Tuyến đường sắt nào nằm ở tận cùng cực nam của thế giới?

Ở cực nam của Nam Mỹ, bên kia dãy Andes, có thành phố Ushuaia ở Argentina xinh đẹp và đầy màu sắc, được một số người coi là thành phố cực nam của thế giới. Ngay bên ngoài vùng ngoại ô của thành phố, có chạy một tuyến đường sắt hơi nước nhỏ, ban đầu được xây dựng để phục vụ thuộc địa Ushuaia. Ngày nay, Đường sắt Fuegian phía Nam đưa khách du lịch dọc theo Thung lũng Pico đẹp như tranh vẽ, qua hẻm núi Toro có rừng rậm và vào công viên quốc gia tuyệt đẹp.

Tuyến đường sắt nào nằm ở tận cùng cực nam của thế giới?

Isla Grande de Tierra del Fuego, hòn đảo nơi Ushuaia tọa lạc, là một trong những khu vực cuối cùng ở Châu Mỹ bị thuộc địa hóa. Nó được Ferdinand Magellan phát hiện lần đầu tiên vào năm 1520, và chính ông là người đã đặt tên cho quần đảo là "Tierra del Fuego", nghĩa là Vùng đất của Lửa. Khi người Châu Âu đến, họ gần như đã "quét sạch" dân bản địa bằng các bệnh như đậu mùa và sởi, những bệnh mà người bản xứ không có khả năng miễn dịch. Mãi đến nửa sau của thế kỷ 19, những người định cư và những người truyền giáo đầu tiên mới đến, và thành phố, như chúng ta biết ngày nay, bắt đầu hình thành.

Vào cuối thế kỷ 19, Isla Grande de Tierra del Fuego bị chính phủ Argentina biến thành thuộc địa hình sự để giam giữ những tên tội phạm nguy hiểm. Nhà tù được thiết kế theo phong cách panopticon với các cánh tỏa ra như nan hoa của bánh xe và tháp trung tâm để cai ngục quan sát tù nhân. Do bị cô lập nên việc trốn thoát khỏi hòn đảo gần như là không thể và theo năm tháng trôi qua bởi những tù nhân đã trở thành cư dân bất đắc dĩ của Isla Grande de Tierra del Fuego. Họ xây dựng thị trấn bằng gỗ từ khu rừng xung quanh nhà tù và đường sắt để phục vụ việc định cư cũng như vận chuyển vật liệu xây dựng.

Tuyến đường sắt những ngày đầu được xây dựng. (Ảnh: IT).

Đường sắt ban đầu được xây dựng bằng các đường ray bằng gỗ để bò kéo các toa xe. Năm 1909, các quan chức nhà tù đã nâng cấp đường sắt lên khổ hẹp với đường ray thép và đầu máy hơi nước. Đường ray chạy dọc bờ biển từ trại giam đến trại lâm nghiệp để tù nhân có thể mang củi về sưởi ấm và nấu ăn cũng như gỗ để xây dựng. Con tàu được biết đến với cái tên Tren de los Presos, hay "Chuyến tàu của các tù nhân".

Tuyến đường sắt dần dần được mở rộng sâu hơn vào rừng đến những vùng xa xôi hơn khi gỗ cạn kiệt. Nó đi theo thung lũng sông Pipo vào địa hình cao hơn. Việc xây dựng liên tục cho phép mở rộng nhà tù và thị trấn, với các tù nhân cung cấp nhiều dịch vụ và hàng hóa.

Nhà tù đóng cửa vào năm 1947 và vào năm 1950, một căn cứ hải quân được thành lập ở Ushuaia. Thành phố vẫn bị cắt đứt với phần còn lại của thế giới cho đến sau khi Chiến tranh Falkland kết thúc vào năm 1982 và việc tái lập nền dân chủ ở Argentina. Tuyến đường sắt bị lãng quên từ lâu đã được xây dựng lại với khổ 500 mm và hoạt động trở lại như một tuyến đường sắt du lịch. Nó được đổi tên thành Đường sắt Fuegian phía Nam hoặc Tren del Fin del Mundo (Chuyến tàu của Ngày tận thế). Đây là tuyến đường sắt hoạt động ở cực nam trên thế giới.

Tren del Fin del Mundo đưa hành khách đi qua cảnh quan tuyệt đẹp của công viên quốc gia Tierra del Fuego, qua những cánh đồng xanh mướt, qua khu rừng rậm rạp và qua những con sông. Hành khách có cơ hội đến thăm nhà tù cũ, hiện là nhà ga chính của đường sắt, sau đó đi dọc theo tuyến đường cũ do các tù nhân xây dựng ban đầu.