Thiếu hướng dẫn “hậu giá FIT”, chủ đầu tư điện gió kêu cứu

Mới đây, 4 chủ đầu tư dự án điện gió có văn bản "cầu cứu" gửi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tháo gỡ khó khăn khi phải dừng hoạt động, doanh nghiệp đứng trước nguy cơ phá sản. Cụ thể, 4 chủ đầu tư bao gồm nhà máy điện gió Nhơn Hội, điện gió Nam Bình 1, điện gió Cầu Đất và điện gió Tân Tấn Nhật.

Được biết, 4 dự án điện gió nêu trên xây dựng, lắp đặt và có chứng nhận nghiệm thu hoàn thành công trình trước ngày 31/10/2021. Đồng thời, các dự án này đã có giấy phép hoạt động điện lực, đã hòa lưới trên hệ thống điện quốc gia và được ghi nhận trên dữ liệu điện tử của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Tuy nhiên, cho tới nay, 4 nhà máy chưa được công nhận ngày vận hành thương mại (COD). Nguyên nhân là do diễn biến dịch Covid-19 và thời tiết bất thường dẫn tới chưa hoàn thành bước thử nghiệm cuối cùng trong quy trình công nhận COD.

Do đó, từ ngày 1/11/2021 tới nay, các nhà máy đang phải dừng hoạt động, cơ sở hạ tầng, thiết bị xuống cấp. Đáng chú ý, trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, các đơn vị cho biết, từ tháng 11 đến nay vẫn chưa có hướng dẫn mới về cơ chế giá sau khi giá FIT hết hạn.

Tình trạng này khiến cho tất cả các nhà máy phải dừng hoạt động, hư hỏng thiết bị. Như vậy, hàng nghìn tỷ đồng ở các dự án "đắp chiếu", gây lãng phí và thiệt hại rất lớn cho nhà đầu tư.

Trước thực tế này, các doanh nghiệp điện gió kiến nghị "Thủ Tướng Chính phủ cứu xét cho phép các nhà máy công nhận hoàn thành trước 31/10/2021. Đồng thời, kiến nghị Bộ Công Thương xem xét sửa đổi các qui định riêng trong ngành điện, đối với quy trình COD như hiện hành. Bao gồm: Thử nghiệm khả năng phát/nhận công suất phản kháng; thử nghiệm kết nối AGC (điều chỉnh công suất của tổ máy phát; Thử nghiệm tin cậy.

Theo chủ các dự án điện gió, các quy định trên phụ thuộc rất nhiều vào các điều kiện khách quan như thời tiết mưa bão, tốc độ gió và yếu tố con người, chuyên gia... làm cho các qui định của pháp luật giảm tính minh bạch, tăng tính rủi ro cho nhà đầu tư...

"Các thử nghiệm này trước hết thuộc trách nhiệm của Chủ đầu tư và trách nhiệm của EVN với vai trò là bên mua điện, đồng thời là nhà vận hành hệ thống lưới điện, nó có thể hoàn thành trước hoặc sau khi công nhận hoàn thành nhà máy, hoàn thành quá trình đầu tư", các nhà đầu tư điện gió đồng loạt kiến nghị.