Xuất khẩu cá tra vượt thách thức thương mại, Nam Việt, Vĩnh Hoàn và IDI đua nhau lập đỉnh lợi nhuận

Cá tra thu về 1,4 tỷ sau 8 tháng, nhiều thị trường trọng điểm tiếp tục đón tin tích cực

Về cơ cấu sản phẩm, phile cá tra đông lạnh vẫn là sản phẩm cá tra chủ lực XK của Việt Nam. Giá trị XK sản phẩm này trong 8 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 1,1 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, XK các sản phẩm cá tra khô, và đông lạnh khác (thuộc mã HS03, trừ mã HS0304) đạt 246 triệu USD, tăng 2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý, sản phẩm chế biến sâu (mã HS16) – dù chiếm tỷ trọng nhỏ – cũng ghi nhận mức tăng vượt trội trong tháng, thể hiện sự thích ứng của DN với yêu cầu thị trường về tiện dụng và đa dạng hoá. Tính đến hết tháng 8/2025, XK cá tra GTGT đạt 36 triệu USD, tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tháng 8 vừa qua mang lại một số chuyển động quan trọng. Một số thị trường NK cá tra có sự suy giảm nhẹ, đặc biệt là Trung Quốc & Hồng Kông, giảm 4%, giá trị đạt 55 triệu USD cho thấy nhu cầu tiêu dùng quốc tế đang có những thay đổi tinh tế, đôi khi là thận trọng. Ngược lại, các thị trường như CPTPP, Brazil, và ASEAN tiếp tục duy trì đà tăng trưởng cao.

Tính đến hết tháng 8/2025, XK cá tra sang Mỹ đạt 234 triệu USD, tăng 3,7% so với cùng kỳ và đang được đánh giá khá ổn định. Dù tốc độ tăng trưởng khiêm tốn, Mỹ vẫn là thị trường quan trọng bậc nhất bởi giá trị cao, yêu cầu khắt khe và ảnh hưởng lan tỏa toàn cầu. Việc duy trì được mức tăng trưởng trong bối cảnh thuế quan và rào cản kỹ thuật phức tạp cho thấy cá tra Việt Nam đang củng cố vị thế trong phân khúc trung – cao cấp. Đây cũng là động lực để DN tiếp tục đẩy mạnh tiêu chuẩn hóa và xây dựng thương hiệu tại thị trường này.

XK cá tra sang khối các quốc gia được trợ lực bởi Hiệp định CPTPP đạt 242 triệu USD trong 8 tháng đầu năm nay, tăng 36% so với cùng kỳ năm 2024. Nhật Bản, Canada và Mexico là những thị trường quan trọng trong khối, với nhu cầu đa dạng từ phi lê đông lạnh đến sản phẩm chế biến. Hiệu ứng ưu đãi thuế từ FTA cùng sự thay đổi xu hướng tiêu dùng hướng đến sản phẩm tiện lợi, an toàn đang mở ra cơ hội lớn. CPTPP vì vậy không chỉ là điểm sáng ngắn hạn, mà còn là khu vực chiến lược dài hạn cho ngành cá tra.

Thị trường ASEAN cũng tiếp tục cho thấy vai trò ngày càng lớn trong bản đồ XK cá tra. 8 tháng đầu năm nay, Thái Lan NK 52 triệu USD, tăng 31% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi Philippines đạt 26 triệu USD, tăng 31%. Ngoài ra, Malaysia và Singapore cũng duy trì tăng trưởng ổn định. Với lợi thế gần gũi về địa lý, chi phí logistics thấp và sự tương đồng khẩu vị, ASEAN đang trở thành “vành đai an toàn” giúp ngành cá tra giảm bớt phụ thuộc vào các thị trường xa và nhiều rào cản kỹ thuật.

