Tiết lộ góc khuất phía sau mỗi chuyến xe lèn đầy gỗ bóc từ rừng tự nhiên (Bài 4)

Lời tiết lộ "báo luật" để đi hàng

Trong hành trình lật tẩy những cánh rừng bị xẻ thịt ở Lạng Sơn, nhóm Phóng viên Báo điện tử Dân Việt được các chủ xưởng bóc gỗ đồng loạt chỉ mặt đặt tên một cái tên: Lánh - người phụ nữ đến từ Thái Nguyên. Người phụ nữ này được cho là thương lái đầu ra cho rất nhiều gỗ bóc từ các xưởng.

Người phụ nữ bí ẩn này được cho là đã “ôm” lượng ván gỗ bóc khổng lồ từ tỉnh Lạng Sơn và cả tỉnh Thái Nguyên, sau đó đưa đi khắp các nhà máy ván ép ở Hà Nội, Phú Thọ, Bắc Ninh… biến những thân cây từ rừng thành lợi nhuận bất chính.

Lần theo dấu vết, từ những chủ xưởng, kẻ phá rừng đến cánh tài xế chuyên chở gỗ, cuối cùng, các sợi dây liên lạc cũng dẫn chúng tôi đến với bà Lánh. Bà Lánh chỉ dẫn chúng tôi về tư gia tại xã Vô Tranh, tỉnh Thái Nguyên (xã Tức Tranh, huyện Phú Lương cũ), để trao đổi công việc.

Cuối tháng 6/2025, chúng tôi trong vai những “tay buôn ván bóc” mới vào nghề được bà Lánh “tận tình” chỉ bảo từng đường đi nước bước của hành trình đưa gỗ rừng đi tiêu thụ, phơi bày những mánh khóe tinh vi ít ai ngờ tới.

Trong ngôi nhà rộng thênh thang mở ra với nội thất gỗ vàng óng ả, và đặc biệt, trần nhà cũng được ốp gỗ, bà Lánh không giấu diếm: “Chị mua bán nhiều lắm, một tháng chị cung cấp gần chục nghìn khối cho các công ty”.

Để có được nguồn cung gỗ khổng lồ ấy, người phụ nữ này kể rằng phải có mạng lưới thu mua ván bóc khắp hai tỉnh Lạng Sơn và Thái Nguyên.

Tay buôn ván gỗ bóc tự tin với kinh nghiệm hai thập kỷ lăn lộn trong nghề: “Trên đấy (Lạng Sơn) ai cũng biết chị luôn, toàn chị bốc hết”. Bà kể vanh vách những mối hàng quen thuộc: “Vừa bốc nhà Thi, nhà Trung Huế này, nhà thằng Mút giáo viên, nhà Tuân thì gần nhất, ván đều, nó sạch sẽ. Ngày mai chị bốc 3 xe nhà nó đấy”.

Theo lời kể, cứ nửa tháng, bà lại thu mua “hàng ngắn” (dài 97cm), rồi nửa tháng sau lại chuyển sang “hàng dài” (1,27m). Dù là ván loại A, B hay C, bà đều gom hết.

Chính vì sự “không kén chọn” và việc thanh toán sòng phẳng ngay khi hàng lên xe, mà ở nhiều vùng thuộc Thái Nguyên, Lạng Sơn, hễ có gỗ là người ta lại gọi điện cho bà. Đơn giản vì, như bà Lánh tự tin khẳng định: “Nhà chị ổn định đầu ra”.

Bà Lánh không quên dặn dò chúng tôi: “Nguồn trên đấy đều phải báo hết … đấy. Hôm nọ nhà kia không báo ... phạt 50 triệu luôn, xin mãi không được”.

Theo luật sư, hành vi của người mua bán gỗ – biết rõ nguồn gốc là gỗ rừng tự nhiên, thuộc loại gỗ cấm khai thác nhưng vẫn cố tình thu mua, chế biến (bóc tách) và tiêu thụ – có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, cụ thể có thể bị xử lý theo Điều 232 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 về “Tội vi phạm các quy định về khai thác, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản”.

Khi chúng tôi ngỏ ý muốn mua gỗ từ Tuân – người được biết đến là có kho gỗ lớn ở tỉnh Lạng Sơn, bà Lánh liền bật cười, nói oang oang: “Thằng Tuân nó chỉ lo được chỗ của nó thôi! Hôm nọ cô còn trêu, về đến kia bị gọi, “đóng luật đi không nó đập lái xe” thế mà thằng Tuân nó bảo “chị về kia đừng nói là ván của em nhé”. Hỏi sao không được nói thì nó bảo chỉ bảo lãnh cho chị ở Bình Gia, Bắc Sơn thôi, về Thái Nguyên là em không có trách nhiệm đâu nhá”.

