Việt Nam đặt mục tiêu GDP 2026 tăng 10%: Tín dụng, đầu tư công và “cú xoay” sang công nghệ cao

Vừa qua, Quốc hội thông qua Nghị quyết đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2026 từ 10% trở lên và GDP bình quân đầu người 5.400–5.500 USD. Chính phủ được yêu cầu ưu tiên ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và vận hành chính sách tài khóa – tiền tệ linh hoạt để hiện thực hóa mục tiêu đầy thách thức này.

Tín dụng và kỳ vọng tăng trưởng GDP hai con số: Không chỉ "dựa" vào ngân hàng

Với mục tiêu tăng trưởng GDP 8% năm 2025, Ngân hàng Nhà nước định hướng tăng trưởng tín dụng khoảng 16%. Theo đó, nếu tăng trưởng GDP kỳ vọng đạt 10%, tín dụng cần tăng đến 18-20%.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng, doanh nghiệp, người dân cần có tiền để đầu tư, phát triển. Thông thường, để có 1 điểm % tăng trưởng kinh tế, tín dụng phải tăng 2 điểm %.

TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia, cho rằng để có được nguồn vốn đầu tư này, cần có sự tham gia của hệ thống ngân hàng. Cụ thể, các ngân hàng thương mại sẽ đóng vai trò người mua trái phiếu Chính phủ khi cơ quan này phát hành trái phiếu để huy động vốn cho đầu tư. Khi các ngân hàng mua trái phiếu này, khoản tiền đó cũng được tính vào tăng trưởng tín dụng.

Với nguồn đầu tư lớn như vậy, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 18 - 20% sẽ không còn là thách thức, và việc làm thế nào để đặt được tăng trưởng tín dụng 18% - 20% khi đó không còn là vấn đề phải đặt ra.

Cùng bình luận với PV Dân Việt, ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng, hiện có rất ít dư địa để nới lỏng chính sách tiền tệ.

"Cho năm sau, chính sách tiền tệ nên duy trì mặt bằng hiện tại thay vì nới lỏng thêm do lãi suất đã giảm sâu, đồng thời áp lực lạm phát đang có dấu hiệu quay trở lại. Việc tiếp tục giảm lãi suất sâu hơn sẽ tạo ra rủi ro hệ lụy lớn về lạm phát và tỷ giá.

Khả năng cao là chính sách nới lỏng hiện nay chỉ có thể duy trì đến nửa đầu năm sau, dù việc FED giảm lãi suất trong năm 2026 có thể tạo điều kiện nhất định", ông Minh nói.

Bên cạnh đó, ông Minh dự báo, việc phân bổ dòng vốn tín dụng sẽ có xu hướng phân hóa và không áp dụng đồng loạt. Cụ thể, Chính phủ rõ ràng ưu tiên lĩnh vực sản xuất vì đây là động lực tăng trưởng chính. Do đó, trong năm 2026, Việt Nam sẽ duy trì lãi suất thấp cho sản xuất.

Ngược lại, lãi suất sẽ bắt buộc tăng lên đối với các lĩnh vực rủi ro cao hơn như bất động sản và chứng khoán, nhằm "né" rủi ro lạm phát và áp lực lãi suất. Dòng vốn dự báo sẽ tiếp tục chảy mạnh vào đầu tư công, do Chính phủ vẫn kích thích kinh tế bằng chính sách tài khóa.

"Cuộc chơi" đầu tư công xoay chuyển với các "đại dự án"

Theo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được báo cáo tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chính phủ xác định 2026 sẽ là năm đột phá trong xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, với hàng loạt dự án đường sắt, hàng không và cảng biển quy mô lớn được khởi công hoặc chuyển giai đoạn.

Các chuyên gia ước tính tỷ trọng đầu tư hạ tầng có thể tăng từ mức 6% trên GDP trong giai đoạn 2021-2025, lên mức 10% trong giai đoạn 2026-2030. Đây cũng là mức tương đồng với nhiều quốc gia phát triển đã có giai đoạn đẩy mạnh xây dựng hạ tầng trước đó.

Tính đến hết tháng 10, giải ngân vốn đầu tư công đạt 54,5% kế hoạch, cao hơn so với cùng kỳ.

Đề cập đến đầu tư công, ông Sacha Dray - Kinh tế trưởng Ngân hàng thế giới (World Bank) tại Việt Nam nêu, hiện đầu tư công có sự xoay chuyển cuộc chơi với các “đại dự án” trong ngành giao thông và năng lượng.

Ông Sacha Dray dẫn số liệu tính toán đa hiệu ứng của đầu tư công, khoảng 1% đầu tư công có thể tác động 1 - 2% GDP. Trong khi các dự án lớn bắt đầu triển khai năm 202, phần lớn ở giai đoạn bắt đầu và sẽ có tác động trong trung hạn, thường 3-5 năm mới có thể thấy được kết quả rõ rệt, hiện chưa đóng góp được nhiều.

Ông Sacha Dray cũng cho rằng, để đầu tư công đạt được những hiệu quả trong thực thi, Chính phủ cần có sự lựa chọn. “Lựa chọn ở đây là chọn dự án phù hợp với đầu tư công, có dự án dùng vốn của nhà nước, có dự án hợp với nguồn vốn tư nhân để đảm bảo hiệu quả”, đại diện WB đặt vấn đề.

