Luật sư Nguyễn Thanh Tùng - Giám đốc Công ty Luật ICC (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) là người đã theo sát hồ sơ vụ việc ông Đỗ Văn Hải chống tiêu cực trong ngành dầu khí suốt 27 năm qua. Luật sư Tùng gửi đến Dân Việt bài phân tích về vụ việc này:
Căn cứ Quyết định đình chỉ vụ án số 01 đối với bị can Đỗ Văn Hải do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành thì vụ án của ông Hải được đình chỉ căn cứ vào Khoản 1 Điều 25 Bộ Luật Hình sự 1999, tức là trường hợp “người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự, nếu khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do chuyển biến của tình hình mà hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa”.
Theo nội dung của Quyết định đình chỉ vụ án số 01, Viện KSND tối cao khẳng định ông Hải có những hành vi tạo ra và phát tán các bài viết có nội dung vu cáo ông Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) và một số cán bộ của ngành dầu khí có hành vi tham nhũng, tiêu cực, vi phạm đạo đức, đã gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động của đơn vị, xúc phạm danh dự, uy tín, quyền và lợi ích hợp pháp của một số cá nhân.
Đến nay, như chúng ta đã biết thì ông Đinh La Thăng cùng một số cá nhân liên quan của Tập Đoàn Dầu khí đã và đang bị Cơ quan chức năng tiến hành khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về 1 số hành vi sai phạm trong quản lý kinh tế. Một số vụ việc sau khi Tòa án xét xử, bản án đã có hiệu lực pháp luật.
Trong số đó, một số sai phạm mà ông Đinh La Thăng bị xử lý có thể trùng khớp với nội dung các bài viết mà ông Hải đã đăng tải trước đây, trong giai đoạn mà ông Hải bị xử lý hình sự về hành vi này.
Kỹ sư Đỗ Văn Hải, người đã miệt mài 27 năm qua đấu tranh với những tiêu cực trong ngành dầu khí. (Ảnh: H.P)
Do đó, bản thân ông Hải và dư luận quan tâm đặt ra vấn đề: "Liệu việc xử lý hình sự đối với ông Hải về hành vi đăng phát các thông tin liên quan tiêu cực của ông Đinh La Thăng và một số cán bộ của ngành dầu khí trong giai đoạn trước đây có oan sai cho ông Hải hay không?
Đó có phải là hành vi vu cáo gây ảnh hưởng xấu đến hoạt động của đơn vị, xúc phạm danh dự, uy tín, quyền và lợi ích hợp pháp của một số cá nhân theo như nội dung của Quyết định đình chỉ vụ án số 01 mô tả hay không?".
Luật sư Nguyễn Thanh Tùng - Đoàn Luật sư TP Hà Nội. (Ảnh Trần Kháng)
Theo quan điểm của tôi, trả lời câu hỏi này không hề đơn giản. Bởi:
Thứ nhất, căn cứ theo Khoản 1 Điều 27 Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2009, người được miễn trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 25 Bộ Luật Hình sự thì không được bồi thường thiệt hại trong hoạt động tố tụng hình sự.
Thứ hai, Cơ quan Nhà nước cần xem xét khách quan tất cả các nội dung ông Hải đã tố cáo trước đây, đối với ông Đinh La Thăng và một số cá nhân liên quan.
Bởi sau này, do điều kiện - hoàn cảnh thay đổi và có tình tiết mới phát sinh, Cơ quan chức năng mới phát hiện ra các sai phạm của ông Đinh La Thăng và tiến hành xử lý theo quy định.
Thứ ba, có một điều đáng chú ý trong thủ tục khiếu nại Quyết định đình chỉ vụ án số 01 đối với ông Hải do Viện trưởng Viện KSND tối cao ban hành. Đó là, mặc dù Bộ Luật TTHS quy định thời hiệu khiếu nại là 15 ngày kể từ ngày người khiếu nại nhận được hoặc biết được quyết định, hành vi tố tụng mà người đó cho rằng có vi phạm pháp luật.
Trường hợp vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan mà người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu thì thời gian có lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.
Tuy nhiên, Bộ Luật TTHS không quy định việc giải quyết đối với khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của Viện trưởng Viện KSND tối cao. Theo quy định thì khiếu nại đối với quyết định, hành vi tố tụng của Viện trưởng Viện kiểm sát do Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp xem xét, giải quyết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại.
Ông Đỗ Văn Hải (áo xanh) trong một cuộc họp về ứng dụng khoa học công nghệ vào PVC. (Ảnh: NVCC)
Nhưng, Viện KSND tối cao là cấp cao nhất trong hệ thống Viện Kiểm sát nên không còn cấp nào khác có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định, hành vi tố tụng của Viện trưởng Viện KSND tối cao. Do đó, kể cả trong trường hợp thời hiệu khiếu nại còn, ông Hải cũng khó có thể khiếu nại được.
Trường hợp của ông Hải sẽ khác nếu sự việc được đưa ra giải quyết tại Tòa án, bởi Bản án (sơ thẩm, phúc thẩm) của Tòa án dù đã có hiệu lực vẫn có thể được đưa ra xem xét lại theo thủ tục Giám đốc thẩm hoặc Tái thẩm nếu có tình tiết mới.
Đây cũng là vấn đề mà tôi nghĩ các Cơ quan lập pháp cần nghiên cứu, sửa đổi lại cho phù hợp trên tinh thần đảm bảo quyền khiếu nại của công dân trong mọi trường hợp.
Vui lòng nhập nội dung bình luận.