XK cá tra sang EU đạt 120 triệu USD trong 8 tháng đầu năm nay, tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái. Dù tốc độ tăng chưa cao, nhưng EU là thị trường có giá trị và sức lan tỏa về mặt thương hiệu. Nhu cầu ổn định đối với phile cá tra tiêu chuẩn cao, đặc biệt tại Đức, Hà Lan, Tây Ban Nha, cho thấy tiềm năng củng cố lâu dài. Tuy nhiên, để khai thác tối đa, ngành cần chú trọng hơn vào chứng nhận bền vững, truy xuất nguồn gốc và xu hướng tiêu dùng xanh – những tiêu chí ngày càng khắt khe của EU.

Kết quả XK cá tra 8 tháng đầu năm 2025 cho thấy XK cá tra đang duy trì đà phục hồi vững chắc, nhưng không đồng đều giữa các thị trường. Trong khi Trung Quốc & Hồng Kông chững lại, CPTPP, ASEAN và Brazil trở thành động lực mới, Mỹ và EU tiếp tục là trụ cột ổn định. Điều này phản ánh một xu hướng rõ ràng: Cá tra Việt Nam đang từng bước tái định vị trong dòng chảy thương mại toàn cầu, bằng cách đa dạng hóa thị trường, gia tăng chế biến sâu và củng cố thương hiệu tại các phân khúc giá trị cao.

Doanh nghiệp cá tra đua nhau lập đỉnh lợi nhuận

Cùng với việc thị trường xuất khẩu cá tra khởi sắc, các doanh nghiệp cá tra cũng đua nhau báo lãi lớn trong quý II vừa qua.

Tăng trưởng mạnh nhất phải kể đến CTCP Nam Việt (mã: ANV) với doanh thu 1.726 tỷ đồng, tăng 45% và lợi nhuận ròng đảo chiều từ lỗ cùng kỳ 2 tỷ đồng sang lãi kỷ lục 333 tỷ đồng-cao nhất 8 năm. Giá bán và sản lượng tiêu thụ cùng tăng, đưa biên lợi nhuận gộp của Nam Việt từ 12% lên 28%, mức hiếm thấy trong ngành.

Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn (mã: VHC) thì ghi nhận doanh thu 3.194 tỷ đồng, đi ngang so với cùng kỳ nhưng lãi sau thuế 523 tỷ đồng, tăng mạnh 54% - cao nhất 8 quý. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2025, doanh thu của công ty đạt 5.841,3 tỷ đồng, giảm 3,5%, nhưng lợi nhuận sau thuế tăng 38,7%, đạt 733,87 tỷ đồng. Với kết quả này, Vĩnh Hoàn đã hoàn thành 73% mục tiêu lợi nhuận theo kịch bản cơ bản (1.000 tỷ đồng) và 56% theo kịch bản cao (1.300 tỷ đồng) được đề ra tại Đại hội đồng cổ đông 2025. Ban lãnh đạo cho biết lợi nhuận tăng trưởng chủ yếu nhờ sản lượng bán hàng cao hơn và giá thành sản xuất giảm. Biên lãi gộp cải thiện từ 14% lên 20%.

Vĩnh Hoàn đặt mục tiêu doanh thu năm 2025 dao động từ 10.900 đến 12.350 tỷ đồng, với lợi nhuận sau thuế khoảng 1.000 đến 1.300 tỷ đồng. Giữa những con số kinh doanh ấn tượng, Vĩnh Hoàn còn ghi dấu ấn bằng việc đưa cá tra Việt Nam vào thực đơn sushi của chuỗi nhà hàng nổi tiếng Kura Sushi tại Nhật Bản.

CTCP Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia I.D.I (mã: IDI) cũng ghi nhận doanh thu thuần 1.970 tỷ đồng, đi ngang so với cùng kỳ, nhưng lãi ròng đạt 33 tỷ đồng, tăng 83% và là mức cao nhất 3 năm. IDI kỳ vọng ngành cá tra Việt Nam sẽ tiếp tục giữ vị thế quan trọng nhờ giá cả hợp lý và giá trị dinh dưỡng cao.