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ mới đây, lãnh đạo Bộ tài chính cho biết năm 2025 ước tính huy động khoảng 1 triệu tỷ đồng từ thị trường trái phiếu doanh nghiệp và trái phiếu chính phủ. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn nhiều so với tiềm năng.

Bộ tài chính vẫn đang tiếp tục sửa luật, cụ thể hóa hơn các quy định liên quan đến phát hành trái phiếu, nhà đầu tư đầu tư vào trái phiếu và tăng cường kiểm tra, giám sát thị trường và đảm bảo chất lượng trái phiếu phát hành.

Cụ thể, quỹ đầu tư trái phiếu hạ tầng dự kiến là quỹ đóng, đầu tư tối thiểu 65% tổng giá trị tài sản ròng (NAV) vào các loại trái phiếu được phát hành để phát triển hạ tầng, công cụ nợ của Chính phủ, tiền gửi và chứng chỉ tiền gửi.

Trong khi đó, quỹ đầu tư công cụ thị trường tiền tệ dự kiến là quỹ mở, đầu tư tối thiểu 80% NAV vào tiền gửi, chứng chỉ tiền gửi, công cụ nợ của Chính phủ và các tài sản có thu nhập cố định khác có thời gian đáo hạn còn lại từ 12 tháng trở xuống (trừ công cụ nợ của Chính phủ).

Đất nước bước vào giai đoạn “vượt qua cung cứng”

Theo PGS.TS Vũ Sỹ Cường: "Với những người làm chính sách kinh tế, chúng tôi thường trao đổi về sự đánh đổi đó là nếu tăng trưởng kinh tế cao, sẽ đối diện với lạm phát lớn. Nếu đặt kỳ vọng và quyết tâm thực hiện mục tiêu tăng trưởng cao, chúng ta cần phải lường trước thách thức lạm phát và các thách thức khác có thể xảy ra để đưa ra được bài toán đối đáp với điều này", PGS.TS Vũ Sỹ Cường nêu ra vấn đề cần giải quyết.

PGS.TS Vũ Sỹ Cường cho biết, trong Dự thảo Văn kiện đã có một số nội dung đặt ra cách thức để đạt được mục tiêu tăng trưởng 2 con số. Ví dụ như, việc chuyển đổi số, làm mới các động lực cũ,... Tuy nhiên, vẫn có những nội dung trong dự thảo chưa đề cập nhiều, nhưng trên thực tế chúng ta vẫn phải làm, đó là phân bổ nguồn lực.

Chúng ta đặt ra mục tiêu tăng trưởng cao, vấn đề phân bổ nguồn lực tài chính, đất đai, con người trong bộ máy giữa Trung ương và địa phương như thế nào? Việc phân bổ này cần được minh bạch rõ ràng, phân cấp, phân quyền cho từng cấp. Cùng đó, chúng ta coi trọng vai trò của kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia.

Coi trọng khu vực kinh tế tư nhân được đối xử bình đẳng với tất cả các khu vực kinh tế khác, kể cả khu vực kinh tế nhà nước, từ vấn đề cạnh tranh đến thị trường, chính sách."Sự bình đẳng trong các khu vực kinh tế sẽ tạo ra một sự chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy kinh tế", ông Cường nói.

PGS.TS Vũ Sỹ Cường cho rằng, cần xây dựng chính sách hỗ trợ để hình thành một số tập đoàn kinh tế tư nhân mạnh, quy mô lớn, đầu đàn để dẫn dắt chuỗi giá trị trong nước và mở rộng, tham gia thị trường toàn cầu. Bên cạnh đó, phát triển khoa học công nghệ, điều này giúp cho thực thi các mục tiêu tốt hơn.

Khu vực kinh tế tư nhân phát triển năng động với số lượng doanh nghiệp ngày càng tăng, đóng góp khoảng 51% GDP, trên 30% thu ngân sách, sử dụng 82% lao động. Bước đầu hình thành một số tập đoàn kinh tế tư nhân có quy mô lớn, hoạt động đa ngành, có khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Đã thu hút được một số doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đầu tư cho nghiên cứu và triển khai khoa học công nghệ kết nối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Cơ chế, chính sách về kinh tế tư nhân có bước đổi mới mạnh mẽ, nhất là từ năm 2025, theo hướng phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia.

GS. Nguyễn Mại, chuyên gia kinh tế, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài thẳng thắn: Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2026 xác định rõ: Mô hình tăng trưởng mới phải được lấy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính.

Việc này cho thấy nước ta đang bước vào giai đoạn “vượt qua cung cứng” thay vì chỉ dựa vào đầu tư và xuất khẩu truyền thống nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và sức chống chịu của nền kinh tế.

Đồng thời, Nghị quyết cũng giao nhiệm vụ tăng cường ngân sách cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo: Trong 15 chỉ tiêu chủ yếu có nội dung rõ ràng về mục tiêu đầu tư cho KHCN và chuyển đổi số.

Đây là tín hiệu mạnh mẽ: Nhà nước đặt quyền tự chủ chiến lược, phát triển công nghệ lõi và chuỗi giá trị cao trong trung‐dài hạn vào trung tâm chính sách công. Từ đó, gián tiếp tạo điều kiện để doanh nghiệp nâng cấp công nghệ, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và khai thác không gian phát triển mới một cách hiệu quả.

×