Vĩnh Phúc: Tăng tốc xây dựng nông thôn mới nâng cao

100% xã về đích nông thôn mới

Sau hơn 10 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, Vĩnh Phúc đã gặt hái được nhiều thành công, được T.Ư đánh giá cao, là tiền đề để các địa phương bắt tay xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Vĩnh Phúc đặt mục tiêu đến năm 2025, toàn tỉnh có ít nhất 50% số xã đạt chuẩn xã NTM nâng cao, 30% số thôn được công nhận thôn dân cư NTM kiểu mẫu.

Để đạt được mục tiêu này, từ đầu năm 2020, tỉnh tập trung chỉ đạo duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí ở các xã đã đạt chuẩn NTM; đồng thời, chọn 2 xã: Tam Phúc (Vĩnh Tường), Liên Châu (Yên Lạc) làm điểm xây dựng chuẩn xã NTM nâng cao. 

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ tỉnh, huyện đến xã với tinh thần đoàn kết, sự đồng thuận cao của nhân dân, đến nay, cả 2 địa phương này đều đã hoàn thành các tiêu chí.

Qua thẩm định, Liên Châu đủ điều kiện để được công nhận đạt chuẩn xã NTM nâng cao; huyện Vĩnh Tường cũng đã bỏ phiếu nhất trí và đang hoàn thiện thủ tục, hồ sơ đề nghị tỉnh xét, công nhận Tam Phúc đạt chuẩn xã NTM nâng cao trong năm 2020.

Đối với các xã điểm là thế, nhưng đối với các địa phương còn lại, việc xây dựng NTM nâng cao gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc; thậm chí, một số xã được huyện chọn làm điểm hoàn thành chương trình trong năm 2020 phải xin "lùi" lịch, phấn đấu đạt chuẩn trong năm 2021.

Trước đó, năm 2019 xã Vũ Di là 1 trong 3 địa phương được huyện Vĩnh Tường chọn làm điểm xây dựng xã NTM nâng cao. 

Sau khi kiện toàn Ban chỉ đạo, Ban phát triển thôn, ban hành kế hoạch triển khai và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đồng chí phụ trách các tiêu chí, các thành viên trong Tiểu ban xây dựng NTM của thôn Vũ Di thực hiện các bước xây dựng đạt chuẩn thôn dân cư NTM kiểu mẫu. Hàng tháng, Đảng ủy, UBND xã đánh giá kết quả thực hiện các tiêu chí và đề ra kế hoạch thực hiện trong tháng tới tại hội nghị Đảng ủy mở rộng.

Tuy nhiên, đến tháng 10/2020, sau khi rà soát các tiêu chí, Đảng ủy, UBND xã nhận thấy việc hoàn thành đạt chuẩn xã NTM nâng cao, thôn Vũ Di đạt chuẩn thôn dân cư NTM kiểu mẫu hết sức khó khăn nên đã tiếp tục đăng ký với UBND huyện, Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện đăng ký cho xã về đích vào năm 2021.

Cần "gỡ" các tiêu chí gặp khó

Cụ thể, hiện nay, trên địa bàn xã Vũ Di còn 1,5km đường chưa được cứng hóa bằng bê tông và 2km chưa trải thảm nhựa; tỷ lệ (km) đường xã, đường thôn, đường ngõ xóm được trồng cây bóng mát, cây xanh, hoa hoặc được trang trí pano, áp phích rất thấp.

Bên cạnh đó, tiêu chí Trường học, trên địa bàn xã chưa có trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ II; xã đang triển khai dự án đầu tư cho trường mầm non để sớm đạt chuẩn vào cuối năm 2021.

Về công tác bảo vệ môi trường, người dân trong xã chưa có thói quen phân loại rác thải; trên địa bàn chưa có hệ thống cung cấp nước sạch nên chưa đủ điều kiện đạt chuẩn về tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch. Một trong những khó khăn, vướng mắc chung trong quá trình triển khai Chương trình xây dựng NTM nâng cao ở địa phương là đội ngũ cán bộ từ xã đến thôn có nhiều thay đổi qua các kỳ đại hội, luân chuyển và nghỉ hưu.

Hiện, một số chỉ tiêu trong một vài tiêu chí yêu cầu cao so với tình hình thực tế tại địa phương như: Tỷ lệ (km) đường xã, đường thôn, đường ngõ xóm được trồng cây bóng mát, cây xanh, hoa hoặc hàng rào được phủ xanh hay trang trí pano, áp phích phù hợp đạt trên 70% đối với xã NTM nâng cao và trên 80% đối với thôn dân cư kiểu mẫu...

Chỉ tiêu này khó thực hiện vì đường trong khu dân cư được hình thành từ trước, chưa có quy hoạch chi tiết nên rất hẹp, nhiều đoạn không có lề đường và đã được cứng hóa nên không thể trồng cây xanh hai bên đường. Đặc biệt, nhu cầu đầu tư vào cơ sở hạ tầng để hoàn thành các tiêu chí là rất lớn mà nguồn lực của xã có hạn. 

Trong quá trình triển khai, một số xã chưa tập trung lãnh đạo, chỉ đạo theo kế hoạch. Một số thôn người dân chưa vào cuộc, chưa phát huy vai trò chủ thể của trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, tiến độ triển khai các công trình chậm.

Ngoài những nguyên nhân trên, đến nay tỉnh vẫn chưa có cơ chế chính sách hỗ trợ đối với các xã thực hiện NTM nâng cao, thôn dân cư NTM kiểu mẫu, trong khi khả năng đóng góp của nhân dân còn hạn chế. Cùng với đó là tình hình dịch bệnh trên đàn vật nuôi như: Tả lợn châu Phi, cúm gia cầm, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến đầu tư phát triển sản xuất, thu nhập của người dân.