Ưu đãi về giá và thời gian cho thuê đất đối với HTX thành lập mới

Sáng 10/11, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội tiến hành thảo luận về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Điều hành nội dung thảo luận về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về các nội dung này, có 124 ý kiến phát biểu tại 19 tổ, cơ bản các ý kiến đồng tình với sự cần thiết sửa đổi Luật Hợp tác xã để bổ sung, hoàn thiện các quy định về kinh tế tập thể, bảo vệ lợi ích chính đáng và nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống các thành viên của tổ chức kinh tế tập thể, góp phần thúc đẩy việc phát triển kinh tế tập thể, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.

Tiếp tục thể chế hóa chủ trương về đất đai, khuyến khích phát triển Hợp tác xã

Khẳng định sự cần thiết ban hành Luật, đại biểu Dương Tấn Quân, Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho rằng Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012 đã tác động tích cực đến tổ chức và hoạt động của các hợp tác xã.

Số lượng HTX không ngừng tăng lên, doanh thu và thu nhập của thành viên, người lao động trong HTX được cải thiện, giúp nâng cao đời sống kinh tế của các hộ thành viên.

Tuy nhiên, qua thực tiễn 10 năm thực hiện Luật cho thấy khu vực kinh tế tập thể phát triển chưa đa dạng về mô hình, quy mô còn nhỏ, nguồn lực hạn chế và công tác quản lý, hỗ trợ của Nhà nước đối với kinh tế tập thể còn nhiều bất cập. Do đó, việc Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật HTX là cần thiết và phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Góp ý về chính sách của Nhà nước về hỗ trợ phát triển mô hình kinh tế HTX, đại biểu Dương Tấn Quân nhấn mạnh vai trò quan trọng của chính sách đất đai đối với HTX.

Đại biểu đề nghị tiếp tục rà soát, luật hóa cụ thể chính sách đất đai, như là xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức kinh tế tập thể tích tụ đất đai cho sản xuất, kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp. 

Việc này nhằm hình thành chuỗi sản xuất, cung cấp dịch vụ chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông lâm ngư nghiệp quy mô lớn, bố trí quỹ đất cho các tổ chức kinh tế tập thể, ưu đãi hợp lý về giá và thời gian cho thuê đất đối với HTX chuyển đổi và thành lập mới chưa được hỗ trợ thuê đất để đảm bảo sử dụng đất đai có hiệu quả vào nội dung của Luật.

Cần chính sách hỗ trợ hợp tác xã hoạt động

Đóng góp ý kiến về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), đại biểu Khang Thị Mào, Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái đề nghị rà soát chính sách hỗ trợ hợp tác xã, trong đó có ứng dụng công nghệ thông tin trong canh tác, xúc tiến thương mại. Ngoài ra, cần tạo điều kiện về đất đai và các hình thức khác cho để hợp tác xã phát triển.

Theo đại biểu, trong thời gian qua các Bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân đã tích cực triển khai Luật Hợp tác xã năm 2012, các văn bản hướng dẫn, thi hành Luật và các quyết định của Chính phủ về Chương trình hỗ trợ phát triển hợp tác xã giai đoạn 2015-2020, giai đoạn 2021-2026; ban hành và tổ chức nhiều chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã.

Tuy nhiên, quá trình triển khai còn nhiều hạn chế, hiệu quả chưa cao. Đây cũng là một trong các nguyên nhân khiến nhiều hợp tác xã chưa xây dựng được phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, chưa chú trọng liên kết theo chuỗi giá trị đầu tư ứng dụng công nghệ cao, còn lúng túng trong tiêu thụ sản phẩm. 

Nhiều hợp tác xã sản xuất tự phát quy mô nhỏ, chưa gắn với nhu cầu của thị trường, thiếu nhân lực quản trị thiếu lao động được đào tạo nghề, thiếu vốn sản xuất kinh doanh.

Tỷ lệ hợp tác xã tiếp cận được chính sách hỗ trợ của Nhà nước còn ở mức thấp do nhiều địa phương khó khăn trong bố trí nguồn lực, điều kiện và thủ tục hỗ trợ khá phức tạp, chưa tạo thuận tiện cho hợp tác xã, tổ hợp tác. Một số chính sách hỗ trợ chưa hấp dẫn, chưa bao phủ vốn đến các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ.

Với những hạn chế trên, đại biểu Mào đề nghị Chính phủ, cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát các chính sách hỗ trợ quy định tại chương II, nhất là Điều 19 quy định về những nội dung chính sách, trong đó cần có các chính sách hỗ trợ với ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao năng lực quản trị, ứng dụng công nghệ cao trong canh tác và chế biến, ứng dụng kỹ thuật số để truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu, đa dạng hóa sản phẩm và kênh tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu, chính sách hỗ trợ xúc tiến thương mại, cơ chế thúc đẩy, khuyến khích liên kết chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị giữa các tổ chức kinh tế hợp tác và các doanh nghiệp.

Cùng quan điểm khi cần chính sách hỗ trợ hợp tác xã hoạt động, đại biểu Hà Sỹ Huân – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn cho rằng, nghiên cứu bổ sung chính sách hỗ trợ trước khi thành lập hợp tác xã.

Đại biểu Hà Sỹ Huân phản ánh từ thực tiễn công tác tại địa phương, qua ý kiến kiến nghị, đề nghị khi tiếp xúc các chủ thể hợp tác xã cho thấy những hạn chế của các hợp tác xã, đặc biệt là hợp tác xã mới thành lập, hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, như còn thiếu thông tin, lúng túng trong tiếp cận các thủ tục hành chính về lập và tổ chức hoạt động của hợp tác xã, nhất là các sáng lập viên là người dân tộc thiểu số hoặc sinh sống ở vùng nông thôn, miền núi, vùng cao. 

Đại đa số hợp tác xã ở các tỉnh miền núi, điều kiện kinh tế còn khó khăn như quy mô nhỏ, năng lực quản trị tài chính còn hạn chế, không có tài sản đảm bảo nên chưa tiếp cận được các chính sách tín dụng.

Do đó, đại biểu Hà Sỹ Huân đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu bổ sung chính sách về hỗ trợ thành lập mới, cụ thể là hỗ trợ sáng lập viên tổ chức kinh tế tập thể được cung cấp miễn phí thông tin, tập huấn về các quy định pháp luật về hợp tác xã trước khi thành lập; được hỗ trợ xây dựng điều lệ, hướng dẫn và thực hiện các thủ tục thành lập, đăng ký và tổ chức hoạt động của kinh tế tập thể.

Đồng thời, cần có chính sách đặc thù về vay vốn tín dụng để các hợp tác xã đã nêu ở trên có điều kiện tiếp cận được các nguồn vốn để hợp tác xã phát triển.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề nghị bổ sung quy định về việc Nhà nước tạo điều kiện hỗ trợ nguồn vốn lưu động cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các tổ chức hợp tác có tư cách pháp nhân; đề nghị nghiên cứu quy định rõ việc thành lập và tổ chức hoạt động của hệ thống Liên minh Hợp tác xã, nhằm làm rõ vai trò, vị trí pháp lý; cần tăng cường quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể ở địa phương, quy định rõ trách nhiệm của các cấp, ngành về quản lý, giám sát hoạt động của hợp tác xã thống nhất từ Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện.