Vụ trụ sở Bộ Ngoại giao: Chọn phương án B vì “giá phù hợp”, nhưng thực tế dự toán tăng gấp 4 lần, lên 6.988 tỷ đồng

Bỏ phương án kiến trúc giải A, hạ điểm trái quy chế để chọn phương án đạt giải B

Như Dân Việt đã thông tin, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra về dự án xây dựng trụ sở làm việc mới của Bộ Ngoại giao trên đường Lê Quang Đạo, Hà Nội.

Bộ Ngoại giao là chủ đầu tư và trực tiếp quản lý dự án, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao (Ban QLDA) là đại diện chủ đầu tư.

Dự án có tổng mức đầu tư ban đầu là 3.484 tỷ đồng. Tháng 7/2012, Bộ Ngoại giao trình tổng mức đầu tư điều chỉnh của dự án lên 6.900 tỷ đồng. Một năm sau, Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định, xác định tổng mức đầu tư điều chỉnh dự án là 6.900 tỷ đồng và trình Thủ tướng.

Kết luận nêu, việc lập và thẩm định tổng mức đầu tư điều chỉnh lên 6.988 tỷ đồng bị xác định có nhiều nội dung thiếu căn cứ.

Đặc biệt, giá trị khối lượng phát sinh do “tính chất đặc thù của công trình” lên tới 1.584 tỷ đồng, nhưng Ban Quản lý dự án chưa có tài liệu chứng minh và không giải trình được “tính chất đặc thù” này.

Chưa hết, việc lập tổng mức đầu tư ban đầu mà Bộ Ngoại giao trình lên là 3.484 tỷ đồng bị cơ quan thanh tra cho rằng thấp hơn nhiều so với giá trị điều chỉnh năm 2013, có dấu hiệu cố ý lập tổng mức đầu tư ở mức thấp để được phê duyệt dự án.

Việc điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư dự án có nhiều nội dung không có căn cứ, tiềm ẩn nguy cơ gây thiệt hại ngân sách Nhà nước.

Đáng chú ý, kết luận thanh tra nêu, tháng 12/2007, để thực hiện dự án, Bộ Ngoại giao tổ chức thi tuyển quốc tế để lựa chọn phương án kiến trúc xây dựng trụ sở. Theo quy chế, các phương án trên 70 điểm sẽ bỏ phiếu để xếp loại giải A, B và Khuyến khích.

Trong quá trình chấm điểm, Hội đồng tuyển chọn phương án kiến trúc đã chấm được 3 phương án đạt từ 70 trở lên theo quy chế để đưa vào vòng bỏ phiếu xếp loại giải thưởng.

Trong đó, Công ty GMP International AmbH-Inros Lacker của Đức có điểm xếp hạng cao nhất là 78,2 điểm nhưng Hội đồng tuyển chọn không thực hiện theo quy chế là bỏ phiếu chọn 1 trong 3 phương án từ 70 điểm trở lên.

Thay vào đó, Hội đồng tuyển chọn lại hạ mức điểm tối thiểu (từ 70 điểm xuống 60 điểm) để đưa thêm các phương án đã bị loại tại bước đánh giá chi tiết vào bỏ phiếu xếp loại giải thưởng. Trong đó, Công ty Heerim của Hàn Quốc chỉ đạt 68,3 điểm và được giải B.

Sau đó, Ban tổ chức cuộc thi đã trình lãnh đạo Bộ Ngoại giao phê duyệt phương án đạt giải B do hạ điểm trái quy chế làm việc của Hội đồng tuyển chọn và cho phép tiếp tục hoàn thiện để làm phương án lập dự án đầu tư, thiết kế xây dựng.

Theo kết luận, sau khi triển làm toàn bộ các phương án và lấy ý kiến góp ý của cán bộ, công chức Bộ Ngoại giao, tại cuộc họp ngày 7/7/2008, Ban Cán sự đảng Bộ Ngoại giao đã chọn phương án đạt giải B - phương án của Công ty Heerim với lý do “đạt giải cao, cán bộ đồng thuận cao, giá thành phù hợp”.

Trên cơ sở Tờ trình số 56 ngày 22/7/2008 của Ban QLDA (theo ủy quyền của Ban Tổ chức cuộc thi) trình Lãnh đạo Bộ Ngoại giao phê duyệt phương án của Công ty Heerim để lập dự án (khái toán tổng mức đầu tư của phương án này là 1.720 tỷ đồng), Ban Tổ chức cuộc thi đã có Công văn số 107 ngày 4/8/2008 thông báo đến Công ty GMP International AmbH - Inros Lacker của Đức về việc không lựa chọn phương án đạt giải A của công ty.

Lý do được đưa ra là "đa số cán bộ của Bộ Ngoại giao đề nghị chọn phương án giải B của Công ty Heerim và tổng mức đầu tư của phương án đạt giải A là khoản chi ngân sách quá lớn cho công sở một Bộ" (khái toán tổng mức đầu tư của phương án đạt giải A là 181,874 triệu Euro, tương đương khoảng 4.490 tỷ đồng).

Chọn phương án B vì giá cả phù hợp: Thực tế, tổng dự toán từ 1.720 tỷ tăng vọt lên 6.988 tỷ đồng

Trước đó, Bộ Xây dựng từng góp ý với Ban Quản lý dự án (Bộ Ngoại giao) về quy chế thi tuyển phương án kiến trúc, đề nghị chủ đầu tư nên quy định tổng mức đầu tư công trình trong một khoảng cho phép, nhằm tránh tình trạng chênh lệch quá lớn về chi phí xây dựng giữa các phương án dự thi.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao không tiếp thu ý kiến này, mà vẫn đưa ra yêu cầu “hồ sơ dự thi phải có khái toán tổng mức đầu tư xây dựng công trình”. Do quy chế không hướng dẫn cụ thể về cơ sở tính toán tổng mức đầu tư ở giai đoạn thiết kế kiến trúc, nên các đơn vị dự thi chủ yếu lập khái toán dựa trên kinh nghiệm.

Kết luận thanh tra nêu rõ, phương án đạt giải A có khái toán tổng mức đầu tư khoảng 4.490 tỷ đồng, diện tích 170.000m², tương đương 26,41 triệu đồng/m²; trong khi phương án đạt giải B của Công ty Heerim có khái toán 1.720 tỷ đồng, diện tích 126.500m², tương đương 13,65 triệu đồng/m².

Tuy nhiên, trên thực tế, sau khi lập dự án, tổng mức đầu tư của Công ty Heerim đã lên tới 3.504 tỷ đồng, tương đương 27,70 triệu đồng/m², cao hơn phương án đạt giải A khoảng 1,29 triệu đồng/m².

Đáng chú ý, tổng hợp dự toán giai đoạn thiết kế kỹ thuật tăng lên 4.092 tỷ đồng (32,48 triệu đồng/m²), còn giai đoạn thiết kế bản vẽ thi công tăng vọt lên 6.988 tỷ đồng (55,46 triệu đồng/m²), tức gấp hơn 2 lần so với tổng mức đầu tư do chính Công ty Heerim lập, gấp 4 lần so với phương án Heerim đề xuất khi dự thi và hơn 2 lần so với phương án đạt giải A.

Theo kết luận, Hội đồng tuyển chọn đã thay đổi mức điểm tối thiểu để đưa thêm một phương án bị loại ở vòng đánh giá chi tiết vào danh sách bỏ phiếu xếp hạng, vi phạm Điều 4 Quy chế làm việc của Hội đồng ngày 23/5/2008.

Ban Tổ chức cuộc thi sau đó trình lãnh đạo Bộ phê duyệt phương án đạt giải B bằng cách hạ điểm trái quy chế, trái với chức năng, nhiệm vụ được giao, vi phạm Điều 2 Quyết định số 3030/2007/QĐ-BNG ngày 6/12/2007.

Ngoài ra, lãnh đạo Bộ Ngoại giao còn căn cứ vào tiêu chí không có trong quy định (như khái toán tổng mức đầu tư của các phương án dự thi và ý kiến của cán bộ, công chức) để lựa chọn phương án đạt giải B thay vì phương án đạt giải A, trái với tiêu chí “giá thành phù hợp” đã được đặt ra.

Kết luận xác định, trách nhiệm để xảy ra các sai phạm trên thuộc về tập thể lãnh đạo Bộ Ngoại giao, Ban QLDA, Hội đồng tuyển chọn, Ban Tổ chức cuộc thi và các đơn vị, cá nhân liên quan.

Thanh tra Chính phủ nhận định, đây là một trong những nội dung có dấu hiệu “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 222 Bộ luật Hình sự năm 2015. Cơ quan này đã chuyển hồ sơ, tài liệu sang Bộ Công an để xem xét, xử lý theo thẩm quyền.

×