IDI dự kiến doanh thu thuần đạt 8.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 170 tỷ đồng trong năm 2025. Công ty cũng sẽ đẩy mạnh đầu tư vào chuỗi sản xuất thủy sản khép kín, tăng tốc dự án Nhà máy Chế biến Thủy sản Hoa Kỳ và Trung tâm Giống Thủy sản Công nghệ cao Sao Mai, đồng thời mở rộng xuất khẩu sang Bắc Mỹ, châu Âu và Đông Á.

Chứng khoán FPT (FPTS) cho rằng, quý III và IV/2025 sẽ là nhịp chậm lại ở xuất khẩu cá tra. Nguyên nhân chính không nằm ở nhu cầu suy yếu, mà do doanh nghiệp đẩy mạnh nhập hàng trước thời điểm Mỹ áp thuế. Các nhà nhập khẩu lớn sẽ thận trọng hơn, khiến tiến độ phân bổ đơn hàng có thể chậm lại.

Kim ngạch xuất khẩu cá tra dự báo giảm khoảng 3% so với cùng kỳ. Thị trường Trung Quốc khả năng tiêu thụ yếu hơn, trong khi Mỹ đi ngang do một phần nhu cầu đã được “kéo sớm” từ quý trước. Dù vậy, lợi thế thuế quan vẫn giúp cá tra Việt Nam giữ thị phần tại Mỹ và mở rộng sang các thị trường giá cao như Brazil.

Ở thị trường nhập khẩu, Mỹ là yếu tố đáng chú ý nhất. Từ tháng 8, mức thuế đối ứng đối với cá tra nhập trực tiếp từ Việt Nam đã giảm từ 46% xuống 20%. Dù đây là tín hiệu không quá bi quan, người mua Mỹ vẫn thận trọng, tập trung giải phóng hàng tồn kho, khiến nhu cầu chưa thực sự bật mạnh. Chính sách thuế mới vì vậy vẫn còn nhiều ẩn số đối với triển vọng những tháng cuối năm.

Tại Trung Quốc, sức mua có dấu hiệu chậm lại, nhất là đối với cá tra nguyên con và philê đông lạnh. Giá trung bình có cải thiện nhẹ nhưng biến động hàng tồn kho khiến thị trường này vẫn cần được theo dõi sát.

Ngược lại, EU và các nước trong khối CPTPP được dự báo duy trì vai trò trụ cột nhờ ưu đãi thuế quan và nhu cầu ổn định. Giá xuất khẩu sang EU chạm đáy vào cuối tháng 8 trước khi phục hồi từ tháng 9 nhờ nguồn cung nguyên liệu thắt chặt. ASEAN cũng được xem là thị trường tiềm năng với sức tiêu thụ đều đặn, trong khi Nam Mỹ và Trung Đông có thể trở thành hướng mở để giảm bớt phụ thuộc vào Mỹ và Trung Quốc.

Brazil vẫn tiềm ẩn rủi ro khi có khả năng chịu tác động gián tiếp từ thuế nhập khẩu 50% mà Mỹ dự kiến áp dụng đối với hàng hóa từ quốc gia này, trong trường hợp cá tra bị đưa vào danh mục.

Ngành cá tra Việt Nam đang bước vào giai đoạn quyết định của năm 2025. Giá nguyên liệu tăng do nguồn cung hạn chế, cùng với những biến động chính sách thương mại từ Mỹ và nhu cầu thiếu ổn định tại Trung Quốc, đang tạo nên cả áp lực lẫn cơ hội.

Trong bối cảnh đó, việc tận dụng tối đa các hiệp định thương mại tự do tại EU và CPTPP, đồng thời đẩy mạnh đa dạng hóa sang ASEAN, Nam Mỹ và Trung Đông, sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp cá tra Việt Nam duy trì đà tăng trưởng. Nếu tận dụng tốt xu hướng giá đang phục hồi, ngành cá tra hoàn toàn có cơ sở để đạt được lợi nhuận cao hơn và hoàn thành mục tiêu xuất khẩu năm 2025.

×