Trump tuyên bố cắt đứt quan hệ với WHO, chuyển tài trợ cho tổ chức khác

“Trung Quốc có toàn quyền kiểm soát WO dù chỉ chi khoảng 40 triệu USD tài trợ mỗi năm, chưa bằng 1/10 số tiền 450 triệu USD mà Mỹ tài trợ”, ông Trump tuyên bố trong cuộc họp báo hôm 29/5 ở Nhà Trắng.

“Thế giới cần câu trả lời từ Trung Quốc (về nguồn gốc và sự bùng phát dịch Covid-19). Chúng ta cần có sự minh bạch ở đây. Tại sao Trung Quốc lại phong tỏa, hạn chế di chuyển người dân Vũ Hán đến các khu vực khác trên cả nước? Họ không được đi đến Bắc Kinh, không được đi đến đâu khác ở Trung Quốc nhưng họ lại được tự do di chuyển khắp thế giới, bao gồm cả Châu Âu và Mỹ”.

Ở đây, Trump đang nhắc lại chuyện WHO không khuyến cáo các quốc gia đóng cửa biên giới, hạn chế nhập cảnh công dân Trung Quốc khi đại dịch Covid-19 bắt đầu bùng phát, khiến dịch bệnh lan rộng ra hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ cho tới nay.

Đây không phải lần đầu tiên Tổng thống Trump chỉ trích WHO vì phản ứng sai lầm với đại dịch Covid-19, khiến Mỹ trở thành ổ dịch lớn nhất thế giới với hơn 100.000 ca tử vong. Ông Trump thậm chí tuyên bố WHO bị Trung Quốc thao túng. “May mắn thay, tôi đã không bị WHO thuyết phục và vẫn quyết định cấm nhập cảnh khách du lịch Trung Quốc ngay giai đoạn đầu dịch bệnh, qua đó cứu vãn vô số ca nhiễm tiềm năng ở Mỹ”.

Các quan chức Tổ chức Y tế Thế giới sau đó đã lên tiếng biện hộ cho phản ứng ban đầu trước dịch bệnh, cho rằng các nhà lãnh đạo trên toàn cầu đã có đủ thời gian để hành động trước khi dịch Covid-19 lan ra toàn cầu. Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết đã tuyên bố dịch Covid-19 là một trường hợp khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu vào ngày 30/1 khi mới chỉ có 82 ca nhiễm Covid-19 và 0 ca tử vong bên ngoài Trung Quốc.

WHO cũng lên tiếng bảo vệ Trung Quốc khi cho rằng phản ứng của nước này trước dịch Covid-19 đã được cải thiện hơn nhiều so với hồi dịch SARS.

Hồi đầu tháng, Trump đã đe dọa sẽ cắt tài trợ vĩnh viễn với WHO và rút Mỹ khỏi tư cách thành viên tổ chức này nếu không cam kết cải thiện đáng kể tình hình trong 30 ngày tiếp theo. Hôm 29/5, trong cuộc họp báo, Tổng thống Trump cho biết WHO đã thất bại trong việc cải tổ lại những vấn đề bức thiết. Như vậy, Mỹ từ nay sẽ chấm dứt mối quan hệ với Tổ chức Y tế Thế giới WHO và chuyển các khoản tài trợ đó sang những tổ chức y tế công cộng toàn cầu khác cần thiết hơn.

Hiện chưa rõ Trump sẽ làm thế nào để chấm dứt tài trợ cho WHO, vì khoản tài trợ này đa số được Quốc hội phê duyệt và Tổng thống không có thẩm quyền đơn phương cắt/ chuyển hướng các khoản tiền như vậy.

Theo ông Tarik Jasarevic, phát ngôn viên của WHO, trong hai năm gần nhất là 2018-2019, Mỹ tài trợ cho tổ chức này bình quân 446 triệu USD mỗi năm, chiếm khoảng 14,67% tổng ngân sách của tổ chức. Trong đó, khoản ngân sách cần thiết được đánh giá là 237 triệu USD và 656 triệu USD còn lại là đóng góp tự nguyện.

Nhiều quan chức WHO hiện đang tỏ ra quan ngại vì việc rút tài trợ của Mỹ sẽ ảnh hưởng nặng nề đến các chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng khẩn cấp mà cơ quan này tiến hành mỗi năm.