Theo lời người phụ nữ này tiết lộ, vì buôn bán số lượng lớn nên mỗi tháng bà phải “báo luật” từ 40 đến 50 triệu đồng.

Bà than thở: “Ôi khó đấy không phải đùa đâu, cái hàng này là bắt trắng luôn. Lạng Sơn mình báo rồi nhưng mà về dưới này này. Nhà cô báo bốn năm chục triệu/tháng. Cô thời điểm đóng đi theo ngày luôn có phải đùa đâu, sợ lắm, nó phạt một phát bốc đến bao giờ mới được”.

Thông tin bà Lánh nói, cần được cơ quan chức năng vào cuộc xác minh, làm rõ.

Biết hàng cấm, vẫn buôn bán!

Biết rõ mặt hàng buôn bán là gỗ khai thác từ rừng tự nhiên, thậm chí cả rừng phòng hộ, và việc vận chuyển ấy là hành vi vi phạm pháp luật, nhưng bà Lánh vẫn dấn thân, “đi là phải cẩn thận, không như keo vì nó không có giấy tờ gì”.

Chính vì thế, dù hoạt động trong thời gian dài, nhưng “chưa bao giờ có ai gọi đến chị, mình phải có cái kiểu mình làm, không nó phạt cho hàng trăm triệu đồng”.

Bà Lánh không hề ngần ngại chia sẻ thêm: “Báo luật rõ ràng rồi mà … vẫn bảo là chị ơi đi muộn muộn nhé đừng đi sớm vì chị bốc cao quá. Đấy rõ ràng báo luật rồi”.

Hoạt động chuyển hàng của bà Lánh thường phải di chuyển vào ban đêm vì bốc hàng ván bóc quá cao so với thùng xe. Bà dặn dò: “Ăn ít thôi, đi vụng trộm chị không đi được nguy hiểm lắm, bắt một xe ván chạy bao nhiêu mới đủ”.

Bà Lánh cũng khẳng định, chắc như đinh đóng cột: “Cái này là hàng cấm. Hàng cấm rõ ràng, ... mình không chạy được như cái hàng keo, bốc hàng xong là chị phải báo ngay, nguy hiểm lắm, không phải đùa đâu”.

Bà Lánh cũng thẳng thắn thừa nhận, số ván gỗ bóc mà bà buôn bán bấy lâu nay “toàn tạp thôi”. Có những thời điểm, bà bốc mấy chục chuyến xe tải ván bóc từ Lạng Sơn, đi qua Thái Nguyên rồi đổ về Sóc Sơn, Đông Anh của Hà Nội để tiêu thụ.

Số hàng ấy, bà khẳng định, “không có một cái giấy tờ gì luôn”. Bà nhấn mạnh sự nguy hiểm: “Bảng kê gỗ tạp thì làm gì có, nếu các em về đến Đồng Hỷ các em đỗ lại kiểm tra hàng thì em mất trắng cả xe luôn”.

Khi chúng tôi đề cập đến việc các chủ xưởng thường làm bảng kê gỗ keo để “hợp thức hóa” vận chuyển, bà Lánh gạt phắt: “Bảng kê keo thì thiếu gì, mình đang nói cái hàng tạp”.

Theo bà Lánh, nếu bị lực lượng chức năng phát hiện, kiểm tra xe hàng thì: “Đừng có nói mà cãi, cãi cái gì, mà có xin cũng chẳng được nếu bị bắt. Cái này là hàng cấm mà có giấy tờ gì đâu. Gỗ là gỗ phủ xanh đồi núi trọc, rừng là toàn rừng phòng hộ anh đi ăn cắp ra anh bóc như thế này…”

Bí quyết tồn tại và “ăn nên làm ra” suốt hàng chục năm, vận chuyển gỗ tạp rừng tự nhiên mỗi tháng, được bà Lánh gói gọn trong hai chữ: Uy tín.

Bà tiết lộ: “Làm ăn rất uy tín, chất lượng nên chưa bao giờ chị bị kiểm lâm … bắt phạt gì, vì đi đến đâu mình báo cẩn thận”. Và nếu chẳng may bị “sờ gáy”, bà này truyền kinh nghiệm: “Xin một câu cho nó xong, bao nhiêu để chuyển tiền, xin van mà đút vài ba chục triệu rồi đi”.

