Tổng thống Philippines nói không bao giờ từ bỏ tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông

Ngày mai, Tòa Trọng tài sẽ đưa ra phán quyết về vụ kiện của Philippines đối với tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông. Ngày 5.7, tân Tổng thống Philippines tuyên bố: "Nếu phán quyết đó có lợi cho Manila, chúng ta nên thương lượng với Trung Quốc... Chúng ta không sẵn sàng cho chiến tranh".

Theo Nikkei Asian Review, ông Rodrigo Duterte xem trọng quan hệ liên minh truyền thống của Philippines với Mỹ và Nhật Bản, song ông đã tỏ ra dịu giọng hơn với Trung Quốc so với người tiền nhiệm của mình.

Tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.

Trong nhiều năm qua, Manila đã đi đầu trong việc lên án sự bành trướng trên biển của Bắc Kinh. Ngay cả các nước trung lập như Singapore và Indonesia hiện nay cũng chỉ trích Trung Quốc vì các hành động quân sự hóa liên tục trên vùng Biển Đông.

Phán quyết vào ngày mai sẽ là phán quyết quốc tế đầu tiên liên quan đến hành động bành trướng trên biển của Trung Quốc. Một vấn đề quan trọng nổi lên là tòa án sẽ ra phán quyết về tính hợp pháp của yêu sách "Đường chín đoạn" mà Trung Quốc vạch ra, với phạm vi bao trùm phần lớn Biển Đông. Bắc Kinh khẳng định nước này sẽ không tôn trọng phán quyết của Tòa.

Tân Tổng thống Duterte khẳng định Philippines sẽ không "chế nhạo hoặc huênh hoang" khi nhận được một phán quyết có lợi, và giới quan sát cho rằng điều này thể hiện một sự dè chừng của Chính quyền Manila đối với Bắc Kinh. Tuy nhiên, ông Duterte cũng nói rằng ông sẽ không bao giờ từ bỏ tuyên bố chủ quyền của nước này tại Biển Đông.

Tờ The Diplomat cũng bình luận, phải làm rõ các mối nguy hiểm thực sự không phải chỉ đối với Philippines mà còn với cả thế giới và khu vực. Tờ báo nhấn mạnh, điều quan trọng là phải xem cách tiếp cận của chính quyền Tổng thống Duterte đối với vấn đề Biển Đông và Trung Quốc sau khi có phán quyết.

Mặc dù Trung Quốc đã đạt được trong một số cách từ các hành động của họ trên Biển Đông, nhưng trong thực tế hành vi của Bắc Kinh cũng đã khiến cộng đồng quốc tế cảm thấy Trung Quốc đang bất chấp luật pháp và các quốc gia trong khu vực tăng cường quan hệ với các cường quốc để chống lại sự vi phạm của Trung Quốc.

Có một thực tế không thể phủ nhận, nếu không có vai trò của Manila trong những năm gần đây, có thể kể đến như việc nộp đơn kiện Trung Quốc, hoặc ký hiệp ước quốc phòng mới với Mỹ để cho Washington truy cập vào các cơ sở quân sự chiến lược ở Philippines - nỗ lực toàn cầu chống lại sự bành trướng của Trung Quốc sẽ không được mạnh mẽ như ngày nay.