Việt Nam và Thái Lan đều gặp khó khi xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc

Xuất khẩu trái cây của Việt Nam và Thái Lan sang Trung Quốc đang gặp nhiều trở ngại

Dẫn nguồn producereport. com, theo Hiệp hội các nhà kinh doanh và xuất khẩu trái cây tươi Thái Lan, xuất khẩu trái cây của Thái Lan đang gặp nhiều trở ngại do những khó khăn liên quan đến vận chuyển hàng hóa sang Trung Quốc. 

Cuối tháng 4 đến tháng 5 thường là thời kỳ cao điểm cho sản xuất và xuất khẩu trái cây Thái Lan, đặc biệt là sầu riêng và măng cụt. Tuy nhiên, do lực lượng chức năng của Trung Quốc tại các cửa khẩu kiểm soát chặt chẽ hàng nhập khẩu để phòng chống dịch, tiến độ thông quan bị chậm trễ. 

Gần đây, mỗi ngày chỉ có 20–30 container trái cây Thái Lan được thông quan qua hải quan Trung Quốc, trái ngược với mức trung bình 400– 500 container trước đây. Tình trạng này dự kiến sẽ tiếp tục ít nhất là đến tháng 6/2022. 

Để giảm chi phí, 90% trái cây xuất khẩu của Thái Lan được vận chuyển qua đường bộ, chỉ 7-8% gửi bằng đường biển và 1–2% bằng đường hàng không. Những khó khăn hiện nay đối với việc xuất khẩu trái cây sang Trung Quốc được dự báo sẽ khiến giá giảm từ tháng 5/2022. Trong đó, giá sầu riêng xuất khẩu dự kiến sẽ giảm từ 120 baht/kg (tương đương 3,49 USD/kg) xuống còn 100 baht (tương đương 2,91 USD)/kg. 

Hiện tại, vấn đề cấp bách nhất đối với ngành trái cây của Thái Lan là tình trạng nhiều xe tải bị mắc kẹt tại các cửa khẩu biên giới, ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu trái cây trong năm 2022. Doanh thu xuất khẩu trái cây của Thái Lan dự kiến sẽ giảm tới 50%, từ mức 200 tỷ baht (tương đương 5,8 tỷ USD) vào năm 2021. 

Theo thống kê trước đó của Bộ Thương mại Thái Lan, tổng sản lượng trái cây ước tính đạt 5,42 triệu tấn trong năm 2022, tăng 13% so với năm 2021. Trong đó, sầu riêng và măng cụt dự kiến đạt tương ứng 1,48 triệu tấn và 390 nghìn tấn, tăng 22% và 43% so với năm 2021. Ngoài ra, sản lượng của nhiều loại trái cây khác như nhãn, chôm chôm, vải và xoài cũng sẽ tăng.

Trong khi đó, tình hình xuất khẩu rau quả của Việt Nam cũng không khả quan hơn. Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, trị giá xuất khẩu hàng rau quả trong tháng 4/2022 đạt 327 triệu USD, giảm 19,1% so với tháng 4/2021. Trong 4 tháng đầu năm 2022, trị giá xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam đạt 1,17 tỷ USD, giảm 14,3% so với cùng kỳ năm 2021.

Xuất khẩu hàng rau quả giảm liên tiếp trong 4 tháng đầu năm 2022, trong đó trị giá xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc đạt 625,8 triệu USD, giảm tới 27,7%, chiếm 53,3% tổng trị giá xuất khẩu hàng rau quả, giảm 9,9 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2021. 

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu chủ lực đối với hàng rau quả của Việt Nam trong nhiều năm qua, tuy nhiên các doanh nghiệp xuất khẩu luôn phải đối mặt với tình trạng không ổn định theo tình trạng đóng và mở tại các cửa khẩu với Trung Quốc. Chính vì vậy, việc tăng dần xuất khẩu bằng hình thức chính ngạch và giảm xuất khẩu tiểu ngạch là rất cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Bên cạnh đó, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để tránh phụ thuộc vào thị trường này cũng sẽ góp phần thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu rau quả tăng trưởng trong thời gian tới. 

Đáng chú ý, trong 4 tháng đầu năm 2022, trị giá xuất khẩu hàng rau quả sang các thị trường như Hoa Kỳ, Úc, Hàn Quốc, Hà Lan, Đài Loan, Hồng Kông và Nhật Bản đã tăng trưởng tốt so với cùng kỳ năm 2021.