Từ những lời hé lộ của người phụ nữ về hoạt động mua bán, vận chuyển gỗ tạp rừng tự nhiên trái phép, một bức màn tối đã được vén lên. Ở đây, có dấu hiệu bảo kê, làm ngơ từ một số cá nhân có thẩm quyền hay không, cần được các cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ.
Trao đổi với Dân Việt sáng 6/10, ông Nguyễn Hữu Hưng, Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lạng Sơn gửi lời cám ơn đến Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt đã có những phản ánh kịp thời. Hiện cán bộ kiểm lâm đang phối hợp với các cơ quan có liên quan kiểm tra, xác minh, xử lý nghiêm vụ việc theo quy định.

Ông Hưng thông tin, việc phá rừng là có thật, tuy nhiên, trong những năm qua 2021 – 2025 số vụ việc giảm, đặc biệt số vụ việc về hủy hoại rừng. Riêng năm 2023, cơ quan chức năng đã khởi tố 27 vụ việc, xử lý nhiều vụ việc hành chính.

Ông Hưng cho biết, người dân tự ý khai thác chính rừng của mình. Hiện nay, có 3 loại rừng, trong đó có rừng sản xuất, rừng tự nhiên rất cần bảo vệ, riêng rừng đặc dụng giữ nguyên. Cơ quan kiểm lâm, công an cũng thường xuyên tuyên truyền, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi, vi phạm.

"Còn về chỗ kho ở xã Bình Gia, đây là kho chứa nhiều thứ, trong có cả ván bóc. Nhưng từ đầu năm 2025 đến nay không còn ván nhiều. Cơ bản các cơ sở chế biến hoạt động cầm chừng, không hoạt động được.

Chúng tôi sẽ xác minh điều tra xử lý đến nơi đến chốn, không riêng gì Hồng Phong, Hội Hoan mà tất cả các địa bàn khác ở tỉnh. Công an kinh tế cũng đang phối hợp với Hạt đi kiểm tra”, ông Hưng thông tin.

Về các chủ xưởng, chủ buôn gỗ, theo ông Hưng có thể do họ muốn bán được hàng nên nói là gỗ tự nhiên để bán được giá hơn. Còn kiểm lâm chỉ xử lý khi người dân khai thác tại rừng, hoặc vận chuyển về, chứ khi họ bóc ra rất khó xử lý.

Ông Hưng cho biết, xã Bình Gia sở hữu diện tích rừng trên 90.000 ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó 70.000 ha là rừng tự nhiên. Trong những năm qua, bà con nhân dân được cán bộ kiểm lâm tuyên truyền, ký cam kết bảo vệ rừng.

Tuy nhiên, trong quá trình canh tác, sản xuất, giao lưu xã hội, bà con bị kẻ xấu xúi dục khai thác, mua bán nên đã loại bỏ những cây gỗ rừng tự nhiên để lấy đất trồng rừng. Trước nhu cầu xã hội, kinh tế còn khó khăn nên một số bà con nghe mủi lòng và vô tình họ vi phạm.

Về giải pháp để người dân gắn bó với rừng, bảo vệ rừng, theo ông Hưng, tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Nghị quyết 30 về phát triển nông nghiệp bền vững giai đoạn 2010-2030, trong đó có rất nhiều chính sách hỗ trợ bà con nhân dân, như việc tuyên truyền nhân dân thực hiện trồng rừng gỗ lớn, thực hiện khai thác ít nhất trong vòng 12 năm trở đi.

“Về rừng tự nhiên, chúng tôi đang nghiên cứu để giúp bà con theo hướng trồng dược liệu dưới tán rừng, phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng dưới tán rừng. Cái này, chúng tôi sẽ có nghiên cứu, làm sao để phù hợp nhất cho bà con địa phương”, ông Hưng chia sẻ.

Trong những ở Lạng Sơn, nhóm Phóng viên Báo điện tử Dân Việt bắt gặp nhiều xe tải bốc ván gỗ bóc đi tiêu thụ. Từ hãng có tiếng “Vận tải Tân Duyên” cho đến lái xe tư nhân N.V.T. Chúng tôi đã liên hệ với tài xế N.V.T, điều khiển xe đầu kéo 98H – 034.38 kéo theo móc rào bốc đầy ván gỗ của xưởng ông Hoàng Văn Giáp.

Thực cho biết: “Mỗi chuyến xe chở được khoảng 100m3, phải mất 6 tiếng mới bốc đầy xe, sau đó di chuyển cả đêm từ xã Bình Gia đến địa điểm tiêu thụ tại tỉnh Phú Thọ, có chuyến đi Đông Anh (Hà Nội), người ta thuê chở đi đâu thì mình chở đến đó, mỗi mét khối ván gỗ từ Bình Gia đến Đông Anh giá 175.000 đồng”.

×