Vì sao TQ chúc mừng ông Biden khi ông Trump chưa nhận thua cử?

Ông Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một cuộc gặp (ảnh: SCMP)

Hôm 13.11, Trung Quốc chính thức gửi lời chúc mừng chiến thắng bầu của của ông Biden, khá muộn màng nhưng vẫn sớm hơn dự định trước đó.

“Chúng tôi tôn trọng lựa chọn của người dân Mỹ. Chúng tôi xin gửi lời chúc mừng tới ông Biden và bà Harris”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc – Vương Văn Bân – phát biểu

Lời chúc mừng của Trung Quốc được cho là khá cẩn trọng. Phát ngôn viên Vương tránh sử dụng cụm từ “Tổng thống đắc cử” mà chỉ đơn giản gọi ông Biden là “ông”.

Trước đó, Bắc Kinh đã muốn đợi đến khi Mỹ có kết quả bầu cử chính thức mới chúc mừng ông Biden, tránh khiến ông Trump “khó chịu”.

Theo Lu Xiang – chuyên gia nghiên cứu Mỹ tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc – Bắc Kinh “không thể chờ thêm” khi biết tin ông Biden tiếp tục chiến thắng ở bang “chiến địa” Arizona, giành thêm 11 phiếu đại cử tri.

Bang Arizona từ lâu được xem là “thành trì” của đảng Cộng hòa.

“Bắc Kinh biết phía ông Trump chưa chịu nhượng bộ kết quả cử tổng thống nhưng bang Arizona đã xướng tên ông Biden. Điều này gần như chắc chắn 100% ông Biden là người thắng cử”, ông Lu nhận xét.

Theo ông Pang Zhongying, chuyên gia quan hệ quốc tế tại Đại học Hải dương Trung Quốc, thông điệp chúc mừng Bắc Kinh gửi tới ông Biden đã được “tính toán kỹ lưỡng”.

“Trung Quốc không muốn chờ lâu hơn nữa khi cả Nhật Bản và Hàn Quốc đã gửi lời chúc mừng và điện đàm trực tiếp với ông Biden. Chiến thắng ở bang Arizona đã quyết định kết quả bầu cử tổng thống Mỹ năm nay”, ông Pang nói.

Trung Quốc vẫn muốn thể hiện sự tôn trọng ông Trump sau khi gửi lời chúc mừng ông Biden, theo chuyên gia (ảnh: SCMP)

Trong hầu hết các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, nguyên thủ Trung Quốc thường gửi lời chúc mừng chỉ 1 ngày sau cuộc bỏ phiếu.

“Mặc dù thất cử nhưng ông Trump vẫn tiếp tục đưa ra các chính sách đối phó Trung Quốc. Bắc Kinh tỏ ra thận trọng nhưng cũng không mấy hài lòng về điều này”, ông Pang nhận xét.

Hôm 12.11, ông Trump ký sắc lệnh cấm các nhà đầu tư Mỹ rót tiền vào 31 công ty Trung Quốc có liên hệ tới quân đội.

“Trung Quốc một mặt thừa nhận chiến thắng rõ ràng của ông Biden song vẫn muốn thể hiện sự tôn trọng nhất định tới ông Trump”, Li Haidong, giáo sư tại Viện Quan hệ Quốc tế, nói.

“Lãnh đạo Trung Quốc có thể gửi lời chúc và điện đàm với ông Biden nếu ông Trump thừa nhận thất cử hoặc có kết quả chính thức về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ”, Lu Xian – chuyên gia nghiên cứu Mỹ tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc – nhận xét.