Cụ thể, thú mỏ vịt có tên khoa học là Ornithorhynchus Anatinus, loài động vật có vú đẻ trứng này được coi là đặc hữu của miền đông xứ Úc, bao giồm cả bang hải đảo Tasmania của nước này. Đến thượng đế cũng không thể hiểu nổi, vì sao thú mỏ vịt lại có thể hội tụ lắm điều kỳ quái đến thế trong một cơ thể thông thường của chúng.

Cái mỏ to đen bóng như mỏ con vịt, lông không thấm nước, bàn chân có màng để lượn vèo vèo dưới nước; nhưng “cô chú” ta thì lại là loài thú có vú. Thú có vú nhưng lại đẻ trứng. Bơi như con vịt với lông không thấm nước và mỏ “giống vịt hơn cả vịt” to đùng, nhưng chân của chúng thì lại giống chân rái cá, đuôi thì giống đuôi hải ly.

Thú mỏ vịt có thể cảm thụ được “điện” phát ra từ các con vật khác, để tìm đến, tấn công hay lẩn trốn. Mà vấn đề là các loài kia không hề phát ra cái gọi là điện theo cách hiểu thông thường, mà khi các búi cơ dưới lớp da của chúng (khoa học gọi là cơn co thắt cơ), khi vận động, kiểu như có ma sát và tạo ra một cái gì đó thuộc dạng điện. Cơ bản nhiều loài không cảm nhận được điều “vi diệu” trên. Thì thú mỏ vịt, với khả năng “cảm nhận con mồi bằng điện thụ quan”, lại “bắt sóng” được và vận dụng chúng trong kiếm ăn rất tài tình.

Thú mỏ vịt nhắm mắt, đóng tai và mũi lại khi lặn dưới nước, có lẽ vì thế khi đào mỏ xuống đáy sông hay vùng vẫy ở vùng thuỷ sinh nào đó, thì chúng cứ nhàn hạ “lắng lòng” cảm thụ dòng điện phát ra từ cơ thể các con mồi mà xốc tới… đánh chén.

Người ta từng làm thí nghiệm, bỏ một con tôm giả bằng nhựa xuống đáy nước, tích một ít điện vào cơ thể con tôm đồ chơi và ngồi quan sát. Thú mỏ vịt (dù nhắm mắt, đóng tai và mũi lại vẫn) nhanh chóng sán lại và đòi đánh chén con tôm máy do cảm thụ được nguồn điện kể trên.

Chưa hết, cựa sau của thú mỏ vịt đực có thể tiết ra chất độc khá mạnh, thường không làm chết người nhưng cũng đủ để nạn nhân tê liệt. Với các loài nhỏ hơn thì “dính chưởng” hẳn là đứ đừ đừ không còn gì bàn cãi rồi. Cụ thể, một tài liệu khoa học nói rõ: “Nọc độc của thú mỏ vịt đực có khả năng làm chết chó nhưng chỉ khiến con người ta đau đớn dữ dội và tạm thời “mất khả năng lao động” thôi”.

Túm lại, thì bạn yên tâm, bởi cái cựa này của thú mỏ vịt đực nó chỉ có mỗi vai trò chính là làm tăng lợi thế đe doạ và tấn công tình địch thôi. Mục đích chính là dành quyền giao phối trong mùa sinh sản. Thế nên, mùa yêu, cựa của chúng phát triển đẹp đẽ nhất, oai oách và tích tụ nhiều độc tố nhất. Bạn không liên quan đến khái niệm tình địch của chúng, thì không nhất thiết phải lo lắng quá nhiều đâu.

Vì sự lạ đó, mà mãi tận năm 1779, các nhà khoa học châu Âu, khi tiếp xúc với một xác thú mỏ vịt từ các thương thuyền khám phá và đô hộ Úc châu trở về, họ vẫn sững sờ. Rồi quả quyết: đây là tiêu bản của một loài động vật “đồ chơi” đã được người ở châu Á cắm nhiều bộ phận của các loài động vật khác nhau vào như một trò đùa hài hước, nhằm thu hút những kẻ hiếu kỳ. Nhằm bán lấy tiền. “Tiêu bản lạ” gồm “râu ông nọ cắm cằm bà kia” (theo cách nghĩ bấy giờ), với mỏ vịt, cơ thể con gì đó ở dưới nước rất lai căng, lắp thêm cả chân rái cá vào, rồi cắm thêm cái đuôi con hải ly.

Thậm chí, một nhà tự nhiên học có sẵn tính hoài nghi, đã dùng kéo rạch bộ da tiêu bản loài mà ngày nay chúng ta gọi là “thú mỏ vịt” ra để tìm vết khâu của “người chế tác vui tính” cho thứ đồ chơi này. Tất nhiên, không có một vết khâu nào cả. Con vật ở lục địa xa xôi châu Úc ấy đã được Mẹ Thiên nhiên giúp tiến hoá theo một cách chẳng giống nơi nào khác, vượt xa mọi hình dung của người đời.

Thôi thì, cứ gặp, thấy chúng bơi và phóng cái cựa có độc tố kia vài lần, là thấy “quen” ngay.

Trước sự độc đáo kể trên (và hơn thế nữa), người Úc đã đưa thú mỏ vịt vào diện bảo vệ đặc biệt. Lâu nay, chúng xuất hiện ở mặt sau đồng hai mươi xu của Úc, đồng thời là linh loài vật biểu tượng, rất ngộ nghĩnh và đáng yêu của New South Wales (tiểu bang đông dân nhất, nằm ở phía đông nam Úc). Trẻ em trên toàn thế giới thì quen thuộc với nhân vật thú mỏ vịt Perry trong xê-ri phim truyền hình nổi tiếng của Mỹ mang tên “Phineas and Ferb”.

Một số thổ dân từng có thói quen giết thú mỏ vịt lấy thịt, trên thế giới, nhiều người khoái cảm một cách đáng trách và (đến nay là) phi pháp khi sở hữu một chiếc áo lông thú mỏ vịt. Rất may, các trò ích kỷ và mông muội trên nay đã rất hạn chế, bị lên án và hầu như chấm dứt rồi.

Cũng vì hình dáng đan xen giữa nhiều loài động vật khác nhau, quá lạ trong mắt giới nghiên cứu sưu tầm, nên thú mỏ vịt còn bị suy giảm số lượng do… bị các nhà khoa học thi nhau lấy mẫu vật mang đi khắp các quốc gia để nghiên cứu - một tài liệu tiết lộ.

Tôi dành nhiều thời gian đi dọc các khu ướt át, thác đổ, suối treo để tìm loài thú mỏ vịt kỳ lạ, nhất là dọc đường cây dương sỉ cao năm mét, rêu phong trùm xoà với các tấm biển vẽ hình ảnh thú mỏ vịt rồi ghi rõ: trong khu vực này, bạn có thể gặp loài thú có vú đẻ trứng với mỏ vịt, chân rái cá và đuôi hải ly rồi cựa ở chân sau phát ra độc tố nguy hiểm.

Ngoài kangaroo, rồi Quỷ Tasmania, rình rập mãi, tìm kiếm mãi với hàng nghìn cây số phiêu du, tôi vừa trở về thì bạn tôi chụp được hình ảnh gấu túi koala, biểu tượng siêu đáng yêu của nước Úc ở trên ngọn cây bạch đàn trong rừng. Ở trạng thái hoàn toàn hoang dã.

Khác với loài chim to lớn và nguy hiểm nhất thế rồi, rồi loài thú dưới nước đẻ trứng và có cựa độc ở trên, với đôi tai gấu bông, cái miệng luôn “tươi cười” và đôi mắt nai ngơ ngác nhỏ bé, chuột Quokka ở miền Tây Úc được coi là loài động vật hạnh phúc nhất quả đất. Ít ai ngờ chúng thuộc vào nhóm loài thú có túi, hoạt động vào ban đêm. Lúc mặt trời lên, mắt nai của chàng nàng rất kém thị lực, nên chúng ít để ý đến thế sự. Nên trông càng ngơ ngác lãng mạn thêm!

Tính tình vui vẻ, thân thiện, loài chuột này thích đùa nghịch với con người. Chúng có thể vào các khu cắm trại, các gia đình để xin ăn, mà không làm hại ai, cũng không tin là ai nỡ hại mình. Không biết vì lý do gì, loài chuột này rất thích được chụp ảnh, hễ bạn giơ máy ảnh hay điện thoại lên là chúng tạo dáng ngay lập tức.

Thiên nhiên Úc, cuộc sống thú vị và gợi nhiều suy ngẫm nơi này, luôn khiến bạn tự nhủ, cần phải quay lại đây một lần nữa và cứ thế một lần sau nữa. Những 7,6 triệu kilomet vuông, những ngót chục nghìn hòn đảo, là cả một châu lục phát triển biệt lập với đa dạng sinh học siêu cấp cơ mà.

Không chỉ là vẻ đẹp và sự phong phú đất trời rừng biển ban tặng, không phải mọi thứ tự nhiên nó cứ lúc lỉu “đa dạng sinh học siêu cấp” rồi quyến rũ như thế mãi đâu. Thượng Đế vốn ban phát cho các xứ sở, các địa, các quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn trái đất này một sự công bằng hầu như tuyệt đối, chỗ này có hổ thì chỗ kia có sư tử, chỗ này độc quyền nhiều loài thú có túi thì chỗ kia có hàng vạn con tê giác, báo mai hoa, với nhiều triệu cá thể linh dương đầu bò và ngựa vằn sum vầy tiên cảnh.

Khó có thể biết chỗ nào hay hơn chỗ nào; mà chỉ cần biết: “trời không cho ai tất cả”, “ổng lấy đi của bạn cái này sẽ trả cho bạn thứ khác”. Vấn đề là những cái mồm phàm ăn và những hành vi trục lợi hoặc sự thiếu ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ các dạng sống khác một cách nhân văn nhất cần phải được quan tâm, kiểm soát như cần phải có. Nếu người Úc cũng ăn thịt hết gấu koala, làm áo lông thú mỏ vịt hay thả chó hoang dingo vào cho chúng xơi tái hết quỷ Tasmania… thì thử hỏi còn gì cho người Úc và phần còn lại của thế giới đến khám phá như bây giờ?

Nhiều loài chim thú quý hiếm đã được trân trọng in trên đồng tiền của Úc, rồi thành biểu tượng của một thành bang và cả quốc gia - lục địa này. Nhiều loài được bàn tay người Úc hiện đại nâng niu, cứu sống bên bờ vực tuyệt chủng.

Cũng như lịch sử non trẻ của nước Úc thời hiện đại, sau khi các thương thuyền của thực dân châu Âu cùng các nhà thám hiểm lừng danh đưa tới, họ đã xây dựng mọi thứ một cách bài bản, quản lý xã hội một cách nhân văn - hiện đại, đoàn kết cho một tương lại Thịnh vượng chung Úc.

Ngôi nhà của thuyền trưởng vĩ đại James Cook được bảo tồn nguyên trạng, từ cụm dây trường xuân leo bám, tới miếng gạch sứt mẻ - dẫu phải đóng gói, bứng từng cụm rễ nhỏ nhất, “khiêng” chúng xuyên lục địa.

×