Trump dọa cắt vĩnh viễn tài trợ cho WHO, tuyên bố tiền thuế của dân Mỹ phải phục vụ nước Mỹ

“Đây là bức thư gửi Tiến sĩ Tedros thuộc Tổ chức Y tế Thế giới. Nó là lời giải thích (cho việc tại sao Mỹ có thể cắt vĩnh viễn tài trợ cho WHO” - Trump đăng Twitter kèm hình ảnh lá thư. Đây được cho là thông điệp gửi thẳng tới vị Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Trong bức thư này, Trump đe dọa nếu WHO không cam kết những cải thiện đáng kể, thực tế trong vòng 30 ngày tiếp theo, ông này sẽ đóng băng vĩnh viễn các khoản tài trợ của Mỹ dành cho tổ chức này và xem xét rút Mỹ khỏi tư cách thành viên.

“Cách duy nhất để tiếp tục tài trợ cho WHO là Tổ chức này chứng minh được sự độc lập thực sự với Trung Quốc” - Trump cho biết. “Tôi không cho phép tiền thuế mà người Mỹ đóng tiếp tục được sử dụng để tài trợ cho một tổ chức không phục vụ lợi ích của Mỹ”. Trước đó, ông từng cáo buộc WHO bị chi phối bởi Trung Quốc.

Động thái được đưa ra trong thời điểm chính quyền Trump đối mặc với làn sóng chỉ trích mạnh mẽ về cách xử lý cuộc khủng hoảng khiến Mỹ trở thành ổ dịch lớn nhất thế giới. Cho đến nay, Mỹ xác nhận 1,5 triệu ca nhiễm và ít nhất 90.000 ca tử vong, theo dữ liệu của Đại học Johns Hopkins. 

Tháng trước, Trump đã tạm cắt nguồn tài trợ cho WHO khi chính quyền của ông lên án phản ứng của Tổ chức Y tế Thế giới với cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19. “Hôm nay, tôi đã chỉ đạo chính quyền tạm dừng cấp ngân sách tài trợ cho Tổ chức Y tế Thế giới WHO sau khi thực hiện một cuộc đánh giá làm rõ vai trò của WHO trong việc che đậy sự lây lan của virus corona, khiến các chính phủ thế giới mắc sai lầm nghiêm trọng khi đối phó với dịch bệnh” - ông Trump tuyên bố trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm 14/4.

Thời điểm đó, Tổng thống Trump nhấn mạnh mỗi năm WHO nhận từ 400-500 triệu USD ngân sách tài trợ của Mỹ, gấp hơn 10 lần các khoản tài trợ ước tính gần 40 triệu USD từ Trung Quốc. “Qua sự bùng phát đại dịch Covid-19, tôi quan ngại sâu sắc rằng liệu khoản tài trợ hào phóng của Mỹ có được sử dụng một cách hiệu quả hay không”. 

Trước động thái khi ấy của Trump, WHO lên tiếng phản đối và cho rằng thế giới vẫn đang trong giai đoạn dịch bệnh bùng phát nghiêm trọng, đây không phải là lúc cắt giảm nguồn tài trợ. 

Trong thông điệp mới nhất, Trump một lần nữa nhấn mạnh lại những sai lầm của WHO cũng như bản thân ông Tedros Adhanom Ghebreyesus trên cương vị giám đốc tổ chức này. Theo Trump, một trong những quyết định tai hại nhất của WHO là phản đối khuyến cáo hạn chế đi lại từ Trung Quốc mà Trump đã sớm áp đặt tại Mỹ thời điểm đầu dịch bệnh bùng phát hồi tháng 1, khiến các chính phủ phản ứng sai lệch với tình hình dịch bệnh.

Hiện chưa rõ Tổng thống Trump sẽ làm thế nào để cắt vĩnh viễn các khoản tài trợ với WHO, vì luật pháp Mỹ quy định Tổng thống không có thẩm quyền đơn phương hủy, đình chỉ hoặc chuyển hướng các khoản tài trợ mà Quốc hội đã được phê duyệt. Bất kỳ động thái nào như vậy cũng phải được Quốc hội thông qua.