Trung Quốc áp quy định mới cho người livestream: Phải có chứng chỉ chuyên môn

Siết quản lý để kiểm soát nội dung và tin giả

Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc phối hợp với Bộ Văn hóa và Du lịch triển khai chính sách này nhằm ngăn chặn tin sai, phát ngôn thiếu cơ sở chuyên môn và nâng cao chất lượng nội dung trực tuyến. Theo quy định, các nền tảng như Weibo hay Douyin (phiên bản Trung Quốc của TikTok) phải xác minh chứng chỉ hành nghề trước khi cho phép người sáng tạo đăng tải hoặc phát sóng nội dung thuộc nhóm đặc thù.

Những cá nhân vi phạm có thể bị cảnh cáo, xử phạt hành chính hoặc khóa tài khoản. Giới quan sát cho rằng đây là động thái mạnh tay của Trung Quốc nhằm thiết lập trật tự trên không gian mạng sau nhiều vụ việc người nổi tiếng bị phát hiện phát ngôn sai lệch hoặc bán hàng kém chất lượng.

Livestream trở thành kênh kinh doanh quan trọng tại Trung Quốc trong vài năm gần đây, đặc biệt sau đại dịch Covid-19. Theo thống kê của cơ quan quản lý, đến cuối năm 2021, có hơn 1,2 triệu người thường xuyên phát sóng trực tiếp và hơn 10 tỷ sản phẩm được bán mỗi tháng chỉ riêng trên nền tảng Douyin.

Sự phát triển nhanh chóng này kéo theo nhiều rủi ro về chất lượng thông tin và đạo đức nghề nghiệp. Không ít người dùng bị lừa mua hàng giả, hàng kém chất lượng hoặc nghe theo lời khuyên sai lệch về y tế, tài chính. Việc yêu cầu chứng chỉ chuyên môn được xem là biện pháp kiểm soát và chuẩn hóa thị trường livestream đang bùng nổ.

Khi livestream biến thành “cỗ máy kiếm tiền”

Cùng với sự phát triển của thương mại điện tử, nhiều cá nhân tại Trung Quốc trở thành triệu phú nhờ các buổi phát sóng trực tiếp. Một trong những gương mặt nổi tiếng nhất là “ông hoàng son môi” Lý Giai Kỳ, người từng thu về hàng trăm triệu USD mỗi năm nhờ bán mỹ phẩm qua livestream. Tuy nhiên, anh từng bị tẩy chay và thiệt hại nặng nề sau những phát ngôn sai lệch.

Điên Tiểu Dương Ca – gương mặt nổi lên nhanh chóng trên Douyin – đạt thu nhập gần 451 triệu USD vào năm 2023, nhưng bị nghi bán thịt bò giả. Tháng 9 năm ngoái, Công ty Three Sheep Group do anh sáng lập bị phạt 9,8 triệu USD vì quảng cáo sai sự thật về nguồn gốc bánh Trung thu.

Một trường hợp khác là Xinba, người từng đạt doanh thu 436 triệu USD nhưng bị cấm hoạt động sau khi bán yến sào giả. Những vụ việc này khiến dư luận đặt câu hỏi về tính minh bạch và trách nhiệm của người làm nội dung khi ảnh hưởng đến hàng triệu người tiêu dùng.

Theo tờ SCMP, thu nhập hàng năm của các ngôi sao livestream hàng đầu Trung Quốc tương đương hoặc vượt một số ngôi sao Hollywood như George Clooney (500 triệu USD), Arnold Schwarzenegger (450 triệu USD) hay Brad Pitt (400 triệu USD). Con số này cho thấy mức độ sinh lợi khổng lồ từ ngành công nghiệp phát sóng trực tuyến, đồng thời lý giải lý do chính phủ muốn can thiệp mạnh mẽ hơn để kiểm soát.

Truyền thông Trung Quốc như QQ và Sina cho rằng quy định mới là bước đi tất yếu để đưa hoạt động sáng tạo nội dung trở lại quỹ đạo chuyên nghiệp. Các chuyên gia nhận định, khi người phát sóng buộc phải có chứng chỉ chuyên môn, khán giả sẽ được tiếp cận thông tin chính xác, đồng thời môi trường mạng trở nên an toàn hơn.

Chính phủ Trung Quốc cũng kỳ vọng chính sách này giúp loại bỏ tình trạng lan truyền tin giả, thổi phồng thông tin và quảng cáo sai lệch. Việc cấp phép chuyên môn không chỉ bảo vệ người dùng mà còn tạo điều kiện cho các nhà sáng tạo có năng lực thật sự phát triển.

Trong khi một bộ phận người dùng lo ngại quy định mới sẽ hạn chế tính sáng tạo, phần lớn ý kiến trên mạng xã hội Trung Quốc lại ủng hộ chính sách này. Họ cho rằng kiểm soát chặt chẽ là cần thiết sau khi livestream trở thành “vũ khí hai lưỡi” – vừa mang lại lợi ích kinh tế, vừa tạo ra không ít hệ lụy xã hội.

×