quốc. Đó là câu chuyện hơn 3 thế kỷ trước mà những người con Lý Sơn hôm nay ai cũng thuộc như bài học thủa vỡ lòng, trở thành câu ca quen thuộc, nằm lòng. “Hoàng Sa mây nước bốn bề/ Tháng Ba khao lề thế lính Hoàng Sa”. Người dân Lý Sơn cùng con dân đất Việt luôn tự hào bởi trải qua mấy trăm năm nay vẫn có hàng vạn người con ưu tú của nơi này đã tiếp nối cha anh vượt sóng gió trùng dương để gìn giữ biển trời quê hương.
Và cứ đến tháng Ba âm lịch hằng năm, người Lý Sơn lại cùng nhau lắng lại nghe tiếng ốc u gọi sóng, gọi gió, gọi những người con của đảo đã nằm lại giữa biển khơi cùng về đây tụ hội. Tiếng ốc u khi trầm, khi bổng, khi du dương, khi rộn ràng giục giã, khi ngân lên... như cung bậc cảm xúc của lòng người. Và con ốc u ở Lý Sơn, chỉ người nơi này mới biết cách thổi để âm thanh không lẫn trong gió, trong sóng biển rì rầm của đại dương, trở thành niềm tự hào của Lý Sơn.
Người con của đảo dù đi xa hay ở gần vẫn hối hả nhắc nhau trở về quê hương để quần tụ trong ngày hội lớn này và để cùng hướng mắt ra khơi xa. Những người con của đảo Lý Sơn nói rằng tiếng sóng, tiếng âm của ốc u và những lá cờ tung bay phần phật trong gió là hồn những hùng binh Hoàng Sa từ thủa nào đang nương theo đó mà về.
Theo phong tục, trong lễ khai lính có đầy đủ ban thờ ngũ sự, vàng mã, linh vị cùng hương hoa và những chiếc thế với đầy đủ hình nhân, sổ thông hành cùng nhu yếu phẩm cần thiết cho một chuyến đi biển được bày ra trong sự trang nghiêm và xúc động. Lời văn tế trầm buồn, bi tráng hào hùng cùng tiếng mõ đanh cất lên đều đều. Hết văn tế, những chiếc thuyền xốp tượng trưng cho thuyền của lính Hoàng Sa năm xưa cùng lễ vật sẽ được thả xuống biển theo sóng chầm chậm vươn khơi trong tiếng ốc u ngân vang tiễn biệt.
Về Lý Sơn tháng Ba, ta không chỉ lắng lòng trong tiếng ốc u ngân lên từ đảo, mà còn được sống trong không khí hung tráng của ngày hội “Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa”. Người ta bảo những người phụ nữ Lý Sơn hình như đều có đôi mắt thoáng buồn, có lẽ bởi họ thường phải ngóng trông, chờ đợi người thân trở về sau những chuyến vươn khơi...
